Под светлото калифорниско сонце пијам свежо, сочно, солено бело вино „верментино“ (vermentino ) со многу заводлива текстура. На италијанскиот остров Сардинија, овие вина обично се пијат со морски еж или крцкаво печено свинско месо на совршена плажа. Ја сфаќаш идејата.
Сепак, уживам во новата верзија од долината Напа (Калифорнија), втората берба на познатиот винар Стив Матиасон. Ова е едно од неколкуте бели вина во неговата понуда, кое вклучува грозје по потекло од Германија.
Иако најпознати вина во долината сè уште се скапото каберне и неговите мешавини, кои можеби веќе ги знаете и ги сакате, во последните неколку посети наидов десетици изненадувачки нови бели вина. Додека некои, како што се новоиздадените први „ченин блан“ (chenin blancs) од „Ларкмед“ (Larkmead) и „Палсајдс Канон“ (Palisades Canyon), се навраќаат на минатото на Напа пред да го преземе кабернето во 1980-тите и 1990-тите, овој тренд на бело вино започна пред околу седум години со зголемено софистицирано скапо совињон блан.
Новата љубов на Напа е дел од глобалниот тренд за белите вина во регионите познати по црвените вина, вклучувајќи ги и француската долина на Рона, италијанскиот планински венец Етна и многу други.
Зошто? Па, тоа се вина што многумина од нас сакаат да ги пијат!
Извештајот од 2023 година на Меѓународната организација за вино, меѓувладина организација што се занимава со вино, објави дека глобалната желба за бело и розе вино сега ја надминува побарувачката за црвени вина. Во САД, фирмата за истражување на пазарот НИК (NIQ) објави дека белите вина сочинуваат 50,5 отсто од потрошувачката на вино во четирите недели до 18 мај, во споредба со 43,1 отсто за црвените вина и 6,1 отсто за розе.
Овој пресврт може да им се припише на менувањето на вкусовите, помладата генерација и климатските промени. Како што вели Флоренс Киот, копретседател на секторот „Кот ду Рона“ (Côtes du Rhône) во трговската асоцијација „Интер Рона“: „Во моментов белите вина се многу добро приспособени на модерните вкусови и навиките за пиење“.
Со други зборови: додека полните смели црвени вина се одлични со месо, денес луѓето консумираат поразновидни оброци и се стремат кон поздрава исхрана, па бараат посвежи, полесни и подостапни вина.
Промената во Франција беше особено драматична. Во 2000 година црвените вина сочинуваа 56 отсто од производството на вино. Дваесет и една година подоцна, тој број се намали на 33 отсто, додека белите вина се зголемија од 36 на 50 отсто во 2021 година.
Околу 12 отсто од производството на вино во долината е бело, во споредба со седум отсто во 2015 година, но „Интер Рона“ вели дека регионот има намера значително да го зголеми производството до крајот на деценијата.
Во „Бордо Медос“ - дом на првите видови на вино како „шато лафите ротшилд - шато“, Бране Кантенак го издаде своето прво бело вино со гроздобер од 2019 година, додека „Шато Марго“ додаде второ бело вино, „павилон блан секонд“ од 2022 година, на почетокот од годинава. Предложените нови регулативи имаат цел да дозволат други сорти, вклучувајќи ги албарињо, волтис, лилиорила и флореал.
Во Италија, на планината Етна, во 2022 година имало 28 отсто повеќе бели вина во споредба со претходната година, според Конзорциумот за вино на Етна, а бројот на бели вина е на пат да го надмине бројот на богати, експресивни црвени вина.
Глобалното затоплување е делумно одговорно. Повеќето бели вина се берат рано, пред шумските пожари да станат закана, па дури и ако грозјето е малку незрело, сепак може да се направат вкусни вина. Главната бела сорта на Етна, карицанте (carricante), е поотпорна и поприспособлива на екстремни временски услови од црвените сорти во регионот и ја задржува свежината дури и во многу топли услови.
Можеби мислите дека Кина, каде што црвеното вино отсекогаш било на прво место, е исклучок. Не е навистина, вели Ленц Мозер, австриски производител на вино, кој помина 20 години работејќи со „Чангју“, најголемиот производител на вино во земјата, и кој го прави своето бело вино од каберне. „Бумот на белото вино започна пред две години, а кога Кинезите ќе прифатат нешто, навистина се обврзуваат на тоа“.
Девет нови бели вина вреди да се пробаат
ДОЛИНАТА НАПА, КАЛИФОРНИЈА
„2023 матисон верментино кресилда вајнјард“ (2023 Matthiasson Vermentino Cressida Vineyard, 32 долари)
Со освежителна киселост, ноти на цитрус и вкус што потсетува на солен морски спреј, ова бело вино богато со минерали едноставно вели: „освежувачки“.
„2023 матера кунат фемили вајнјард албарино“ (2023 Materra Cunat Family Vineyards Yamabuki Albariño, 38 долари)
Првиот гроздобер на ова лесно освежително вино албарино од округот Оук Нол е комбинација од минерални вкусови и лимон.
„2023 роберт биал клементина греко бјанко“ (2023 Robert Biale Clementina Greco Bianco, 50 долари)
Греко е одлична сорта на бело грозје од регионот Кампанија во Италија. Оваа верзија од Напа е длабока и богата, со ароми на праска и јасмин, како и ноти на цитрус и кајсија.
„2022 пот 20м3 виогнер“ (2022 Pott Wine 20m3 Viognier, 60 долари)
Ова бело вино со арома на растението орлов нокт, ноти на сочни зрели круши и богата текстура е едно од моите омилени бели вина од Напа. Бербата се вршеше на почетокот на август за да се зачува свежината, а виното се ферментира и старее во рачно изработени глинени амфори од Италија.
„2023 ларкмед естет ченин блан“ (2023 Larkmead Estate Chenin Blanc, 75 долари)
Ова новоиздадено бело вино со минерални и земјени карактеристики е лесно, чисто, сложено и заоблено. Грозјето доаѓа од експерименталниот истражувачки блок на оваа винарница, како одговор на климатските промени. Достапно е само за членовите на програмата за членство во Солари.
ДОЛИНАТА НА РОНА, ФРАНЦИЈА
„2022 домен алари л'естеванас каиран блан“ (2022 Domaine Alary L’Estevanas Cairanne Blanc, 23 долари)
Органската семејна винарница произведува неколку бели вина, вклучувајќи го и ова свежо, цветно, прифатливо, сложено вино, кое е мешавина од сорти на кларет и русана со вкус на зрели праски.
„2022 домин де ла мордоре ла реин дес боис лирак“ (2022 Domaine de la Mordorée La Reine des Bois Lirac, 52 долари)
Органска биодинамична мешавина од седум сорти, вклучувајќи и кларет, ова вино е свежо и благо, но со живописно овошје, билна пикантност и нота на лимета.
„2022 м. капоутиер ла бернардине катеаунеуф-ду-пап блан м.“ (2022 М.Chapoutier La Bernardine Châteauneuf-du-Pape Blanc Heritage 85 долари)
Од грозје одгледувано на органски начин, оваа богата мешавина од сорти на кларет и гренаш блан има интензивни ароми на лимон и бели праски. Виното има полн минерален вкус.
ЕТНА, ИТАЛИЈА
„2022 маугери контрада волпаре етна бјанко супериор“ (2022 Maugeri Contrada Volpare Etna Bianco Superiore ,35 долари)
Супериор се однесува на белите вина од областа Мило на источната падина на вулканот. Овој релативно нов производител прави неколку вина. Виното има вкус на влажни камчиња и кисела кора и ме потсетува на шабли вино.