Македонија со слаба стартап-сцена, кои се компаниите кои носат надеж

Стартап-сцената во Македонија е значително подобрена во последниот период и се одликува со голем напредок, но уште е далеку од регионалните лидери во оваа сфера, вели во разговор за „Блумберг Адрија“, Драган Давитков, партнер на „PwC Македонија“. Во нивна организација е претстојниот дводневен настан посветен на стартап-климата, бизнисите и инвеститорите.

„Блумберг Адрија“ (ББА): Во последно време сме сведоци на „размрдување“ во земјава кога станува збор за лансирање бизниси, продукти и финансирање нови бизнис-идеи. Како ја оценувате стартап-климата во Македонија?

Драган Давитков: Така е, нашата земја во последните неколку години навистина активно работи да создаде добра средина за стартап-компаниите, со неколку иницијативи и програми насочени кон промовирање на претприемаштвото и иновациите, како и можности за добивање грантови за стартапи и инвеститори.

Во однос на финансирањето, земјата забележа одреден успех во привлекувањето ризичен капитал, при што неколку регионални фондови и меѓународни инвеститори покажаа интерес за стартапите во земјава.

Целокупниот инвестициски пејзаж во Македонија е сè уште релативно неразвиен и постои простор за унапредување во споредба со веќе воспоставените стартап-екосистеми во Европа и САД. Со континуирана поддршка од јавниот и приватниот сектор, стартап-екосистемот на земјава има значаен потенцијал да расте и да напредува во годините што доаѓаат.

ББА: Каде е Македонија во оваа сфера во споредба со регионот?

Драган Давитков: Во споредба со регионот се прават значителни чекори за Македонија да достигне и привлече повеќе инвестиции, таленти и да овозможи поддршка за своите стартапи и да го достигне нивото на успех на водечките стартап-екосистеми од регионот, како Бугарија, Романија и Хрватска.

Македонската стартап-сцена бележи значително подобрување во последниве години, за што сведочи и успехот на повеќе успешни стартапи во различни индустрии. Една од клучните предности на македонскиот стартап-екосистем се различните иницијативи за промовирање на претприемаштвото и иновациите, вклучувајќи разни грантови и можности за финансирање.

Дополнително, нашата географска локација и близината со другите балкански земји и земјите-членки на Европската Унија ја прават атрактивна дестинација за стартапи што сакаат да ги прошират своите операции во регионот.

Севкупно, имаме голем потенцијал да се етаблираме како водечки стартап-центар во регионот и да станеме клучен играч во иднина со соодветна поддршка, инвестиции и ресурси.

Од друга страна, секогаш е потребно да бидеме и самокритични и реални за нашите можности за напредок. На пример, во согласност со последното истражување на „Стартап блинк“ (StartupBlink) за глобално рангирање на сите стартап-екосистеми, Македонија паднала за 11 позиции и е на 69-то место во светот, што покажува дека сѐ уште имаме многу да одработиме.

ББА: Што би ги советувале креативците-претприемачи што имаат потреба од финансии за реализација на своите проекти, но и што би ги советувале тие што сакаат да инвестираат во стартапи?

Драган Давитков: Како и кај сѐ друго, така и кај стартапите првите чекори секогаш се најтешки. Стравот од донесување одлука за развој на стартап и барање финансии за реализација на проектот е најголемата пречка со која се соочуваат креативците-претприемачи. Таа пречка произлегува од недостигот од информации. Затоа, главната препорака до креативците-претприемачи, но и до инвеститорите, за развој на стартапите е да ги засноваат своите одлуки на квалитетни информации, да направат добро истражување на пазарот, да се информираат за сите расположливи опции за финансирање и пред сѐ да се осигурат дека продуктот или услугата што ја нудат е потребна на пазарот. Секако, за секоја одлука постои одреден ризик, но полесно е да си храбар кога си добро информиран. Токму тоа е нашата цел како консултанти и на конференцијата Pitch.Match.Grow. vol. 2, да им помогнеме на креативците-претприемачи и инвеститорите што подобро да се информираат за да донесат квалитетни одлуки.

Можности за финансирање на бизнисите

PwC е интернационална компанија, која им помага на бизнисите во решавање сложени деловни проблеми, но и да ја подобрат нивната способност да градат вредност, да управуваат со ризикот и да ги подобрат перформансите.

Со цел унапредување на соработката во стартап-екосистемот, PwC по вторпат ја организира конференцијата за стартапи Pitch.Match.Grow.vol. 2, која ќе се одржи на 15 и 16 март.

Ова е настан каде што стартапи во рана фаза, компании што се наоѓаат во фаза на раст, како и претприемачи што имаат само идеја за почнување сопствен бизнис, ќе добијат корисни информации од прва рака и насоки за одржување конкурентна предност на нивниот бизнис, унапредување на перформансите на вработените, да ги прошират своите знаења за водење  бизнис, како и да се запознаат со можностите за финансирање на својот бизнис.

„Pitch.Match.Grow. направи многу. Pitch. Match. Grow. vol. 2 ќе направи уште повеќе“, вели нашиот соговорник.

Драган Давитков (лево), партнер на „PwC Македонија“ Фото: Приватна архива

ББА: Ни претстои вториот настан посветен на стартап-екосистемот. Која е целта на овие настани?

Драган Давитков: Ние како PwC сме свесни дека стартап-екосистемот во државата е сѐ уште во рана фаза и повеќе од кога било е потребна помош од различни страни за стартапите да растат и да ја добијат поддршката што им е потребна. На глобално и регионално ниво може да забележиме огромен број различни конференции, настани, работилници и семинари што се насочени кон помагање и нудење можности на стартап-екосистемот. Поради тоа настанот Pitch.Match.Grow. volume 2, кој го организираме, преставува платформа каде што стартапите ќе можат да се поврзат со потенцијални инвеститори, ментори и клиенти и ќе им обезбеди можност да учат од искусни претприемачи и професионалци од различни индустрии. Присутните ќе имаат шанса да слушнат искуства од локални и глобални стартапи и да научат корисни информации преку различни панел-дискусии и работилници, со надеж дека тоа ќе им помогне на новите претприемачи да ги претворат своите идеи во успешни бизниси.

ББА: Кој сè ќе учествува на конференцијата и какви се Вашите очекувања од годинешниот настан?

Драган Давитков: На настанот ќе учествуваат домашни успешни стартапи (Pixyle.ai, Synapse, Fitkit, Howizer, Native Teams), како и успешни стартапи од регионот (3Lateral/Epic Games, airt.ai, и Kumo.ai), чии основачи ќе зборуваат за патот до финансирање и предизвиците со кои се соочиле при развојот и етаблирањето на своите бизниси. Ќе има и четири работилници на теми поврзани со блокчејн и криптовалути, можности за доделување опции за акции или удели на вработените, стратегии за задржување на талентираните вработени и даночни совети за стартапи. Дополнително, сесија ќе има „Енвидија“ (NVIDIA), компанија што е специјализирана за дизајнирање и производство на напредни компјутерски графички процесори (GPU) и други модерни компјутерски технологии. На оваа сесија ќе се презентираат можностите што ги нуди нивниот сектор за вештачка интелегенција „Енвидија метрополис“ (NVIDIA Metropolis) за сите стартапи од цел свет што работат во областа на вештачката интелегенција. Секако, ќе има и многу други интересни говорници и теми, кои не би ги најавувал сега, но би оставил присутните да уживаат во живо, во новитетите што ќе бидат презентирани за првпат на оваа конференција.

Приватна архива