Потребите на купувачите на луксузни недвижности се променија во последните години. Клиентите сега сакаат да им бидат обезбедени дополнителни услуги, како што се базен, вежбалница, рецепција или терен за голф, а некои сакаат да плаќаат со криптовалути. Од друга страна, кон купувачите се приклучува и генерацијата зед (Z), што ја менува парадигмата на барања, порачаа говорниците на третиот панел „Луксузни недвижности во регионот Адрија“ на конференцијата „Иднината на луксузот“ (The Future of Luxury) во организација од „Блумберг Адрија“.
Боро Вујовиќ, основач и сопственик на хрватската агенција „Оперета“ (Opereta nekretnine), истакна дека треба да се обрне внимание на сообраќајните врски, аеродромите, инфраструктурата и сите придружни објекти што ги бараат новите клиенти, но и дека новите клиенти особено ги ценат здравјето и безбедноста, односно дека болниците и квалитетниот третман се еден од клучните елементи што треба да се обезбедат во близината на луксузните недвижности.
„Добрата работа за целиот регион е што имаме квалитетна вода, воздух и храна - тоа го бара луксузот. Што вредат парите ако немаме здравје?“. Тој додаде дека недоволно се размислува за квалитетни болници, а луксузните клиенти сакаат сигурност.
Нова генерација, нови потреби
Вујовиќ посочи дека генерацијата зед ја менува парадигмата на пазарот бидејќи таа генерација, која сега има до 26 години, повеќе е ориентирана кон еколошки прашања и одржливост, а помалку кон поседување недвижен имот.
„Ние во регионот штедиме во тули. Тие (генерацијата зед) малку ја менуваат парадигмата затоа што изнајмуваат и не им е толку важно да поседуваат имот, туку други искуства. Изнајмуваат луксузни недвижности, но не сакаат да се обврзат, не размислуваат за тоа како штедење“, додаде тој. Тој посочи и една специфична карактеристика на луксузните недвижности - приносот е помал кај луксузните недвижности, но цените се поотпорни на криза во однос на другите видови недвижности.
Дополнително, смета тој, зелената градба станала приоритет, не само за генерацијата зед туку воопшто за купувачите на луксузни недвижности. Ова е апсолутно иднина на луксузот, според Вујовиќ.
Со тоа се согласи и Нико Лаковиќ, партнер во „Монтенегро Сотби“ (Montenegro Sotheby's International Realty), кој смета дека квалитетот на недвижностите ќе мора да се зголеми бидејќи начинот на живот е многу важен.
„Купувачите се свесни - бараат соларни панели, добра изолација, материјали, зелени површини околу недвижностите, многу зеленило... Има поголема побарувачка за тоа од пред 10 години, свеста и потенцијалот се поголеми“, истакна панелистот.
Се разбира, тоа не е сè што бараат клиентите. Како што расте побарувачката за услуги и искуства во целиот луксузен сегмент, не само во сегментот на недвижности, така се менуваат и потребите на клиентите и нивните барања од местото каде што живеат или летуваат.
„Услугите што ги дава одморалиштето се многу важни. Денешниот клиент не е ист како оној од пред 10 години - денес луѓето сакаат базен, вежбалница, менаџмент...“, рече Лаковиќ.
Биткоин наместо готовина
Интересно е што се менува и самиот начин на плаќање, а криптовалутите влегуваат и на пазарот на недвижности, бидејќи некои купувачи сакаат да плаќаат со биткоин. Покрај криптото, важно е да се има и план за плаќање, забележува Лаковиќ. „Поради планот за плаќање, многумина размислуваат да купат нешто за што не размислувале порано. Квалитетот на животот е веројатно новата валута на луксузот“, смета тој.
Третиот панелист, Нил Емилфарб, претседател на „Статекс“ (Statex Group), потврди дека клиентите навистина сакаат да плаќаат со биткоин, но истакна дека мора да бидеме подготвени за таа промена. Сè оди кон дигитализација, смета Емилфарб, а младите ги менуваат правилата на игра.
„Доаѓаат многу нови пари и младите купуваат луксузни објекти - не им требаат огромни куќи, сè оди кон употреблив простор - тие не сакаат да трошат вишок простор“, додаде тој.
Иднината на луксузните недвижности
Говорниците ја истакнаа потребата економијата и политиката да соработуваат и да се посветат на решавање на некои од проблемите што би можеле да ја забават или дури и да ја запрат продажбата на недвижности и развојот на пазарот. Како што заклучија, покрај волјата, потребна е и политичка стабилност, но и поедноставени процедури.
„Треба да се олеснат процедурите и полесно да се решаваат сопственичките прашања. Имаме проблем со тоа што има една власт локално, друга во округот и трета во државата. Ако таквите работи се олеснат, терени за голф, содржини, она што ни треба - ќе имаме луксузен туризам“, рече Вујовиќ.
Прашани за локациите чиј развој го очекуваат во наредните години, Емилфарб ги истакна Колашин, Вујовиќ наутичкиот туризам, Лаковиќ сè што е покрај море, како и ски-центрите. Дополнително, Емилфарб на панелот истакна дека на регионот му требаат повеќе проекти како Порто Монтенегро за да се задржи тој луксуз, додека Вујовиќ оцени дека во иднина треба да се посвети внимание на одморалиштата како Порто Монтенегро, каде што се одржа и конференцијата „Блумберг Адрија“.
На прашањето што треба да се поправи за секторот да напредува, говорниците се согласија: поширок опсег на услуги, лесни начини на плаќање, плаќања со криптовалути, одржливост, безбедност, добри училишта и болници, како и транспорт и инфраструктура.