Руските милијардери, притиснати од меѓународните санкции и соочени со притисок од претседателот Владимир Путин да го вратат своето богатство, повлекоа имот во вредност од десетици милијарди од Европа по инвазијата на Украина.
Минатиот месец, акционерите на „Јунајтед медикал“ (United Medical Group CY Plc) и „МД Медикал груп“ (MD Medical Group Investments Plc), контролирани од тајкуните Игор Шилов и Марк Куртсер, го одобрија преселувањето на компаниите од Кипар во Русија. Трансферот ќе помогне да се зголеми вкупната вредност на имотот на најбогатите Руси од февруари 2022 година на најмалку 50 милијарди долари, според податоците собрани од „Блумберг“.
Промената е прекината со децениската практика на руските милијардери да ги чуваат своите средства во Европа, искористувајќи ги предностите на правните системи погодни за инвеститорите, шансата да добиваат дивиденди во странски валути и ниските даноци. Сега најбогатите во Русија остануваат со сè помал број места за да го стават своето богатство, бидејќи многу од нив се под санкции на САД, Велика Британија или Европа.
„Во моментов, Русија изгледа помало зло отколку странство“, рече Наталија Кузњецова, партнерка во „Бизнис солушнс“ (Business Solutions and Technologies), која порано работеше во Русија под брендот „Делојт“ (Deloitte).
Трансферот на средства на Русија, регистрирани на локации како Кипар, Њу Џерси и Швајцарија, и кај нации што Кремљ ги смета за пријателски, како што се Обединетите Арапски Емирати и Казахстан, започна веднаш по инвазијата. Меѓу првите потези беа семејните имоти на милијардерот за вештачко ѓубриво Андреј Гурјев и челичниот тајкун Виктор Рашников од Швајцарија и Кипар во Русија.
Под притисок
Кремљ изврши притисок врз најбогатите Руси да ги вратат своите средства од земјите што ги нарекува „непријателски“. Договорите за двојни даноци се суспендирани, што го прави непрактично да се остане регистриран во места како Европа. Русија им отежнува на компаниите да плаќаат дивиденди или да им продаваат средства на ентитетите регистрирани во таквите јурисдикции.
„Врската Русија - Кипар сега не функционира многу добро во однос на трансферите на пари“, рече Алексеј Кузњецов, кој порано работеше во Русија под брендот „Ернст и Јанг“ (Ernst & Young brand). „Тоа се решава со преселување во пријателска јурисдикција или Русија“.
Во август, Путин ѝ наложи на владата да создаде механизам што ќе ѝ овозможи на Русија да ја врати контролата врз руските компании, каде што таквата контрола се врши преку странски субјекти и е изгубена како резултат на санкциите.
За да ги привлече тајкуните дома, Кремљ користеше стимулации како што се локалните домашни офшор зони со ниски даноци, кои ги воведе во 2018 година и постојано ги дотерува. Русија исто така ги зголеми трошоците за чување на имотот во традиционалните засолништа како Кипар или Малта, додека имотите со меѓународни средства што се пререгистрирани во Русија може да се квалификуваат за даночни бенефиции.
Не само што милијардерите ги менуваат своите имоти туку и други Руси ги преместуваат своите средства дома. „Дури 115 компании се преселија во домашните офшор зони оваа година, со што станаа вкупно 254“, рече првиот заменик-министер за економија Илја Торосов на економски форум во понеделникот.
Голем број најголеми технолошки компании сè уште се регистрирани во Европа. Производителот на вештачки ѓубрива „Еурохем груп“ (EuroChem Group AG), основан од милијардерот Андреј Мелниченко, е со седиште во Цуг, Швајцарија, додека земјоделската компанија „Рос агро PLC“ ( Ros Agro PLC) дел од производството пресели во Казахстан.
Пријателски земји
Милијардерите што не се под санкции исто така бараат нови домови за своите европски имоти и ги фаворизираат јурисдикциите за кои Кремљ смета дека се пријателски. Челичниот магнат Владимир Лисин и транспортниот холдинг „Глобалтранс“ (Globaltrans Investment Plc) се преселија во Абу Даби од Кипар, додека вториот најголем руски рудар за злато „Полиметал“ (Polymetal International Plc) се пререгистрира во Казахстан минатиот месец. Компанијата не е под санкции, но нејзината руска единица беше ставена на американската листа оваа година.
За „Глобалтранс“ овој потег може да значи враќање на исплатите на дивиденди, додека „Полиметал“ ќе може да ги подели своите средства во Русија и Казахстан, што ќе биде комплицирано доколку компанијата остане регистрирана во Џерси.