.webp){kind=icon}
Сараевскиот филмски фестивал (СФФ) веќе три децении е еден од најважните филмски настани во Југоисточна Европа, собирајќи филмаџии и љубители на филмот од целиот свет.
Основан во 1995 година, СФФ е создаден како симбол на културниот отпор и израз на надеж за иднината. Денес овој фестивал не е само филмска смотра туку е и клучен генератор на економската активност во Сараево, придонесувајќи за локалната економија преку туризмот, угостителството и инвестициите во инфраструктурата.
Секоја година во август, СФФ трае девет дена и нуди богата програма, која вклучува играни, документарни и кратки филмови, но и специјални програми како „Опен ер“ и „БХ филм“. Натпреварувачката програма, во која се доделуваат престижните награди „Срцето на Сараево“, е централниот дел на фестивалот и собира едни од најталентираните филмаџии од регионот и светот.
Влезниците за годинашниот фестивал веќе се пуштени во продажба.
Што нѐ очекува
Во конкуренција за наградите има 19 филма, од кои три ќе имаат светска премиера, пет меѓународна, еден европска, осум регионална и два босанска премиера. Два филма ќе бидат прикажани надвор од конкуренција, вклучувајќи една светска и една босанска премиера.
Програмата „Опен ер“ на 30-от Сараевски филмски фестивал вклучува 15 филма, меѓу кои е и филмот „По летото“ на Данис Тановиќ, кој на 16 август ќе има светска премиера и ќе го отвори фестивалот.
Во рамките на програмите „Опен ер“ и „БХ филм“ ќе биде прикажан и „Бекап“, долгометражен игран филм на босанскиот режисер на Фарук Соколовиќ, како и серијата „Нобеловец“ за Иво Андриќ, која на 30-от СФФ ќе ја има својата претпремиера. Серијата го следи животот на Андриќ во текот на неколку месеци во 1961 година, од моментот кога дознал за Нобеловата награда до неговото враќање од Швајцарија во Белград.
Програмата „БХ филм“, која 19-ти пат е дел од фестивалот, носи 53 наслови. Меѓу нив има осум долгометражни играни филма, 17 долгометражни документарни и голем број кратки и студентски филмови. Оваа програма, организирана од Здружението на филмски работници во ФБиХ, продолжува да биде клучна платформа за промоција на босанските филмови и автори, без разлика каде живеат и работат.
Фестивалот привлекува истакнати ѕвезди од филмската индустрија, вклучувајќи режисери, продуценти и сценаристи, кои не само што ги претставуваат своите филмови туку учествуваат и на мастеркласови и панел-дискусии. Тие сесии ѝ нудат на публиката ретка можност да дознае од прва рака за клучните моменти и предизвици во кариерата на овие филмски великани.
SFF
Годинава почесниот гостин Корд Џеферсон, заедно со добитниците на „Почесното срце на Сараево“ Мег Рајан, Џон Туртуро и Александар Пејн, ќе претстави некои од филмовите од програмата и ќе одржи мастеркласови.
Регионален развој
Директорот на СФФ, Јован Марјановиќ, за телевизијата „Блумберг Адрија“ ја истакна симболичната и економската важност на фестивалот за регионот, нагласувајќи дека културните настани како СФФ придонесуваат за економијата на знаењето.
„Фестивалите како економски двигатели, ако ја гледаме пошироката рамка, не се лидери на пазарот, но верувам дека нивното симболично значење за регион како нашиот е исклучително важно. Значи, со нешто што е креативна економија, економија на иднината на некој начин, општествените настани и настаните од културна важност се препознаваат како генератори на економска и додадена вредност. Верувам дека се лидери по тоа, бидејќи тука зборуваме и за економијата на знаењето. А во регион како нашиот, во кој тоа не е главна карактеристика, тоа е од огромно значење“, рече Марјановиќ.
Тој исто така ја спомена и важноста од мерењето на влијанието на културните настани, истакнувајќи дека првата студија за влијанието на СФФ била направена во 2017 година, со што јасно се дефинирала неговата социјална, економска и културна вредност.
„Она што стана јасно во изминатите седум години е дека тоа се јасно мерливи параметри. А она што беше отворено како прашање беше со која методологија да се мерат таквите работи. За среќа, УНЕСКО се занимава токму со дефинирање на параметрите за мерење на влијанието на културните настани и фестивалите“, рече Марјановиќ.
Раст на посетите низ годините
Покрај своето уметничко значење, СФФ стана важна платформа за промовирање културен дијалог и креативност, а во исто време обезбедува значителен економски поттик за Сараево. Според податоците, фестивалот привлекува илјадници посетители, генерирајќи значителен приход и вработување во локалната заедница.
Најновите податоци на Туристичката заедница на кантонот Сараево покажуваат континуиран раст на пристигнувањата и ноќевањата на туристи во кантонот Сараево. Па така, во јули 2024 година се забележани близу 106.000 гости и речиси 234.000 ноќевања, што претставува раст од 23 отсто на пристигнувањата и 13 отсто на ноќевањата во однос на истиот период лани.
Претседателот на Туристичката заедница на кантонот Сараево, Харис Фазлагиќ, рече дека очекува годинава да се соборат сите досегашни рекорди на пристигнувања и ноќевања на туристи во кантонот.
„Во текот на годинава, а особено во летниот период, Сараево е исклучително посетено и претставува многу интересна туристичка дестинација, па веруваме дека наскоро ќе имаме нови статистички рекорди на посети и ноќевања, особено во деновите на Сараевскиот филмски фестивал“, рече Фазлагиќ.
Кога ќе ја погледнеме минатата година, за време на 29-от Сараевски филмски фестивал беа соборени сите дотогашни рекорди на посетеност, со пораст на пристигнувања од 33,7 отсто во однос на 2022 година и 47,5 отсто во однос на 2019 година.
SFF
Претходната студија на британската консултантска компанија „Олсберг СПИ“ за економското, културното и социјалното влијание на фестивалот откри дека СФФ годишно привлекува до 10.000 туристи, генерирајќи приход од 26 милиони евра и вработувајќи 1.385 работници.
Индиректната економска активност поврзана со фестивалот се проценува на 5 милиони евра и 99 вработувања годишно, додека за секоја вложена конвертибилна марка од јавните средства има поврат од 2,11 KM преку даночни приходи.
СФФ продолжува да расте и да се развива, поставувајќи нови стандарди во филмската индустрија во регионот и оставајќи неизбришлива трага во босанскиот културен пејзаж.
