Во 2023 година не се очекуваат големи негативни притисоци врз ЕСГ-средствата (ESG – од анг. еnvironmental, social, governance - концепт за заштита на животната средина, општествена одговорност и одговорно управување) како што беше во поголемиот дел од 2022 година, но исто така не се гледа ниту потенцијал за значително забрзување на нови емисии на ЕСГ или материјално зголемување на вредноста на ЕСГ капиталните индекси.
Сепак, гледано на среден и долг рок, перспективата се подобрува, стои во најновиот извештај на аналитичарите на „Блумберг Адрија“, кој во ПДФ во целина го има подолу во статијата.
Оптимизмот за во иднина се должи на тоа што ЕУ има амбициозен план според кој треба да достигне 40-45 проценти од потрошувачката на енергија да биде од обновливи извори до 2030 година.
„Ова ќе поттикне значителни инвестиции во инфраструктурата за обновлива енергија во наредните години и очекуваме инвеститорите да се фокусираат на значителна финансиска поддршка“, велат нашите аналитичари.
Дополнително, регулаторната рамка за известување, исто така, ќе ги поддржи капиталните текови на водечките ЕСГ-компании. Почнувајќи со извештајот за фискалната 2024 година, регулативата на ЕУ за корпоративно одржливо известување (csrd - Corporate sustainability reporting Directive) бара да се зголемат бројот и квалитетот на извештаите на компаниите.
Целокупното движење на капиталот ќе биде поддржано и со регулативата за објавување одржливи финансиски извештаи (SFDR - Sustainable Finance Disclosure Regulation), која бара од менаџерите на средства да ги класифицираат и објавуваат карактеристиките и нивото на одржливост на фондовите со кои управуваат.
„Следниот случај што го гледаме како важен за вкупните финансиски текови е стратегиското функционирање на банкарските системи при растечки регулаторни потреби“, посочуваат аналитичарите. Регулаторите на ЕУ ги зголемуваат барањата поврзани со ЕСГ за управување со сопствениот капитал на банките.
Постојат два специфични елементи што банките треба да ги имаат на ум. Првиот е дека банките треба да работат на одржливост во рамките на сопствената организациска и оперативна структура, како што се обезбедување поголема родова разновидност, зголемување на енергетската ефикасност итн.
Вториот елемент се однесува на деловната изложеност на банките, каде што финансирањето на компаниите што заостануваат според стандардите за ЕСГ е демотивирано од регулаторите со регулативи што бараат од банките да издвојат повеќе од сопствениот капитал за изложеност на компаниите што заостануваат на овој план, кои не обрнуваат внимание на одржливоста, отколку на компаниите со добри рејтинзи за EСГ.
„Ова значи дека потенцијалот за профитабилност на банките се намалува доколку тие обезбедуваат средства на компании што не придонесуваат (доволно) за севкупната одржливост“, заклучуваат аналитичарите. „Заклучокот е дека понатаму гледаме повеќе финансирање, или барем финансирање по релативно подобра цена на компании со добар профил на одржливост“.
Во овој извештај, тимот аналитичари на „Блумберг Адрија“ ги споредуваат и приносите на MSCI Europe Index и MSCI Europe ESG Leaders Index. Што се однесува до разликите во структурата на индексите, MSCI Europe ESG Leaders Index содржи акции на компании со високи ЕСГ-резултати, додека MSCI Europe Index е стандарден сеопфатен индекс без оглед на EСГ-рејтингот на компаниите.
Во 2022 година, MSCI Europe ESG Leaders Index падна за 20 отсто, додека сеопфатниот MSCI Europe за 17 отсто. Клучната причина за ваквиот развој лежи во самата структура на споменатите индекси, каде што ЕСГ-индексите обично содржат релативно повеќе технолошки, а помалку енергетски компании.
Акциите на технолошките компании беа под притисок во последниве месеци поради влошените среднорочни и долгорочни изгледи за заработка, додека енергетските компании забележаа силни оперативни резултати во 2022 година, главно на сметка на артиклите со повисоки цени. Сепак, гледајќи ги подолгите временски серии, EСГ-индексите ги надминаа пошироките одредници - MSCI Europe ESG Leaders Index се врати за 43 отсто од крајот на 2009 година, додека во истиот период индексот MSCI Еurope порасна за 31 отсто, односно 12 процентни поени помалку од индексот ЕСГ.
„Овие резултати се во согласност со основите на сегашната фаза на развој на ЕСГ – инвестирањето во EСГ е повеќе долгорочна стратегија“, велат аналитичарите.
Имплементацијата и користењето на придобивките од ЕСГ за учесниците на пазарот на капитал се во доста рана фаза во регионот Адрија.
Кај одржливите обврзници има само четири случаи во целиот регион, а лидер е Словенија, која досега продаде две десетгодишни одржливи обврзници, со вкупна вредност од 2,5 милијарди евра.
„Сметаме дека најдобар пример за придобивките од ЕСГ е втората обврзница, вредна 1,25 милијарда евра, која беше издадена на почетокот на јануари оваа година“, велат аналитичарите. „Побарувачката на инвеститорите за наведените обврзници е најдобар показател за придобивките од ЕСГ, со тоа што обврзницата привлече 10 милијарди евра побарувачка од инвеститорите, или приближно осум пати поголема од големината на конечната емисија“.
Успешна емисија на обврзници се смета кога побарувачката на инвеститорите ја надминува конечната големина на емисијата од два до четири пати. Фактот што доставената понуда на инвеститорите беше многу повисока е елемент што сугерира дека темите за ЕСГ привлекуваат капитални текови и го ставаат кредитобарателот во подобра преговарачка позиција.
„Во однос на EСГ-профилот на котираните друштва, заклучокот е доста краток - EСГ-известувањето е во рана фаза на имплементација во регионот Адрија“, посочуваат оттаму. Гледајќи ги рејтинзите на „Блумберг“ за ЕСГ, кои се составени од повеќе стандардни и нестандардни EСГ-елементи поврзани во јавните објави на компаниите, акциите вклучени во индексите во регионот Адрија покажуваат мешана слика, при што повеќето компании известуваат за елементи на EСГ во Словенија и Хрватска, додека остатокот од регионот заостанува.
Во однос на финансиското известување, за компаниите во земјите на ЕУ, аналитичарите очекуваат значително подобрување со барањето за известувања што ќе важи за 2024 година (првите извештаи ќе бидат објавени во 2025 година), каде што стандардизираните објави ќе им овозможат на инвеститорите пристап до информациите што им се потребни за да го проценат инвестицискиот ризик.
„Остатокот од регионот Адрија, земјите што не се членки на ЕУ, нема да го доживее истиот регулаторен притисок. Сепак, очекуваме дека известувањето за EСГ постепено ќе се подобрува, а компаниите ќе бидат поттикнати да се приспособат“, стои во извештајот.
