По неверојатниот резултат на економската активност од почетокот на 2021 година, се очекува регионот Адрија да забележи слабеење на растот на БДП до крајот на 2022 година и особено во 2023 година, прогнозира аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“. Според нив, реалниот раст на БДП ќе варира од негативни стапки во Словенија и симболичен пад во Хрватска до мали едноцифрени позитивни бројки во Македонија, Србија и БиХ.
Нашите аналитичари наведуваат два клучни фактори за намалувањето на растот на бруто домашниот производ во регионот: продолжена борба против екстремно високата инфлација и загриженоста околу геополитичката нестабилност.
„Првиот елемент води до тоа домаќинствата да ги изменат своите навики за трошење поради зголемените трошоци за живот. Исто така, затегнувањето на монетарната политика од централните банки веќе доведе до зголемување на трошоците за финансирање и парите ќе станат уште поскапи во текот на 2023 година. Тоа влијае и на корпоративните инвестиции, при што инвеститорите сега се во потрага по повисоки приноси на вложените средства. Вториот елемент, постојаната загриженост околу геополитичката нестабилност создаде несигурност за цената и достапноста на енергијата, што ќе го намали производниот капацитет во најголемите европски економии и на тој начин ќе доведе до помал извоз на производителите од регионот Адрија кои се (не)директно вклучени во европските синџири на снабдување“, велат од нашиот аналитички тим.
Накратко, извозот на стоки, потрошувачката на домаќинствата и инвестициите се клучните двигатели на послабиот раст на БДП во 2023 година.
И Македонците ќе ги сменат навиките за трошење
Аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ очекува реалниот раст на БДП во Македонија во 2022 година да биде малку понизок во однос на претходната година и поизразено забавување да има во 2023 година.
„Иако е сè уште позитивен, стапките на раст на приватните трошоци и реалните инвестиции ќе бидат многу пониски отколку во претходните две години. Тоа ќе биде одраз на влошеното инвестициско расположение во услови на геополитичка нестабилност и долгата борба против високата инфлација. Зголемувањето на трошоците за средствата и помалку расположливиот капитал се дополнителни фактори за побавниот раст на инвестициите понатаму“, сметаат од нашиот аналитички тим.
Оттаму додаваат дека расходите на домаќинствата ќе бележат побавен раст бидејќи граѓаните ќе ги променат навиките за трошење поради зголемените трошоци за живот.
Регионот посилен од 2008. година
Не очекуваме влошување на БДП како во глобалната финансиска криза бидејќи регионалните економии се структурно многу посилни од тогаш, сметаат од нашиот аналитички тим.
„Исто така, пазарот на труд се чини доволно силен да делува како упориште и не очекуваме некое поголемо намалување на бројот на вработени главно поради причината што економијата во денешно време многу поефикасно ја користи понудата на работна сила од пред десет и повеќе години. Непотребно е да се спомене дека миграциите на граѓаните забележаа намалување на понудата на работна сила на локално ниво, што влијаеше на менаџментот на персоналот на работодавачите“, велат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.
Што се однесува до инфлацијата, сметаат дека таа ќе кулминира со повеќедецениски највисок просек во 2022 година, по што ќе следи постепено забавување во 2023 година.
„Тоа ќе биде поттикнато од затегнувањето на монетарната политика од централните банки, ефектите од високата споредбена база и слабеењето на импулсот на домашната побарувачка. Исто така, во последно време видовме намалување на глобалните цени на суровините, најмногу благодарение на подобрувањата на глобалната понуда и надолните притисоци од слабеењето на побарувачката на глобално ниво“, велат од нашиот аналитички тим.
Во однос на монетарната политика, аналитичкиот тим „Блумберг Адрија“ смета дека сите централни банки ќе продолжат со режимот на зголемување на каматните стапки, и се очекува ЕЦБ да ги зголеми стапките за вкупно 225 базични поени до средината на 2023 година.
„Сметаме дека НБС ќе го следи овој пример и дека ќе ја зголеми каматата за 150 базични поени во следните шест месеци, додека Народната банка на Македонија ќе ги го направи истото зголемување од 150 базични поени до првата половина од 2023 година“, велат од нашиот аналитички тим.
Во однос на девизните трендови, тие сметаат дека притисоците на курсот на еврото во однос на доларот ќе продолжат во следните неколку месеци поради политиките на американската ФЕД и геополитичката нестабилност која што поттикнуваа одбивност кон ризик.
„Вредноста на еврото во однос на доларот би почнала да расте само кога прашината ќе се спушти и кога ФЕД ќе објави крај на циклусот на затегнување. Во Хрватска не очекуваме некој поголем политички потег пред официјалното влегување на земјите во еврозоната со почетокот на 2023 година и, оттука, нема поголема промена на постоечката монетарна политика“, додаваат од нашиот аналитички тим.
Целосната анализа на аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ можете да ја преземете на линкот подолу:
.webp){kind=icon}
