Опозицијата нема да ги поддржи измените на законите за данокот на солидарност, данокот на додадена вредност (ДДВ) и за добивка, кои како што е најавено, ќе се носат со европско знаменце. Пратеникот Бојан Стојановски од ВМРО-ДПМНЕ, кој наедно е и претседател на собраниската Комисија за финансирање и буџет вели дека ќе ги искористат сите деловнички можности за да ги разубедат колегите пратеници дека овие закони се штетни за економија и граѓаните.
Според Стојановски, ДДВ за храната не треба да има, ДДВ-то на струјата да биде пет проценти се додека инфлацијата не се врати во нормални рамки, блиску до целната. Со законот за ДДВ, посочува тој, ќе се зголеми и цената на пелетите кои ќе се даночат со стапка од 18 отсто наместо сегашните пет.
Тој смета дека со данокот на солидарност власта бара компаниите да се солидарни, а во исто време немилосрдно троши, нема фискална консолидација и се бори со сивата економија само на хартија.
„Ликвидноста на компаниите е сериозно нарушена и наметнувањето на ваков данок дополнително ќе ги отежни и онака тешките и независни услови во кои делуваат. Законот не ги зема предвид ефектите од инвестициите, истражувањето и развојот на комапниите во минатото кои вродиле со зголемени добивки, а пораката што власта ја праќа до стопанството гласи „успешните ќе бидат казнети““, рече пратеникот Стојановски.
Европско знаменце за брза собраниска постапка
Сите три економски закони, два од даночната реформа и предлогот за данок на солидарност, ќе се носат со европско знаме. Овие решенија Владата ги усвои уште во декември, ги достави до Собранието во февруари, и од тогаш тие беа заглавени во Комисијата за финасирање и буџет.
Сега, кога добија европско знаменце законите брзо ќе ги претрчаат собраниските пречки, а буџетот ќе може да смета на парите кои е предвиднео да се соберат со нив во пресрет на најавениот ребаланс во септември.
Копјата најмногу се кршеа околу законот за данок на солидароност. Него, до 31 мај, требаше да го платат сите компании во земјава кои лани, во екот на енергетската криза, оствариле вкупен приход поголем од 10 милиони евра, а тој е за 20 отсто поголем од просекот во последните четири години. Овие компании треба да платат данок на овој екстра профит (над тие 20 отсто) со стапка од 30 проценти.
Владата соопшти дека целта на овој Предлог на закон е секој да учествува во намирувањето на јавните расходи, во согласност со своите економски можности и на солидарен начин да придонесе за ублажување на последиците од ценовната и енергетската криза, при што е земена предвид европска регулатива. „Воведувањето на данокот за солидарност е од општ интерес за сите граѓани и се базира на начелата на правичност, еднаквост и пропорционалност“, стои во соопштението.
Владата образложи и зошто законот добива европско знаме. Се повика на Регулативата на Советот на ЕУ 2022/1854 од 06 октомври 2022 донесена за ублажување на последиците од енергетската криза. Регулативата предвидува итна интервенција за решавање на проблемот со високите цени на енергијата, а со којашто се утврдува и обврската за наплата на придонес за солидарност.
„Според Регулативата, придонесот за солидарност треба да дејствува како редистрибутивна мерка за да се осигура дека предметните компании коишто оствариле вишок профит поради неочекувани околности, пропорционално придонесуваат за ублажување на енергетската криза на внатрешниот пазар“, пишува во соопштението од владината седница.
Компаниите против, ММФ за данокот
Против законот се произнесоа сите комори во земјава. Сметаат дека законот е селективен и дека ќе се даночат компании кои имаат висок профит заради инвестициите во претходниот период, а не заради кризата. Проблематично за нив е и што законот беше најавен во декември, а соглансо даночниот календар компаниите до 30 јуни во тековната година треба да знаат какви даноци ќе плаќаат во следната фискална година.
Сепак, Владата остана на ставот дека законот е комунициран со бизнис заедницата и дека е усогласен со нив.
И претставниците на Меѓународниот монетарен фонд, при последната псоета во земјава побараат итно носење на законот за данок на солидарност и другите два закони предвидени со даночната реформа.
„Во тој контекст, даночната реформа, чиј дизајн имаше корист од придонесот на ММФ, треба да се усвои без одложување, со оглед на долгиот период за консултации со јавноста, а истото тоа треба да се направи и со данокот на солидарност. Одделно, напорите за подобрување на наплатата на даноците треба да се одржат и забрзаат“, изјави Жак Миниане, предводник на мисијата на ММФ во земјава.
Прочитај повеќе:
Советот на странски инвеститори не сака ад хок закон за данок на солидарност
Комора: Владата целосно да се откаже од солидарниот данок
Исени: Данокот на екстра-профит е казна за успешните компании
Пенал во последна минута: На бизнисите не им се допаѓа екстра-данокот
Утнат пенал: Банкарските профити премали за данокот на солидарноста
Владините „даночни ножици“ стрижат без план и анализа
Истече рокот за плаќање солидарен данок, државата собра нула денари
ММФ: Итно да се воведе солидарен данок
Европското знаме за предлог законот за ДДВ е оправдан со следење на измените на Директивата на Европската Унија со којашто се уредува данокот на додадена вредност. „При тоа, во делот што се однесува на даночните стапки, се врши ревидирање на примената на повластена стапка, а во насока на усогласување со европското право и следење на ограничувањата кои се поставени“, соопшти Владата.
Законот предвидува намалување на стапката од 18 на пет отсто за прометот со менструални производи со цел поттик за поголема заштита и хигиена кај одредена група на граѓани и за дигиталните учебници. А се зголемува стапката на ДДВ од пет на десет отсто на производи за човечка исхрана коишто не се дел од основните производи потребни за човечка исхрана. Се зголемува даночната стапка за прометот и увозот на пелети, печки на пелети и котли на пелети од повластена даночна на редовната стапка од 18 отсто.
„Во однос на прометот на станбени згради и станови, односно продажбата на недвижности, се прави уште едно транзиционо одложување на примената на општата даночна стапка, којашто е задолжителна за овој промет со пристапувањето на Република Северна Македонија во Европската Унија“, соопшти Владата.
Прочитај повеќе:
Експертите не гледаат реформи во владината даночна реформа
Допрва ќе има „бунт“ за даноците, сивата економија останува на тронот
Даночната реформа „удира“ на приватното осигурување
Штериев: Тајмингот за даночни реформи не е идеален
Даночната реформа заглави - тартуфите и натаму се со пет отсто ДДВ
Државата собира ДДВ помалку од лани, време ли е за ребаланс?
Со измените во Законот за данок на добивка се врши усогласување со препораките од Европската Комисија и од меѓународните финансиски институции и затоа и тој добива европско знаме.
„Се пропишуваат законски решенија коишто придонесуваат за намалување на административниот товар на даночните обврзници и на Управата за јавни приходи, проширување на даночната база, преку таргетирање на даночните ослободувања и олеснувања во постојниот систем на данокот на добивка“, стои во соопштението.