Предизвик за индустриското производство во регионот Адрија е неизвесноста во побарувачката, а недостигот од квалификувана работна сила е ограничување поради кое подобрувањето на продуктивноста на трудот во регионот е задолжително, укажуваат аналитичарите на „Блумберг Адрија“ во новата анализа на трендовите во трговската размена во овој сектор објавена на „Блумберг Адрија инсајт“.
„Преработувачкото производство опаѓа поради слабеењето на надворешната побарувачка, особено по падот на производството на интермедијарни производи во регионот“, велат аналитичарите.
Тие додаваат дека кај производството на енергија има мешани перформанси од почетокот на 2023 година досега.
„Во повеќето земји вкупното производство на енергија беше пониско на годишна основа, што произлегува од комбинираното намалување на производството на горива и поволното производство на електрична енергија поддржано од временските услови (т.е. обилни дождови)“, објаснуваат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.
Оттаму велат дека трговските текови се подобруваат од 2022 година наваму, по негативното влијание од нестабилните цени на стоките и енергијата. Во однос на ценовните придонеси во извозниот сектор, аналитичарите укажуваат дека производителите сè уште успеваат да ги зголемат цените на своите производи, при што номиналната вредност на извозот е над реалната вредност.
„Надворешната побарувачка нема да зајакне во 2023 година, а потенцијал за подобрување има дури во 2024 година“, прогнозираат од нашиот аналитички тим.
Структурата на трговските текови покажува дека ЕУ е главен трговски партнер на земјите од регионот Адрија, а преостанатиот дел од трговијата најмногу се одвива меѓу земјите од регионот.
„Во последниве години најголемиот дел од инвестициите во индустриските капацитети дојде од Германија, што го прави овој регион сè поважен за германската економија, но во исто време – сè позависен од неа“, информираат аналитичарите.
Тие укажуваат дека во текот на последните 15 години, 78 проценти од извозот од ЦЕ4 (Чешка, Унгарија, Полска и Словачка) и 76 проценти од извозот на регионот Адрија може да се објаснат со динамиката на германскиот БДП (врз основа на Р2).
„Ова откритие не е изненадувачко, имајќи го предвид претходно споменатото, што укажува дека извозот од Централна и Источна Европа (ЦИЕ) е условен од количеството што германската индустрија може да го свари, а германските потрошувачи може да го консумираат - имајќи ги предвид нејзините 83 милиони жители и растечката популација“, велат аналитичарите.
Нивниот став е дека ЕУ (вклучувајќи ја и Германија) ќе покаже економски отпор и ќе ја одржи рецесијата плитка, што ќе го направи прелевањето на ефектите во регионот на ЦИЕ поблаго отколку што се очекуваше претходно.
„За претстојните квартали очекуваме индустриското производство да забележи негативни стапки на раст или во најдобар случај стагнација, додека извозот на стоки веројатно ќе порасне малку или ќе стагнира во реални услови во областите со најслаби перформанси“, прогнозираат нашите аналитичари.
Главни двигатели
• Домашната побарувачка е загрозена (иако не мора да се намалува) поради сѐ уште високите стапки на инфлација и бавните надворешни текови бидејќи економиите на главните трговски партнери се влошуваат, што ги намалува потребите за производство.
• Среднорочно се очекува странските директни инвестиции во индустриските сектори во регионот да дадат плод. Најголем потенцијал за следните години е забрзаното преместување на капацитетите во близина (nearshoring) бидејќи европските индустриски лидери го репозиционираат своето производство од Далечниот Исток кон поблиски локации. Надградбите на транспортната инфраструктура (на пр. железнички пруги, електронски патарини) ќе ја поддржат оваа транзиција.
• Најизразена пречка е недостигот од квалификувана работна сила. Нивоата на продуктивност се под просекот на ЕУ, така што има дополнителни можности за подобрување. Ова претставува предизвик бидејќи активното население се намалува поради стареењето и увозот на работна сила тежнее кон нискоквалификуваните работници. Дополнителен предизвик доаѓа од повисоките каматни стапки што ја намалуваат побарувачката за заеми, бидејќи финансирањето на приватните инвестиции станува поскапо.
Во согласност со нашиот поглед на индустриското производство, очекуваме растот на надворешнотрговската размена дополнително да забави во 2023 година, велат нашите аналитичари.
„Со оглед на тоа што забавувањето на економскиот раст на главните економски партнери е помало од очекуваното, надворешнотрговските текови сè уште се посилни од порано. Сè уште очекуваме увозот да има надолен тренд поради послабата домашна побарувачка за финални производи, но и поради намалената побарувачка на индустријата за интермедијарни производи“, велат аналитичарите.
Тие сметаат дека извозот ќе го следи увозниот тренд бидејќи главните трговски партнери, како и земјите од ЦИЕ, објавуваат индекси за менаџерски набавки (ПМИ) во зоната на контракција, што покажува дека и понатаму ќе има пониска надворешна побарувачка.