Октомври годинава е времето кога големите компании ќе ѝ платат на државата данок на екстра-профит или т.н. данок на солидарност.
Според предлог-текстот што Владата во јули по вторпат го достави до Собранието, но овој пат со европско знаменце, за да се осигури дека тој ќе ја помине собраниската процедура, до 25 септември компаниите ќе треба до Управата за јавни приходи (УЈП) да го достават потребниот образец за пресметка на данокот. Потоа, во рок од 30 дена од поднесувањето на образецот, треба да платат солидарен данок од 30 отсто.
Данокот ќе го плаќаат сите компании со вкупен приход поголем од десет милиони евра што оствариле добивка поголема од просечната добивка во законски утврдените претходни периоди, зголемена за 20 отсто.
Прочитај повеќе
На Уставен суд ќе се бара спас од данокот на солидарност
Владата сака да се спаси од кризата и да ја пополнува буџетската дупка на грбот на компаниите, вели Менди Ќура.
03.08.2023
Комората со допис до властите бара повлекување на солидарниот данок
Во дописот испратен од страна на Стопанската комора се укажува на сите негативни последици врз домашните и странските компании и инвеститори во државата.
19.07.2023
Опозицијата против европското знаме за данокот на солидарност
Данокот на солидарност е казна за успешните, смета опозицијата
12.07.2023
Данокот на солидарност со европско знаме, законот ќе се носи по кратка постапка
Денеска Владата ќе стави европско знаме на Законот за дан на солидарност
11.07.2023
Советот на странски инвеститори не сака ад хок закон за данок на солидарност
Се создава несигурност кај постојните и кај потенцијалните странски инвеститори во земјава
09.07.2023
Нашата анализа укажува дека во делот на споредбените периоди, ова законско решение се разликува од претходното по тоа што им нуди две опции на компаниите за плаќање на данокот. Тие ќе треба да си ја одберат поповолната.
Државата се откажа од половина од сумата од данокот
Компаниите ќе можат да одберат меѓу две опции. Првата можност е за даночна основа да ја земат добивката пред оданочувањето за 2022 година, од која ќе се одземе просечната добивка за 2018, 2019 и 2021 година, зголемена за 20 отсто.
Втората можност е даночната основа да биде разликата од просечната добивка за 2021 и 2022 година и просечната добивка од 2017, 2018 и 2019 година, зголемена за 20 отсто.
Министерот за финансии Фатмир Бесими ја објасни формулата во една од своите претходни колумни преку пример.
„Според методологијата во законот за данок на солидарност, со избор на 2022 година, за споредба се зема просекот на добивката по ослободувањата за три години (2021, 2019 и 2018 година), зголемен за 20 отсто, односно ако просекот на добивката во 2021, 2019 и 2018 година изнесува милион евра, за пресметка ќе се зема 1,2 милион евра. Даночната основа за данокот на солидарност е разликата од 800 илјади евра (2.000.000 - 1.200.000 = 800.000), при што данокот на солидарност ќе изнесува 240 илјади евра (800*30% = 240.000) и истиот тој ќе се смета за расход во финансиските биланси за 2023 година“.
Според министерот, можноста за избор на поповолна опција за пресметковен период е олеснувачка одредба за даночните обврзници и преку неа државата се откажува од околу три милијарди денари или околу половина од сумата што требаше да ја наплати.
„Ова е доказ дека како влада слушаме, отворени сме за сугестии, но и правично постапуваме“, напиша Бесими.
Преку анализата на податоците од даночните пријави за 2022 година, Министерството за финансии дојде до заклучок дека компаниите лани имале висок раст на приходите. Ние во графиконите ги анализираме добивките што компаниите ги објавија во финансиските извештаи за минатата година, а за чие подготвување рокот веќе е истечен.
Со законот се опфатени 160 даночни обврзници, чии вкупни годишни приходи се над 10 милиони евра. Притоа, поголема добивка во 2022 година за повеќе од 20 отсто во однос на просекот од даночните периоди од 2017 до 2019 година е забележана во сите сектори на економијата.
Во согласност со истите податоци, најголемо учество во данокот на солидарност би имале токму компаниите во дејноста „производство и трговија со електрична енергија“ со удел од околу 40 отсто, а следуваат финансиските дејности, трговците на мало и големо и игрите на среќа.
Злоупотреба на европското знаменце или не?
И покрај олеснителната околност што ја нуди државата, бизнисот не е задоволен од ова законско решение. Оттаму бараат да не биде изгласано, а ако биде, претседателот на државата да не го потпишува. Во краен случај, тие велат дека помош ќе бараат од Уставниот суд, кој ќе треба да ја оцени уставноста на законот.
„Овој данок да се носи во ваков ’жежок’ период за стопанството е со цел да се пополни дупката во буџетот и да се соберат 80 милиони евра. Овие мерки не се адекватни, видовме и од УЈП дека околу 140 милиони евра од даноци не се собрани од компании. Наместо да се ловат неплаќачите на даноци, со овој данок им се земаат средствата на компаниите што работат легално и ги планирале тие пари за инвестиции, нови работни места итн.“, рече во разговор за „Блумберг Адрија ТВ“ Менди Ќура, претседател на Стопанска комора на Северозападна Македонија.
Од најголемата комора во земјава, Стопанската комора на Македонија (СКМ) велат дека со тоа што Владата стави европско знаме на законот, ја злоупотреби европската регулатива.
„Можни се две причини зошто Владата, во најблага смисла на зборот, не ја кажува вистината и ја злоупотребува регулативата на ЕУ. Првата е дека воопшто не ја разбираат Регулативата 2022/1854, а тогаш тешко нам ако ваква администрација треба да нè усогласува со европското законодавство во целиот процес на преговори со ЕУ до постигнување полноправно членство. Втората, која е уште полоша, е дека администрацијата можеби правилно ја чита Регулативата 2022/1854, но свесно изнесува неточни податоци и сега ќе се обиде, користејќи ја скратената постапка, да ги убеди пратениците да го донесат предложениот закон за данокот на солидарност“, велат од СКМ.
Една од главните забелешки на бизнисмените е тоа што данокот беше најавен во декември, иако даночниот календар налага до јуни да бидат познати сите давачки за следната година. Потоа, Владата во февруари го достави законот до Собранието, но опозицијата не дозволи да ја помине процедурата. Затоа, законот беше повлечен, па со европското знаме беше вратен во постапка.
Заедно со него, со европско знаме во Собранието се вратени и другите закони што беа заглавени половина година – измените во законот за данок на добивка и за данок на додадена вредност.