Романија поделена меѓу локалниот Трамп и миленикот на европските елити

Романската дијаспора во четвртокот, по централноевропско време, веќе почна да гласа во вториот круг од претседателските избори за кој се верува дека ќе има значително влијание не само врз политичката судбина на Романија, туку и врз војната во Украина и односите во рамките на Европската Унија. Гласачите се соочуваат со избор помеѓу два дијаметрално спротивставени кандидати. Еден е проевропскиот независен кандидат и актуелен градоначалник на Букурешт, Никушор Дан, кој се смета за фаворит на европските владејачки елити. А другиот е лидерот на најголемата крајно десничарска опозициска партија, Алијансата за Унијата на Романија (АУР), Џорџ Симион, кој медиумите го прикажуваат како романскиот Трамп и кој е омилен на десничарските популистички партии низ Европа.

Симион освои 3.862.761 гласови во првиот круг, или 40,96 проценти, што беше значително повеќе од предвидувањата на анкетите на јавното мислење, додека Ден доби 1.979.767 гласови, или 20,99 проценти. Во вториот круг не влезе поранешниот лидер на Либералната партија, Крин Антонеску, кој ја имаше поддршката од тогашната владејачка коалиција, но заврши на третото место со нешто помалку од 1,9 милиони гласови, или околу 20 проценти.

Поради неуспехот на Антонеску, премиерот Марсел Чолаку поднесе оставка, тврдејќи дека владата повеќе нема легитимитет, што дополнително ја комплицираше политичката сцена во Романија. Вршителот на должноста романски претседател Илие Болојан потоа го назначи Каталин Предоиу, поранешен министер за внатрешни работи и правда од Национал-либералната партија, за вршител на должноста премиер.

Џорџ Симион / Depositphotos

Сепак, новата влада се предвидува да се формира на 19 мај, ден по вторите претседателски избори. И покрај фактот дека крајно десничарските партии во романскиот парламент немаат доволно пратеници за парламентарно мнозинство, доколку Симион биде избран за претседател, тој веднаш ќе го номинира Калин Горгеску, десничарски политичар на кој му е забрането да се кандидира за претседател, за премиер.

Ова е втор обид за избор на претседател во Романија, по првиот круг гласање минатиот ноември, кога романскиот Уставен суд го поништи целиот изборен процес поради, како што тврдеа властите, руско мешање и манипулација на социјалните медиуми што го фаворизираа кандидатот на крајната десница Горгеску, кој освои најмногу гласови. Оваа пролет, истиот суд ја потврди одлуката на Романската Централна изборна комисија повторно да му забрани на Горгеску да учествува на претседателските избори, што предизвика улични протести, но и дебати за тоа дали станува збор за борба против руското влијание врз романскиот демократски процес или дали самата забрана ја загрозува демократијата во Романија.

На повторените претседателски избори, Симион се кандидираше со поддршка на Горгеску, освојувајќи повеќе гласови отколку што двајцата заедно како посебни кандидати минатата година.

Неизвесни резултати

Во интервју за романскиот телевизиски канал Диги24 овие денови, Симион рече дека постојат различни опции за идниот политички пат, вклучувајќи ја и можноста за одржување предвремени избори.

Вториот круг од изборите, дури и според анкетите на јавното мислење, ќе биде неизвесен. Најновата анкета на јавното мислење предвидува по 48,2 проценти од гласовите за двајцата кандидати, а анализите сугерираат дека гласовите од владејачките партии претежно се прелеале во таборот на Дан.

Никушор Дан/ Bloomberg

Од друга страна, друга анкета спроведена без анкетирање на романската дијаспора предвидува 52 проценти за Симион и 48 проценти за Дан. Според ова истражување, 59 проценти од оние под 30 години ќе гласаат за Симион, додека меѓу оние со високо образование, дури 74 проценти ќе гласаат за Дан.

Како што претходно процени „Блумберг“, исходот ќе одлучи дали Романија, како членка на ЕУ и НАТО, ќе го продолжи својот конзистентен трансатлантски курс или ќе се сврти кон антисистемски политики што го доведуваат во прашање либералниот поредок на Европската Унија.

Симион се претставува како еден вид романски Трамп, нагласувајќи дека граѓаните му го вртат грбот на естаблишментот поради хроничната сиромаштија, корупцијата и недостатокот на решителност на сегашната влада да ги заштити интересите на Романија во Европската Унија и во светот. Покрај тоа, критичарите го сметаат за про-Путин човек поради неговиот критички став кон воените резерви на Украина, од кои некои одат директно преку романска територија. Кога на ова ќе ги додадеме и коментарите од официјален Вашингтон, може да се каже дека во Романија имало судир меѓу пропутинскиот трампизам и проевропските елити.

Романија на пресвртница

Во анализа на длабоката криза во романскиот политички систем, Мартин Ел за чешкиот весник „Хосподарске новини“ истакнува дека многу проевропски Романци ги сметаат изборите во недела за историски, па дури и пресвртница.

„Доколку Симион стане шеф на државата, тоа би имало катастрофални последици за кревката романска демократија. Романските националисти како Симион и Горгеску профитираат од фактот дека повеќето Романци се презаситени од системот што постои во последните три децении, во кој власта ја делат две партии кои создадоа дуопол преполн со корупција кој не е во можност да ја движи земјата напред или да обезбеди подобар животен стандард“, истакнува Ел.

Калин Горгеску / Bloomberg

Сидонија Богдан ја објаснува ситуацијата во романскиот електорат за романскиот весник „Либертатеа“, истакнувајќи дека доколку им се даде можност за избор, многу гласачи едноставно би затвориле очи пред идеологијата на Џорџ Симион.

„Меѓу романските политиколози постои едногласност дека Џорџ Симион и неговата партија претставуваат неолегионерска, реваншистичка идеологија и ги потценуваат злосторствата и говорот на омраза на водачите на (фашистичкото) Легионерско движење кое беше на власт во Романија (од 1927 до 1941 година). Листата на проблеми на Симион е уште подолга“, истакнува таа, додавајќи дека на крајот на краиштата, овој вид интелектуална потрага може да се смета за елитистички луксуз, бидејќи „повеќето Романци имаат многу поитни финансиски проблеми што ниедна влада не успеала да ги реши во последниве години“.

Од друга страна, Сабина Фати од романската секција на германскиот државен медиум Дојче Веле истакнува дека осум епископи од различни цркви на унгарското малцинство во Романија во неделата упатија заеднички апел за гласање против екстремизмот. Тој вели дека е загрижувачки што нивните колеги во Романската православна црква молчат за ова прашање.

„Романската православна црква повторно се двоуми и не успева да ја сфати итната важност на моментот. Како и во минатото, таа останува неутрална во услови на катастрофа“, смета Фати, истакнувајќи дека Црквата еднаш си дозволила да биде измамена од романската фашистичка група во меѓувоениот период и од нивниот антисемитски и насилен дух. „Во последниве години, високо рангираното православно свештенство беше отворено евроскептичко и непријателски настроено кон „декадентниот Запад“. Партијата АУР е добро прифатена од православната елита.“

Bloomberg

Проблем за ЕУ

Сепак, победата на Симеон би претставувала голем проблем за Европската Унија, се согласуваат многу европски медиуми. Холандскиот весник „Де Волкскрант“ во уреднички текст истакнува дека политичари како Орбан, Фицо и Симеон сакаат „да ја спроведат сопствената националистичка агенда, а истовремено да имаат корист од субвенциите и економските предности на ЕУ“.

„ЕУ мора да преземе решителни мерки против ова. Оние кои сакаат економски да профитираат од Европа, исто така, мора да се посветат на Европа како заедница на демократски вредности. Ова е прашање на искреност, но и на стратегија“, смета редакцијата на овој весник, додавајќи дека во свет каде што автократите се во подем, „Европа може да возврати само ако ја одржи својата внатрешна кохезија и ги брани вредностите на демократијата и владеењето на правото“.

Овие избори не се однесуваат само на тоа кој ќе се пресели во претседателската палата во Букурешт, туку, како што оценува Хајнрих Лот, тие се однесуваат и на позицијата на Романија во свет каде што идеологиите силно се враќаат на подем.

„Доколку имаме суверен претседател, многу е веројатно дека Романија ќе стане тројански коњ во рамките на ЕУ – глас што ги саботира заедничките иницијативи, ги блокира стратешките одлуки и го поттикнува евроскептицизмот во регионот. Парадоксално, таков претседател не би го зајакнал суверенитетот на Романија, туку би го ослабнал“, истакнува Лот во статија за романскиот портал „Контрибутори“. „Без силно партнерство со ЕУ, Романија ризикува да биде оставена сама во сива зона – точно таму каде што Русија сака да биде.“

Токму поради оваа причина, аналитичарите истакнуваат дека изборот на Симион за претседател, кој има и одредени овластувања во сферата на надворешната политика, би можел да влијае и на војната во Украина, бидејќи токму преку Романија оди најголемиот дел од извозот на жито од Украина, како и испораката на западно оружје во Киев.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар