.webp){kind=icon}
Без разлика дали се работи за леб или црвен кромид, храната има моќ да го направи или да го скрши раководството на земјата.
Како земјите ги обезбедуваат основните прехранбени производи станува се пожешка тема ширум светот во контекст на војната во Украина и сега на Блискиот Исток.
Викендов, со изборите во Нов Зеланд и Полска, започнува циклусот што ќе одведе четвртина од светската популација на гласање во следните осум месеци. По тие две земји, на ред се Аргентина, Холандија и Египет, а потоа Индонезија и Индија во 2024 година. Меѓу овие земји се и некои кои се главни производители на различни производи значајни за исхраната како ориз, млеко или оброк од соја. Некои се клучни за протокот на важни видови стоки како што е пченицата.
Политичарите имаат фокус на два елементи, потрошувачите и производителите. Така, некои влади сакаат да останат на власт со ограничување на извозот на храна, предлагање мерки за заштита на руралните заедници или обидувајќи се да го забават спроведувањето на климатските политики што би влијаеле на земјоделците.
Храната е само една од изборните теми, но има глобални реперкусии. Политиката може да влијае на глобалната трговија, цените и економиите на земјите зависни од увозот. Во меѓувреме, непредвидливото време направи хаос на обработливо земјиште од САД до Кина, а феноменот Ел Нињо се врати, заканувајќи се да предизвика нови проблеми.
Bloomberg Mercury
Потоа, тука е војната. Пред руската инвазија, Украина извезуваше повеќе жито од целата Европска унија и испорачуваше повеќе од 50 отсто од вкупната количина сончогледово масло за глобалната трговија.
Конфликтот меѓу Хамас и Израел може да има ефект врз производството на храна преку цената на нафтата.
„Ние сме во свет во кој сите се свртуваат кон домашните прашања. Таков свет на протекционизам поттикнат од избори, поларизација и егоцентрична домашна политика може многу да се прошири“, смета Тим Бентон, специјалист за безбедност на храна во лондонскиот институт Чатам Хаус.
Политичарите имаат причина да бидат нервозни. Зголемувањето на цените на храната може да предизвика протести ширум светот. Во 2011 година, ова придонесе за протестите на Арапската пролет. Во меѓувреме, централните банкари и владите насекаде се обидуваат да ги задржат трошоците за храна кои ја надминуваат основната инфлација.
Климатските политики се појавија како линија на поделба помеѓу лево и десно. Во Европа, испреплетените прашања за климатските промени, глобализацијата и заштитата на локалното производство се поврзани со растот на порадикални страни, според проценката на ризикот и стратешката консултантска фирма „Вериск“ (Verisk Maplecroft).
„Кога зборувате за многу поларизирани избори со многу неизвесност за победникот, кампањата за тие прашања за некои групи може да значи разлика помеѓу победа и пораз“, рече Химена Бланко, аналитичарка во компанијата.
Најголемиот светски извозник на млеко, Нов Зеланд, вети дека ќе го намали штетното влијание на земјоделството врз животната средина, но фармерите не се задоволни бидејќи оданочувањето на стакленички гасови произведени од кравите го загрозува нивниот бизнис.
Пред изборите, владата викендов го одложи спроведувањето на таканаречената наплата за емисии до 2025 година. Опозицијата бара таа да се одложи до 2030 година.
Bloomberg Mercury
Во Холандија, вториот по големина земјоделски производител во светот, земјоделците се претворија во политичка сила пред изборите во ноември. Целта да се преполови емисиите на азот до 2030 година доведе до протести, така што новата партија Движење на земјоделци-граѓани (BoerBurgerBeweging) сега е четврта според анкетите и најголема во Горниот дом на холандскиот парламент. Владејачката коалиција се откажа од целта за 2030 година.
Цените на храната и нејзиното производство беа клучни теми и во жестоката изборна кампања во Полска пред изборите во недела. Минатиот пат околу две третини од земјоделците ја поддржаа националистичката партија „Prawo i Sprawiedliwość“ , која се обидува да обезбеди трет последователен мандат. Војната во Украина, растот на цените и сушата ги наведоа земјоделците да ги критикуваат властите кои за да ги смират, го продолжија ембаргото за украинското жито спротивно на ставот на Европската унија.
Откако украинскиот претседател Володимир Зеленски поднесе жалба до Светската трговска организација со која ја доведува во прашање солидарноста на Полска, полските лидери го предупредија дека неговата реторика може да ги загрози идните испораки на оружје.
Право и правда, која се бори со проевропските либерални ривали, ги привлекува и земјоделците со ветувањето дека супермаркетите ќе понудат повеќе домашни производи.
Дури и лидерот на опозицијата и поранешен висок европски функционер Доналд Туск, за да ги придобие земјоделците, вети компромис со ЕУ за забраната за увоз на украинско жито.
Претседателските избори во Аргентина се закажани за една недела подоцна. Таа земја е еден од главните светски извозници на говедско месо, како и на соја и пченка, кои се важни за исхрана на добитокот во другите земји. Но, земјоделците не можеа целосно да го искористат потенцијалот на нивните полиња поради долгогодишните извозни даноци за да ги зголемат државните приходи и да ја ограничат инфлацијата, која е над 100 проценти.
Либертаријанскиот кандидат Хавиер Милеи, кој неочекувано води во анкетите, планира да дозволи раст на извозот и да стави крај на политиките кои ги ограничија земјоделските инвестиции. Тој, исто така, сака Аргентина да го користи американскиот долар наместо локалниот пезос.
За земјоделците клучно е дали ќе им останат повеќе пари за инвестирање во производството.
Еден од најголемите светски извозници на пченица, Египет ја знае подобро од многу земји моќта на храната во политиката. Зголемувањето на цените на пченицата придонесе за незадоволството од Арапската пролет кога паднаа неколку арапски влади.
Во пресрет на декемвриските избори, властите во Каиро се обидуваат да ги намалат цените на стоките за широка потрошувачка. Веќе е забранет извозот на црвен кромид за да се контролира цената, а со централната банка се координира политика за обезбедување доволна сума пари за купување храна и пониски цени.
Храната е исто така чувствително прашање во Индија, земја во која владејачките партии ги загубија изборите затоа што не можеа да ја контролираат цената на црвениот кромид.
Depositphotos
Стабилните цени се клучни за премиерот Нарендра Моди, кој следната година ќе се кандидира за трет мандат.
Иако минатиот месец инфлацијата се врати на целното ниво поради падот на цените на храната, цените на житариците, мешунките и зачините сè уште се значително над минатогодишното ниво.
Владата размислува за финансиска поддршка за малите земјоделци кои се нејзина главна гласачка база. Најголемиот светски извозник на ориз ги намали залихите, зголемувајќи го ризикот од нестабилност во Азија и Африка.
Индонезиската демократска партија на претседателот Џоко Видода (Partai Demokrasi Indonesia Perjuangan) ја стави безбедноста на храната приоритет, бидејќи земјата се обидува да ја намали својата зависност од увоз.
Индонезија произведува повеќе палмино масло од кој било друг и префрла повеќе од таа стока во биогорива, настојувајќи да ги намали зголемените сметки за увоз на дизел. Целите се амбициозни и секое подраматично нарушување може да има последици за пазарот на храна.
Производството на палмино масло е исто така значаен фактор за уништување на шумските површини. Но, спроведувањето на мерките за спречување на ова не е доследно бидејќи изборните причини често ја одвлекуваат владата од конфликт со земјоделците.
