„Гладијатор“ од 2000 година заработи 34,8 милиони долари за време на првиот викенд на прикажување и вкупна заработка од 430 милиони долари за време на целокупниот период на прикажување во кино. Култниот филм за робот што во еден момент станува помоќен од римскиот цар е најголемиот комерцијален успех на режисерот Ридли Скот, но и покрај номинацијата, „оскарот“ го заобиколи.
Во 2001 година овој филм имаше најмногу номинации - 12, а освои пет „оскари“ (за најдобар филм, главен актер, костим, звук и визуелни ефекти).
Скот го режираше и продолжението, „Гладијатор 2“, а филмот што претходните денови имаше премиера во регионот Адрија и во други европски земји, постигнува нов рекорд: оствари заработка од 87 милиони долари само за време на првиот викенд на прикажување. Сумата укажува на голем интерес од публиката, но и од пошироката јавност. На пример, на британската премиера во Лондон минатата среда присуствуваше и кралот Чарлс Трети. Тој дојде сам, и тоа вечерта пред неговиот 76. роденден.
Британските медиуми особено го пренесоа неговиот разговор со Дензел Вашингтон, кој го игра Макринус. Поранешен роб што стекнал големо богатство и интерес за гладијаторските борби станува клучна фигура во филмот, а актерските вештини на Вашингтон го ставаат во сенка главниот јунак Луциј, кој го игра ирскиот актер Пол Мескал.
Тој го открива поробениот Луциј, исто како што во претходниот филм главниот јунак, шпанскиот генерал Максимус (Расел Кроу), му е продаден како роб на Проксимус (Оливер Рид), сопственик на гладијатори. Критичарите сметаат дека повторувањето на поставката од оригиналот е еден од најслабите елементи на филмот.
Друг момент што предизвика изненадување (главно негативно) е тоа што Луциј всушност е син на Максимус и ќерката на царот Лусила (која во двата филма ја игра Кони Нилсен). Максимус беше познат по посветеноста на сеќавањето на својата убиена жена и син. Иако беше сугерирано дека постои извесна емоционална поврзаност меѓу него и Лусила во времето на нивната младост, како и очигледна наклонетост подоцна, воведувањето на нивниот заеднички син на многумина не им се допадна, вклучувајќи ги и обожавателите. Со тоа беше фрлена сенка на невиноста и честа на главниот јунак од оригиналот, кој за многумина претставуваше пример.
И самиот Расел Кроу изјави дека се чувствува „малку непријатно“ поради тоа што се снима продолжение. „Поради неколку работи што ги слушнав, помислив: 'Не, не, не, тоа не е во согласност со моралното патување на тој лик'“, изјави актерот претходно годинава.
По огромниот успех на оригиналниот филм, Кроу беше заинтересиран да глуми во можно продолжение, но пречка беше што, како што претпоставувате, неговиот лик е мртов. Приказната беше завршена така, не оставајќи ниту едно прашање отворено.
Во многуте обиди да се оживее главниот лик и да се овозможи продолжение, учествуваше и австралискиот писател и музичар Ник Кејв, кој беше повикан да напише сценарио. Во таа верзија, Максимус по смртта во другиот свет се среќава со Јупитер и неколку други римски богови.
Неговата задача е да го убие Хефест, за да се соедини повторно со својата жена и дете. Меѓутоа, неговиот план се соочува со предизвици кога се враќа во човечкиот свет и се среќава (во оваа верзија) со злобникот Луциј, синот на Комодус (кој го игра Жоакин Феникс во оригиналот), што доведува до драматична пресметка.
Патем, само мала забелешка: Хефест е грчки бог на огнот, римскиот пандан е Вулкан. Како што пренесе Би-би-си во 2018 година, Кроу брзо ја отфрлил оваа идеја, едноставно велејќи: „Не ми се допаѓа, пријателе“.
Сценариото на продолжението го потпиша Дејвид Скарпа, кој со Скот соработуваше и на филмовите „Сите пари на светот“ (All the Money in the World) од 2017 година и „Наполеон“ од минатата година. Колумнистот на „Индепендент“, Патрик Смит, наведува дека продолжението е чекор назад и дека се обложува дека Кроу е лут. „Како што рече Максимус: Она што го правиме во животот одекнува низ вечноста. Сигурно не очекуваше да го следат шеги и потсмев“, заклучува тој.
Дека филмот предизвикува потсмев мисли и Дебора Рос, која во „Спектатор“ се прашува „дали ова требаше да биде комедија“.
Но, токму тој момент на приказната што го претставува омилениот гладијатор во нешто поинакво морално светло за некои е предност. Питер Бредшоу во „Гардијан“ вели дека ова е продолжение што „не се плаши да се извалка“. Освен тоа, тој особено ги пофали гладијаторските моменти, кои „имаат вистински халуцинирачки квалитет“, односно изгледаат речиси како научна фантастика. „Гладијатор или вонземјанин?“, се прашува тој. Тоа не изненадува со оглед на тоа што Скот режираше некои од најважните и највлијателни научнофантастични филмови на сите времиња („Alien“ од 1979 година и „Blade Runner“ од 1982 година).
Дали ни требаат уште херои
Делата на Ридли Скот вклучуваат покрај веќе споменатите и други култни филмови: „Телма и Луиз“ од 1991 година и „Ханибал“ од 2001 година. Британскиот режисер, кој е роден само неколку дена пред почетокот на Втората светска војна, освоил награди БАФТА, „златни глобуси“ и награди „еми“ за време на повеќедецениската кариера.
Сепак, со филмовите во последните неколку години немаше многу среќа ниту кај публиката ниту кај критиката. На прво место станува збор за мелодрамата за злосторствата во модната империја на „Куќата Гучи“ (House of Gucci) и биографскиот еп „Наполеон“. Исто така, да напоменеме дека и покрај рекордната посета, „Гладијатор 2“ има само скромни 76 проценти на „Ротен томатос“ (Rotten Tomatoes).
Дали враќањето на славата на оригиналот е доволно добро за да го оправда продолжението
Судејќи по вложувањето на „Парамаунт“ (Paramount Pictures), одговорот е потврден. Почетниот буџет за продолжението беше 165 милиони долари, но некои извори наведуваат дека таа бројка пораснала на приближно 310 милиони долари. Сепак, инсајдерите од „Парамаунт“ тврдат дека нето-трошокот за 49-дневното снимање бил под 250 милиони долари, како што пренесува „Холивуд рипортер“ (Hollywood Reporter).
Брајан Робинс, претседател на „Парамаунт“ и коизвршен директор на „Парамаунт глобал“, го водеше студиото низ пандемијата, два штрајка и продажба, а сега патува низ светот премиерно прикажувајќи го новиот хит. Во интервју за „Блумберг“ (Bloomberg), тој оптимистички вели дека верува дека веќе имаат филм што е сериозен кандидат за „оскар“.
„Ридли Скот никогаш не освоил награда и ова би можело да биде негова година. Исто така, постои голем интерес за актерските категории, а многу се зборува и за настапот на Дензел Вашингтон“, вели тој. Иако никогаш не работел со Скот, Робинс додава дека бил импресиониран од неговата енергија и страст во оваа фаза од неговата кариера.
„Беше исклучително отворен за соработка. Сите бевме вклучени во тоа да осигуриме сценарио што пренесува емоција. Тоа ни беше многу важно. Сценарио што ги исполнува очекувањата и е достојно на првиот филм. Креативниот процес никогаш не е лесен. Ако е лесен, веројатно нешто не е во ред“, објаснува Робинс за „Блумберг“.
Понатаму тој наведува дека еден од предизвиците бил да се најде актер што може да ги исполни очекувањата по Расел Кроу. „Пол има неверојатна способност да прикаже ранливост, но истовремено има огромна сериозност и емоционална длабочина што беше потребна за оваа улога“, вели тој и нагласува дека ги изненадило колку жените го сакаат филмот, „иако во него има доста тестостерон и насилство“.
Кои се причините за враќање по 25 години
Американската премиера е закажана за 22 ноември. Периодот пред Денот на благодарноста се смета за прајм-тајм за семејно одење во кино. Робинс вели дека годинава филмската сезона за Денот на благодарноста изгледа посилна од 2023 година, иако вкупната заработка на кината моментално е за 11-12 проценти помала во однос на лани. „Гладијатор 2“ е уште еден обид да се вратат луѓето во кината.
По примерот на феноменот Барбенхајмер, кој внесе живот во уморната филмска индустрија минатата година, создаден е Гладингтон, бидејќи приближно во исто време, во некои земји, премиерно се прикажува филмот „Падингтон во Перу“. За потсетување, филмот „Барби“ првиот викенд на прикажување заработи 155 милиони долари, а „Опенхајмер“ 80,5 милиони.
Третиот дел од франшизата за мечето Падингтон - „Падингтон во Перу“ заработи 9,65 милиони фунти само за три дена прикажување во Велика Британија. Тоа е рекорден резултат на британските благајни уште од филмот „Нема време за умирање“ (No Time to Die) од 2012 година и најдобар резултат во однос на претходните филмови од серијалот „Падингтон“.
Феноменот Барбенхајмер значително го промени филмскиот пејзаж, бидејќи никогаш порано два толку различни филма не биле толку тесно поврзани, и тоа не само во маркетиншка смисла. Содржинската различност меѓу филмовите не може да биде поголема ниту во случајот со Гладингтон. Но тука постојат и значајни сличности.
Прво, двата филма се продолженија на филмови што постигнале огромен успех. Во таа смисла, тие го следат трендот присутен од 2020 година, во кој 16 од 20 најуспешни филма на благајните биле некаква форма на продолжение. Следната сличност е што двата филма целат на носталгија и привлекување семејства, односно повеќе различни генерации во кината. Сепак, судејќи по годинашното продолжение на исто така култниот филм „Џокер“ од 2019 година, „Џокер: Лудило во двојка“, не мора сите продолженија да бидат овенчани со славата на претходникот.
Наслови со најголема заработка, вклучувајќи и продолженија на култни филмови
Филмот што премиерно беше прикажан во октомври годинава има само 34 проценти на „Ротен томатос“ и многу негативни критики во кои не се штеди на коментари, како што се: досаден и катастрофален, а тука се и забелешките дека дури ни Лејди Гага не можела да го спаси. Оригиналот, кој е запишан во историјата како една од најуспешните приказни за ликовите на „Ди-си комикс“ (DC Comics), заработи повеќе од милијарда долари со скромен продукциски буџет и ја задржа титулата најпрофитабилен филм со Р-рејтинг на сите времиња во текот на пет години. Продолжението на самиот почеток беше карактеризирано како ризично и, според резултатите од благајните, оправдано.
Робинс, и покрај резервите, тврди дека „Гладијатор 2“ е нивниот најголем облог на годината, но и дека деловната стратегија е насочена кон профитабилноста на целокупниот репертоар, а не на заработката на поединечен филм. „Понекогаш филмовите со најголема заработка не се најпрофитабилни. Минатата година ги имавме ’Топ ган’ и ’Насмевка’ (Smile). ’Топ ган’ беше најпрофитабилен, но ’Насмевка’ беше многу блиску зад него“, вели Робинс.
И на крајот, останува болното прашање што ја мачи филмската индустрија: што со стримингот?
Робинс објаснува дека маркетиншката цел е да се создаде страв од пропуштање, така што луѓето ќе сакаат да гледаат филмови во кината додека се дел од културниот разговор. „Кога дојдов во студиото, фокусот беше на приоритет за стриминг и скратени кинопрозорци. Тој тренд сега се менува“, вели тој.
Оптималното време за кино варира. „Некои филмови, како ’Дивиот робот’ (Wild Robot), покажуваат силна кинозаработка дури и откако ќе станат достапни за домашно гледање, што сугерира дека едното може да го дополни другото“.
Првично поставеното време за стриминг на блокбастери на 45 дена за „Парамаунт+“ (Paramount+), сега често се продолжува на 60, 75 или дури 90 дена. „Публиката не треба да се научи да очекува брза достапност на стриминг“.
Не е објавено кога ќе биде достапен новиот хит на стриминг-платформите, но „Нетфликс“ (Netflix), со намера да заплови на дел од маркетиншкиот бран околу продолжението, моментално го прикажува филмот „Гладијатор“. Исто така, за време на промоцијата на „Гладијатор 2“, во интервју за француската мрежа „Ла премиер“ (La Premiere) во септември 2024 година, Скот откри дека планира и трет дел: „Гладијатор 3“.
Причина повеќе да му дадеме шанса на „Гладијатор 2“ во магијата на кинотемнината.