ЕСГ-практиките стануваат редовен дел од речникот на македонските банки

Штедат струја, инвестираат во сопствени соларни електроцентрали, се грижат за вработените, инвестираат во зелени обврзници, пласираат средства во таканаречено зелено кредитирање.... Ова се само некои од активностите што македонските банки ги наведуваат во своите годишни извештаи, во кои одвојуваат сè поголем простор да информираат за таканаречените ЕСГ-практики (од англиски:  environmental, social and governance). Големо влијание во освестувањето на банките за потребата да се известува за примената на ЕСГ-практиките во секојдневното работење има Народната банка, која при крајот на минатата година изработи насоки за соодветно управување со ризиците поврзани со климатските промени, а со цел да придонесе за преминот кон зелена економија.

Трите банки („Комерцијална банка“, „ТТК банка“ и „Стопанска банка Битола“) што досега ги објавија годишните извештаи потенцираат најразлични активности во делот на ЕСГ-практиките и одржливоста.    

Прецизни информации за зелените кредити од „Комерцијална банка“

„Комерцијална банка“ меѓу другото информира дека во текот на 2023 година постигнала значителен напредок во врска со намалувањето на потрошувачката на енергија и вложила силни напори за намалување на сопствениот јаглероден отпечаток. Како особено значајна во изминатата година се истакнува најновата реализирана инвестиција во зелена енергија на банката преку инсталирање фотоволтаична централа со моќност од 30 kW во филијалата во Куманово, која има планирано годишно производство од 35,6 MWh електрична енергија. Од банката наведуваат дека со оваа инвестиција се спречува годишна емисија од околу 19 тони CO2, што е еквивалент на засадување 527 дрвја годишно. Банката веќе има инсталирано фотоволтаичен систем на покривот на својата управна зграда во центарот на Скопје со моќност од 22,5 kW, кој произведува 33 MWh електрична енергија годишно, со што се спречува годишна емисија од околу 17,5 тони CO2, како и фотоволтаична централа со моќност од 45 kW во филијалата во Прилеп, која произведува 54 MWh електрична енергија, со што се спречува годишна емисија од околу 28,5 тони CO2.

„Со помош на инсталираните фотоволтаични системи во управната зграда во Скопје и во филијалите во Прилеп и во Куманово, ’Комерцијална банка’ АД Скопје во 2023 година произведе 94 MWh електрична енергија за сопствени потреби и спречи емисија на 49,8 тони CO2 во атмосферата“, наведуваат од банката.

Оттаму додаваат дека банката презела и активности за намалување на потрошувачката на електрична енергија и замена на неекономичните потрошувачи на електрична енергија со нови, замена на постојните системи за осветлување на објектите со енергетски ефикасно ЛЕД-осветлување, подобрување на управувањето и енергетската ефикасност на осветлувањето и системите за греење и ладење, како и промена на системите за ладење и греење со современи енергетски ефикасни системи. 

„Преземените мерки за заштеда на електрична енергија во текот на годината резултираа со намалена потрошувачка за околу шест проценти споредено со 2022 година. Со рационална употреба е намалена и потрошувачката на комунална вода во 2023 година за околу 10 проценти во споредба со 2022 година“, посочуваат од банката.

Во текот на 2023 година банката предала за третман, справување и рециклирање 13.270 кг електронски отпад, 3.985 кг отпад од метали, 1.150 кг отпад од дрвна маса, 30.300 кг стара хартија и 900 кг ситен отпад. Од банката во детали информираат за доменот на зеленото финансирање односно побарувањата врз основа на зелени кредити. 

Исто така се нагласува дека во извештајниот период е склучен трет договор со ЕБOР за кредитната линија ГЕФФ III, на износ од 1,5 милион евра, наменети за инвестиции за енергетска ефикасност за физички лица со грант-компонента, при што средствата се целосно повлечени и речиси целосно искористени поради големиот интерес на клиентите. Од банката известуваат и за други кредитни линии за дигитализација, енергетска ефикасност и слични намени.

Банката го проширила и своето портфолио на хартии од вредност со зелени обврзници во номинална вредност од 220,11 милиони денари од првата емисија на ваков вид инструменти на Министерството за финансии. Оттаму нагласуваат дека дел од вработените посетувал обуки и работилници од областа на ЕСГ-практиките и наведуваат уште многу други активности.

И „ТТК банка“ штеди струја

Од „ТТК банка“ исто така наведуваат дека штеделе струја односно дека како резултат на сите преземени мерки и активности за рационално користење на електричната енергија во втората половина од 2022 година, а особено во текот на 2023 година оствариле значителни заштеди во потрошувачката на електрична енергија.

„Поконкретно, во 2023 година споредено со 2022 година е остварена помала потрошувачка на електрична енергија за 20 проценти, а во 2023 потрошеното количество електрична енергија е намалено речиси за 1/3 (повеќе од 30 проценти) во однос на 2021 година“, укажуваат од банката. 

Оттаму посочуваат дека продолжуваат да имплементираат современи практики за развој и грижа на своите вработени, дека во текот на 2023 година банката ревидирала и донела неколку клучни документи во делот на вработените, како и дека составот на Надзорниот одбор е подобрен во однос на родовата застапеност, со 29 проценти жени членови. Од банката додаваат дека застапеноста на жени во УО изнесува 33 проценти и дека во однос на преостанатиот раководен менаџмент, 52 проценти жени се на високи раководни позиции во банката.

Depositphotos

Од банката меѓу другото наведуваат дека во согласност со определбата за општествено одговорно дејствување вовеле наменски екокредитни производи за физичките лица со цел да им понудат поддршка за полесна реализација на инвестициите за подобрување на енергетската ефикасност на нивните домови, за купување енергетски ефикасни производи и за купување еколошки превозни средства, што во крајна линија би влијаело на унапредувањето на квалитетот на животот на граѓаните и подобрувањето на нивниот животен стандард.

„Банката продолжи со поддршката на зелените кредити наменети за корпоративните клиенти, и тоа преку активна реализација на долгорочниот кредит за енергетска ефикасност (ЕЕ) за правни лица и долгорочниот кредит за обновливи извори на енергија (ОИЕ) за правни лица од Програмата за финансирање проекти за енергетска ефикасност (ЕЕ) и за обновливи извори на енергија (ОИЕ) во соработка со Развојната банка“, посочуваат од банката. 

Битолска „Стопанска банка“ не финансира производство на оружје

„Стопанска банка“ а.д. Битола информира дека се залагала да опфати проекти што ќе ги кредитира, а кои ќе претставуваат инвестиција во областа на одржување на животната средина, ублажување и адаптирање на климатските промени, обновлива енергија, проекти за поддршка на здравствената и образовната инфраструктура.

„Исклучиво, банката прифаќа проекти каде што има соодветна оцена за влијанието врз животната средина и социјалните аспекти на локално, регионално и национално ниво, дополнително поткрепено со изјава од клиентите за заштита на животната средина во која е опфатен и делот за минимално прифатлив еколошки ризик“, наведуваат од банката.

Depositphotos

Оттаму додаваат дека, од друга страна, не финансираат проекти во дејности поврзани со производство на оружје и муниција, воена опрема или инфраструктури, дејности што ги ограничуваат индивидуалните права и слободи на луѓето или прекршување на човековите права, дејности што поттикнуваат штетни влијанија врз животната средина што не се ублажуваат или надоместуваат, дејности што се сметаат за неетички или морално контроверзни, дејности забранети со национална легислатива и слично.

Од банката наведуваат и дека инвестициите во заедницата односно корпоративната општествена одговорност се една од стратегиските цели што ги отсликуваат вредностите што ги негува банката во насока на одговорно, етичко и професионално дејствување во едно општество заедничко за сите.

„Водена од девизата дека придонесот кон развој и унапредување на општеството е придонес кон развој и благосостојба на сите засегнати страни, банката во текот на 2023 година уште еднаш го потврди епитетот општествено одговорна компанија. Така, по повод големиот јубилеј 75 години постоење на банката, кој ја одбележа минатата година, а во насока на афирмација на македонската традиција и културно наследство, ’Стопанска банка’ а.д. Битола одлучи да постави споменик на македонскиот пејач Јонче Христовски во Битола“, посочуваат од банката.

Од битолската „Стопанска банка“ укажуваат и на повеќе обуки за вработените, како и дека се залагаат за праведна родова застапеност со висок процент на вработени жени и жени на раководни позиции.

„Па така, од вкупниот број вработени заклучно со 31.12.2023 година, дури 69 проценти се жени. Во органите на банката, односно во Надзорниот одбор жените претставуваат 50 проценти од вкупниот број на членови, додека во Управниот одбор учеството на жени се движи од 67 до 100 проценти во текот на извештајната година“, наведуваат од банката.