При изборот помеѓу злато и недвижен имот како инвестиција, не постои универзален одговор. И двете имаат свои предности и недостатоци. Златото обезбедува поголема ликвидност и помали влезни трошоци, што го прави достапно за секого. Од друга страна, недвижниот имот нуди потенцијал за зголемување на капиталот и приход од изнајмување, но доаѓа со повисоки влезни трошоци и трошоци за тековно одржување. Сепак, иако инвестициите во недвижности седат на тронот во последните две години, во 2024 година сепак поатрактивно вложување ќе биде златото, иако има и некои неконвенционални класи на средства кои изгледаат сè попривлечни, рекоа учесниците на панелот „Инвестициско родео“ кој се одржа во петокот како дел од конференцијата на „Блумберг Адрија“, „Иднината на инвестирањето“.
„Кога зборуваме за вложување, не би рекол дека инвеститорите треба да вложуваат исклучиво во злато. Тие треба да вложуваат во злато, меѓу другото. Вистинскиот рецепт е во диверзификација на инвестициите во различни класи на средства бидејќи тоа е она што создава сила. Исто така, иако во „Голдман Граф“ се занимавам со злато, инвестирам и во недвижен имот. Верувам дека и мојот соговорник Боро Вујовиќ ќе каже дека ја користи истата формула. Сепак, предноста на златото е што речиси секој може да инвестира во него“, изјави Владимир Поточки, претседател на компанијата „Голдман Граф“.
Боро Вујовиќ, основач и директор на компанијата за недвижности „Оперета“, сепак мораше да ги брани недвижностите.
„Кога ќе ги погледнеме статистиките, секој што купил недвижен имот во последните две години направил добро со оглед на тоа како пазарот на недвижности ја следи инфлацијата. Цените на недвижностите, во споредба со минатата година, се зголемени за приближно 20 проценти. Кој можеше да инвестира, виде дека тоа е добар потег. На пример, просечната цена на метар квадратен во 2013 година беше 1.300 евра, а сега е 2.700 евра за метар квадратен. Ова е зголемување за повеќе од 100 проценти.“ – изјави Вујовиќ.
Но, покрај во недвижен имот, Вујовиќ се сврте и кон вложувањето во уште помалку ликвидни средства – како уметноста, откри модераторот на панелот и водителот на ТВ Блумберг Адрија, Марко Перожиќ.
Од недвижен имот до уметност
„Неодамна ја открив уметноста како начин на вложување. Освен недвижнини, мојот фокус е уметноста. Уметноста често се гледа како субјективна за вложување и тоа е предност и затоа овде не е многу позната. Сепак, тоа е добар инвестициски инструмент во светот. Само во 2022 година во светот на уметноста е остварен глобален промет од 68 милијарди долари. Предвидувам проширување на тој пазар и кај нас. Напоменувам дека тие што вложуваат во уметност не смеат само да имаат профит на ум, направете го тоа од некои повисоки, културни причини. И ве предупредувам, кога еднаш ќе се заљубите во уметноста, не можете да престанете“, рече Вујовиќ.
Иако на глобално ниво уметноста е еден од легитимните инвестициски избори, во нашиот регион сè уште преовладуваат инвестициите во потрадиционални видови средства како што се недвижен имот, банкарски депозити и слично. Очигледно, има нешто заедничко со сите нив што ги прави толку вредни на нашите простори.
„Тоа е историско наследство“, објасни Иван Одрчиќ, аналитичар на „Блумберг Адрија“, и додаде: „Многу луѓе изгореа. Г-дин Вујовиќ ќе се согласи со мене кога ќе кажам – циглата не може да пропадне. Не е дека Хрватите не се свртуваат кон нови класи, само тоа го прават многу бавно. Секое време си го носи своето, доаѓаат нови трендови и би се осмелил да кажам дека дури и потрадиционалните како недвижностите можеби немаат светла блиска иднина“.
Кога станува збор за разни видови средства во ерата на инфлација, златото често се споменува како заштита.
Милиони евра или дукати
„Постојат голем број фактори кои влијаат на формирањето на цените на златото. Не можете само да земете еден фактор. Треба да ја земете предвид корелацијата на сите фактори во тоа време. Би рекол дека стравот е главниот предизвикувач што влијае на цената на златото. Тоа го видовме за време на пандемијата, нападот на Русија врз Украина и сега за време на конфликтот на Блискиот Исток. Ги советувам сите што можат да вложуваат. За да се заштити вредноста на вашиот имот, тоа можете да го направите токму со вложување“, вели Поточки.
Тој се присети на еден клиент кој, поттикнат од лошо искуство, решил да најде сигурност во инвестирањето во злато.
„Еден клиент реши да купи 100 големи дукати. Тој рече дека седи на недвижен имот од милиони евра, но кога дојде пандемијата, тоа не му значеше ништо. Затоа сега сака да инвестира во злато. Тој вели, ако нешто се случи, тој секогаш може неделно да продава по еден дукат и нема да мора да го продаде вредниот недвижен имот што со мака го стекна во кризните години“, објаснува Поточки, кој вели дека главната заблуда за златото е дека клиентите се само фокусирани на тоа колку можат да заработат, но не размислуваат доволно за ризиците.
Нè очекува годината на злато
Гледајќи ја годината што претстои, Вујовиќ вели дека може да очекуваме намалување на бројот на трансакции на пазарот на недвижности и запирање на трендот што владееше во последните две години. Смета дека цените нема да пораснат и дека е можно да има корекција на одредени видови недвижности, особено оние кои се прескапи.
„Сè уште ќе има можности, но ќе треба да бидете малку поаналитички и внимателни кога се работи за недвижнини. Не секое купување ќе биде добро“, заклучи Вујовиќ.
Одрчиќ панелот го заврши со мислење дека 2024 година сепак ќе биде година на златото. Тој предупредува на турбулентна година која претстои, која ќе биде одбележана со различни настани, но вели дека историски гледано златото секогаш имало подобри резултати во економски нестабилни времиња.