Завршува времето на рекордни профити на банките

Нето-добивката на банките од регионот Адрија се зголеми во првата половина од 2022 година споредено со истиот период минатата година, главно како резултат на повисоките нето-приходи од провизии и нето-приходи од камати. Зголемувањето на приходите од провизии и камати беше поттикнато од подобрената економска активност што доведе до раст на кредитирањето.

„Блумберг Адрија“ веќе пишуваше дека македонските банки не се исклучок и дека уриваат рекорди во остварениот профит. Сепак, нашиот аналитички тим сега предвидува дека во наредниот период растот на нето добивката на банките во регионот прво ќе забави, а потоа ќе почне да опаѓа како резултат на слабеењето на економската активност и стеснување на нето каматните маржи. Нашата анализа покажа дека банките ќе можат да го издржат ударот од кризата. Тие имаат релативно високо ниво на адекватност на капиталот, што значи дека можат да се справат со евентуалното влошување на квалитетот на кредитното портфолио како резултат на слабеењето на економската активност во иднина.

Над милијарда евра добивка за шест месеци

Вкупната нето добивка на банкарските системи во земјите од регионот Адрија во целина изнесуваше 1,125 милијарда евра во првата половина од 2022 година, што е зголемување за 156 милиони евра или за 16 проценти во однос на првата половина од 2021 година.

Резултатот во голема мера беше поттикнат од повисоките нето приходи од провизии (745 милиони евра во првата половина од 2022 наспроти 558 милиони евра во истиот период минатата година). Истовремено, нето приходите од камати се зголемија од 1,752 милијарди евра на 1,892 милијарди евра.

„Нето приходите од провизии се зголемија во првата половина од 2022 година бидејќи банките сакаа да ги искористат придобивките од закрепнување на економската активност.  Имено, тоа доведе до повеќе платежни трансакции во банките и поттикна зголемување на приходите од провизии. Истовремено, банките ги зголемија „цените“ за секоја трансакција за да ја осигураат профитабилноста во услови на паѓање на каматните стапки“ укажуваат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.

Нето приходите од камати се зголемија во голема мера благодарение на растот на кредитирањето. Во првата половина од 2022 годишен раст од 9,5 проценти имаше во Македонија, 8,6 проценти во Словенија, Србија (8 проценти), БиХ (4 проценти). 

„Порастот се должи на закрепнувањето на општата економска активност и зголемената побарувачка за задолжување по пониски каматни стапки. Со други зборови, порастот на заемите го надмина ефектот од падот каматни стапки. Српскиот банкарски сектор забележа најсилен пораст како резултат на комбиниран раст на заемите и само благ пад на каматните стапки. Исклучок од овие трендови е единствено Хрватска, каде што растот на кредитирањето е сè уште позитивен, но понизок отколку во првата половина од  2021 година бидејќи падот на каматните стапки ги надмина ефектите од зголемувањето на вкупните заеми“, објаснуваат нашите аналитичари.

Во прилог на ваквите ставови, оди и развојот кај нето каматните маржи. Тие се пресметуваат како сооднос меѓу нето каматните приходи и каматоносната актива. Во Хрватска има најголем пад на нето каматните маржи предизвикан од намалувањето на каматните приходи односно падот на каматните стапки.

Нето каматните маржи бележат мал пад во БиХ и Македонија, додека Словенија и Србија успеаја да го одбранат овој коефициент на профитабилност (зголемување од четири процентни поени во двата случаи) што во голема мера се должи на растот на кредитирањето. 

Висока адекватност на капиталот

Повеќето банкарски системи прикажуваат здрави бројки за капитализацијата многу повисоки од регулаторните минимуми, посебно Хрватска и Србија со стапки на адекватност на капиталот над 25 и 20 проценти, соодветно. Тоа сугерира дека банкарските системи во овие две земји располагаат со доволно капитал за да ги издржат можните загуби во иднина. Стапките на адекватност на капитал во БиХ, Македонија и Словенија се на ниво под 20 проценти.

„Важно е дека во случајот на Словенија адекватноста на капиталот изнесува 16,4 проценти на крајот од првиот квартал од 2022 година, што е трето најниско во еврозоната. Тоа значи дека словенечкиот банкарски систем е релативно најлошо позициониран во регионот Адрија во случај на рецесија и влошување на квалитеттот на кредитното портфолио на банките. Со оглед на тоа што нашето основно сценарио предвидува најмалку техничката рецесија во следните 12 месеци, тоа ќе го ограничи потенцијалот за кредитирање во Словенија, а со тоа и изгледите за профитабилноста во иднина“, укажува нашиот аналитички тим.

Што покажува споредбата со големите банки од Источна Европа?

Стапките на поврат на средствата и на поврат на капиталот во банкарските системи во земјите од регионот Адрија остануваат на здрави нивоа од околу или над 1 процент и над 10 проценти, соодветно. Сепак, стапката на поврат на капиталот е повисока кај 21 банка со најголема пазарна капитализација во Источна Европа (список на големи банки од Полска до Турција на Bloomberg Intelligence).

„Главна причина за тоа е што овие банки имаат подобра способност да ја бранат својата нето каматна маржа (3,52 проценти) иако истовремено имаат раст на кредитирањето (10,5 проценти на годишно ниво во првата половина од 2022 година), што е поголем од растот во регионот Адрија.  Очигледно овие големи банки имаат подобра способност за генерирање профит, бидејќи соодносот заеми и депозити се совпаѓа со оној на банките во регионот Адрија (86 проценти), што значи дека користат ист дел од финансиите за кредитирање. Од друга страна, овие банки имаат помалку капитални бафери од повеќето банки од регионот Адрија, со просечна стапка на адекватност на капиталот од 17 проценти, оставајќи ги послабо позиционирани во случај на рецесија и намалувања на квалитетот на средствата“, велат од нашиот аналитички тим.

Очекувања за наредниот период

Аналитичарите на „Блумберг Адрија“ очекуваат во наредните една-две години нето-добивките на банките од регионот да растат побавно и на крајот да се намалуваат со оглед на слабеењето на економската активност, што ќе ја придвижи побарувачката за кредити надолу и како резултат на забавување на растот на заемите до ниско едноцифрено ниво.

„Се очекува забавување на растот на нето-каматниот приход поради стеснување на стапките на каматните маржи, како резултат на повисоките каматни стапки. Влошување на квалитетот на кредитите (т.е. зголемување на износот на нефункционалните заеми) предизвикано од слабеењето на економската активност. Индиректни ефекти од преостанатата изложеност кон клиентите ориентирани кон Русија - Србија, БиХ и Македонија се тука релативно поизложени. Исто така, се очекува раст на тековните инвестициски потреби за дигитализација.“, укажуваат од нашиот аналитички тим.

Depositphotos

Дополнително, специфично за Србија е што се очекува намалување на нето приходот од провизии по неодамнешните лимити испорачани од централната банка за висината на провизиите за стандардното работење на банките. 

„И во останатите земји од регионот не гледаме дека темпото на раст на нето приходот од провизии ќе продолжи напред со оглед на споменатото слабеење на економската активност. Исто така, специфично за Хрватска се очекувањата за помали провизии од конверзија на валутата по усвојувањето на еврото (од 1 јануари 2023 година). За банките во земјите кои се дел од ЕУ, важно е да се внимава на нивото на адекватност на капиталот  поради укинувањето на олеснувањата од ЕЦБ за загубите генерирани од кризата од Ковид-19, а кои им овозможуваа на банките до крајот на 2022 година да ги исклучат споменатите загуби од официјалните стапки за адекватноста на капитал“, објаснуваат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.

Од друга страна, порастот на пасивните каматни стапки во земјите од регионот Адрија (особено Хрватска и Словенија) ќе бидат детерминирани од преостанатата неангажирана ликвидност во системот, што ќе спречи материјално влошување на нето каматните маржи, а кон зголемување на профитот може да придонесе и подобрување на ефикасноста односно намалување на трошоците во работењето.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар