.webp){kind=icon}
Иако последната одлука на Европската централна банка (ЕЦБ) и комуникацијата по неа беа очекувани, сепак неочекувано е укинувањето на каматите за деловните банки за задолжителната резерва. Ова е став на аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ по одлуката на ЕЦБ одново да ги зголеми каматите за четвртина процентен поен.
„Таквата постапка е разумна, бидејќи со сегашниот вишок на ликвидност од 3,6 илјади милијарди евра, ЕЦБ и онака има значителни каматни трошоци, плаќајќи камата на тој износ по стапка од (по ново) 3,75 проценти“, вели Андреј Кнез, главен аналитичар. „Оваа одлука го олеснува билансот на добивка и загуба на ЕЦБ за 6 милијарди евра годишни расходи за камати што би ги платиле банките за минималните резерви“, додава.
Движење на каматните стапки/Bloomberg Mercury
Негов став е дека ЕЦБ многу веројатно ќе ги зголеми стапките уште еднаш, во септември, и тоа повторно за 25 базични поени, што ќе ја доведе депозитната стапка на 4 проценти. „Со овој потег шестмесечниот еурибор ќе дојде до стапка од 4,25 проценти“, вели Кнез.
Од една страна, економската активност на еврозоната покажува знаци на слабеење, падот на базичната инфлација ќе се забрза по летото, а крајот на зголемувањето на каматните стапки ќе се оправда со веќе напредното заострување на кредитните услови при одобрување ново задолжување на приватниот сектор, смета тој. „Но, повторно, пазарот на трудот е многу силен со стапки на невработеност во стожерите на европската економија на нивните најниски нивоа од раните осумдесетти“, додава Кнез и вели дека доколку работниците во еврозоната успеат да преговараат и да издејствуваат посилни зголемувања на платите во наредните месеци, ЕЦБ би можела да размисли за дополнително зголемување на каматните стапки дури и по септемвриското зголемување.
Андреј Кнез/Bloomberg Adria
Во сценарио кога економијата продолжува да слабее, а инфлацијата паѓа, сè уште постои можност ЕЦБ да почне да ги намалува стапките уште од средината на 2024 година. Но, според главниот аналитичар, поважен елемент ќе биде намалувањето на вишокот ликвидност, што ЕЦБ ќе го спроведува во наредните години. „Ова ќе биде резултат на достасувањето на државните и корпоративните обврзници во портфолиото на банката, но и на банкарските отплати на кредитни аранжмани по таканаречените инструменти LTRO (анг. Longer-term refinancing operations). Конечниот резултат би бил намалување на билансот на ЕЦБ дури за една третина, односно над два трилиони евра во следните три години, доколку ситуацијата во финансискиот систем на еврозоната не се нормализира. Со други зборови, ЕЦБ ќе ја врати големината на билансот на состојба на нивото како од крајот на 2010 година.
Bloomberg Mercury
Кнез смета дека во целиот процес, каматните стапки на кредитите на приватниот сектор од еврозоната ќе продолжат постепено да растат во наредните квартали. „Од преносот на досегашното заострување досега видовме само дел, а приспособувањето најмногу го забави вишокот на ликвидност кај банките. За споредба, каматните стапки на станбените кредити во Германија и Холандија се зголемени за 2,6 процентни поени и 2,1 процентни поени, соодветно, од крајот на 2021 година. Со намалувањето на вишокот ликвидност, каматите ќе бараат нова нормала. Оваа нормала нема да биде дефинирана само со намалувањето на вишокот ликвидност туку и со дополнителните активности на ЕЦБ, која во текот на две години ќе почне да ја ’пегла’ ликвидноста во еврозоната преку краткорочни инструменти за кредитирање на банките“, заклучува Кнез.
Европската централна банка ги подигна каматните стапки уште за четвртина поен и ги остави отворени опциите за следниот состанок, додека нејзината досега невидена рестриктивна кампања се приближува кон крајот.
Деветтото по ред зголемување од јули минатата година ја донесе депозитната стапка на 3,75 отсто во четвртокот - во согласност со очекувањата на економистите. Отсуството на навестувања за одлуката во септември значи дека ЕЦБ може повторно да покачи или да паузира, во зависност од цврстината на нејзиното убедување дека инфлацијата се враќа на целта од 2 отсто.
Инфлацијата полека се намалува, но базичната инфлација е упорна/Bloomberg Mercury
„Идните одлуки на Управниот совет ќе гарантираат дека клучните каматни стапки на ЕЦБ ќе бидат поставени на доволно рестриктивни нивоа онолку долго колку што е потребно за да се постигне навремено враќање на инфлацијата до среднорочната цел од два отсто“, беше наведено во соопштението на ЕЦБ. „Управниот совет ќе продолжи да следи пристап што се базира на податоци за одредување соодветно ниво и времетраење на ограничувањето“.
