Македонските банки ќе мора да ги намалат трошоците, можни се отпуштања

Поголемиот дел македонски банки остварија рекордни профити во текот на 2023 година, а една од главните причини за тоа е затегнувањето на монетарната политика односно значителниот раст на каматната стапка на благајничките записи и на државните хартии од вредност, што им овозможи на банките слатки и високи приноси од безризично инвестирање на средствата. Сепак, откако инфлацијата спласна, Народната банка годинава запре со покачувањето на референтната каматна стапка, а во зависност од ценовните движења, се очекува и полека да ја олабави монетарната политика во наредниот период. Аналитичарите на „Блумберг Адрија“ очекуваат годинава македонските банки да имаат слични резултати како во минатата година и сметаат дека во иднина ќе мора да ги рационализираат трошоците доколку сакаат да ја задржат профитабилноста.    

Невидени профити на големите  

„Комерцијална банка“ лани оствари консолидирана нето-добивка од 58,5 милиони евра, што е за значително зголемување во однос на претходната година, кога добивката на банката изнесуваше 35,3 милиони евра. „НЛБ банка“ ја зголеми добивката од 39,5 милиони евра во 2022 година на 52,3 милиони евра во минатата година, а „Стопанска банка Скопје“ во истиот период ја зголеми добивката од 39,7 милиони евра на 56,4 милиони евра. Зголемена добивка забележаа и „ТТК банка“, „УНИ банка“ и „Централна кооперативна банка“. Всушност, единствена банка меѓу оние што котираат на Македонската берза што прикажа загуба е „Стопанска банка Битола“.

„Блумберг Адрија“ веќе пишуваше дека во образложението на резултатите за минатата година од „Комерцијална банка“ посочија дека зголемувањето на добивката пред исправка на вредност главно произлегува од зголемените приходи од редовно работење, односно од нето-приходите од камати што бележат значително зголемување, што се должи на порастот на основната каматна стапка на Народната банка и на каматните стапки на странските финансиски пазари, во комбинација со структурата на активата на банката.

„Зголемувањето на каматните стапки во извештајниот период беше резултат на напорите за намалување на инфлацијата на светско ниво“, наведуваат од банката.

Вкупните приходи од работењето на „Комерцијална банка“ изнесуваат околу седум милијарди денари (114 милиони евра) и бележат зголемување од 28,1 проценти во однос на претходната година. Нето-приходите од камата претставуваат основна компонента во формирањето на вкупните приходи од работењето и на 31.12.2023 година истите тие бележат зголемување од 68,2 проценти.

„Притоа треба да се укаже дека иако пораст бележат сите категории каматни приходи, најголемо влијание има порастот на каматата од финансиски друштва, а во помал обем влијае и порастот на приходите од камати од нефинансиски друштва, нерезиденти и држава. На пример, каматните приходи остварени од финансиските друштва, каде што доминираат пласманите во благајнички записи и депозитите во НБРСМ, се петкратно поголеми, а кај нерезидентите, каде што преовладуваат пласманите во странски банки, приходите се зголемени за повеќе од трипати споредено со минатата година“, соопшти банката.

Очекувања

Главниот аналитичар на „Блумберг Адрија“, Андреј Кнез смета дека профитабилноста на македонските банки и годинава ќе остане на нивоата околу ланската.

„Високата ликвидност на системот ќе ги задржи високи нето каматните маржи, но тие нема да растат понатаму. Иако централните банки ќе почнат да ги намалуваат каматните стапки годинава, целогодишниот ефект на оваа мерка може да го очекуваме дури во 2025 година, додека годинава повеќе ќе личи на огледало на 2023 година“, вели Кнез.

Андреј Кнез

Тој додава дека вториот дел од годинава ќе биде обележан со пад на нето каматните маржи бидејќи централните банки почнаа да ги намалуваат стапките, што е огледална слика на првата половина на 2023 година, кога нето каматните маржи растеа додека централните банки ги зголемуваа стапките.

„Кредитната активност нема да зајакне, што значи дека банките дополнително ќе се свртат кон рационализација на трошоците за да ја зачуваат профитабилноста. Ова е посебен предизвик за банките денес, бидејќи за да генерираат органски раст на приходите, тие мора значително да инвестираат во технолошки решенија. Внимателноста околу вкупните трошоци ќе значи оптимизација на трошоците за вработените и неретко посегнување по отпуштање работници“, укажува Кнез.

Колку ќе олабави Народната банка?

Според нашиот аналитички тим, Народната банка ќе почне со намалување на каматните стапки во втората половина на 2024 година, и тоа за еден процентен поен до крајот на годината.

„Со тоа ќе го следи трендот кај големите централни банки, особено ЕЦБ. Во прилог на тоа ќе бидат дополнителниот пад на инфлацијата и потребата од нормализирање на монетарната политика со цел да се зачуваат среднорочните можности за економски раст“, вели Кнез.

Тој додава дека каматите на кредитите сè уште нема да се намалуваат, туку дека би можело да има и дури мало зголемување бидејќи досегашното монетарно затегнување не е целосно пренесено на кредитите.

„Исто така, намалувањето на референтните стапки ќе има неповолно влијание врз вкупните нето каматни приходи на банките, па банките ќе бидат принудени да ја бранат својата профитабилност преку дополнително зголемување на трошоците за задолжување на нивните клиенти“, вели Кнез.

Тој смета дека постепеното зголемување на каматните стапки на депозитите негативно ќе се одрази врз работењето на банките, со оглед на тоа што во тековниот циклус само 40 проценти од ефектот од вкупното монетарно затегнување се пренесени на каматните стапки на депозитите, а клиентите на банките исто така ќе го сакаат својот дел од колачот.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар