.webp){kind=icon}
Етаблираната македонска дизајнерка Ирина Тошева ја доби наградата за најдобра одржлива мода на културниот дел на „Експо 2023“ во Доха, каде што премиерно ја претстави својата колекција „Синхронија“.
Тошева вели дека поканата од организаторите и од македонскиот амбасадор на настанот, Душан Ристовски, пристигнала во вистински момент, а за признанието одлучувало истакнато жири со високи претставници од „Катара културал вилиџ“ (Katara Cultural Village), „Катар мјузеумс“ (Qatar Museums) и од „Експо 2023“ (Expo2023), предводено од д-р Васеем Котуб (Waseem Kotoub), директор на Британскиот совет на Катар (British Council Qatar).
„Охрабрувачки е да се види дека такви значајни личности ја ценат посветеноста на одржливоста во мојата работа. Самото признание е значајна награда и ветер во грб за понатаму“, вели Тошева, која користи еколошки и сертифицирани ткаенини.
Парчињата што се дел од колекцијата, особено блејзерите со кои ја освои публиката во Катар, се комплетно македонска приказна. Инспирирани се од скопската архитектура.
Дезените се изработени по илустрации на архитектката Тијана Стојковска. За своите модели Тошева вели: „Суровите линии и робусните геометрии како дел од урбаниот пејзаж на македонската метропола наоѓаат мирен пандан во бујната прегратка на природата“.
Кроевите се работени дигитално за да се минимизира отпадот. Копчињата, пак, се изработени од камења и стакленца од Охридско Езеро, во комбинација со рачно изработено сребро.
Стакленцата спонтано се вметнале во приказната, иако таа и нејзиниот тим не биле сигурни дали ќе го издржат дупчењето. Главните копчиња на сакоата се обложени со сребро. На тој начин, како што вели Тошева, секое копче е симбол, доказ за посветеноста на колекцијата кон автентичноста и локалната изработка.
„Сите овие вложувања и напори ми изгледаа залудно ако на крајот ставев пластични копчиња. Едно навидум обично камче од Охридско Езеро некако најдобро ми го претставуваше брутализмот. Бев запознаена со работата на Дијана од ’Добро ми стои’, која користи камења во накитот од сребро и контактирав со неа“, раскажува таа.
Ирина Тошева (фото: Ерина Богоева)
Одржливост, етика и локална гордост
Овие автентични блејзери се достапни во ателјето на креаторката и онлајн на irinatosheva.com. Поскапиот модел „урбан хармони блејзер“ (Urban harmony blazer) се продава за 320 евра, а моделот „конкрит ривери блејзер“ (Concrete reverie blazer) е 20 евра поевтин. Тошева вели дека цените се приспособени за македонскиот пазар, иако реалните трошоци бараат поголема сума.
Нејзините креации нудат уникатен наратив и прецизен процес на изработка. Свесна е дека светските брендови имаат одлични сакоа, но смета дека малкумина можат да се пофалат со фузија на архитектура, мода и занаетчиство, односно со нослива локална уметност.
„За разлика од масовно произведените алтернативи, секое сако е макотрпно изработено, од собирање и дупчење камчиња и стакленца, обложување со сребро, до индивидуално шиење на секое парче, обрнувајќи внимание на секој детаљ. Тоа не е само шопинг, туку е инвестиција во автентичност и оригиналност“, нагласува македонската дизајнерка.
QIAF 2023
Стара облека - нов еколошки тренд
„Апсајклингот“ (upcycling) е уште еден впечатлив момент од професионалното дејствување на Тошева. За разлика од рециклирањето, каде што целта е да се добие нов материјал со преработка на стариот, „надградбата“ значи користење на старото во целина со што помалку промени. Од интервенции на стари парчиња мебел до пренамена на стара облека, со оваа техника се добива нов уникатен предмет, а неговиот сопственик станува еколошки одговорен.
Оваа услуга е достапна во ателјето на Тошева од минатата година и е добро прифатена од клиентите. Ја прашавме што значи да се создава облека со длабока сентиментална вредност и колку воопшто постои интерес за тој тренд во Македонија, но и во регионот Адрија.
„Со пренамена (upcycling) на стари облеки не создаваме само нешто ново, туку поврзуваме емоции, спомени и доживувања. Со користење облеки од нашите мајки, баби, татковци и дедовци го спојуваме минатото со сегашноста, создавајќи облека со длабока сентиментална вредност, со надеж за позелен и попромислен свет“, вели таа.
Тошева ни откри дека работи и на истражување со кое ги споредува размислувањата на оваа тема кај нас со испитаници од 24 други земји. Од првичните резултати забележала сѐ поголемо прифаќање на овие одржливи практики во регионот, што, според неа, отвора нови можности за иновативни зелени бизниси во блиска иднина.
