Еден производител на автомобили доминира во истрагата за електрични возила што влегуваат во Европската Унија од Кина, а тоа е „Тесла“ (Tesla Inc). За време на собирањето докази што доведоа до ненадејното објавување на истрагата на ЕУ за субвенции за кинески електрични возила овој месец, американскиот производител на автомобили беше меѓу компаниите што ќе бидат под истрага.
Акциите на „Тесла“ паднаа за 1,6 отсто во предотворањето на тргувањето, во 5.58 часот во Њујорк.
Целта на истрагата ќе биде да се утврди дали Кина ги субвенционирала „Тесла“ и домашните производители како БИД, „САИЦ мотор“ и „Нио“ и да ги преземе сите неопходни контрамерки за да се изедначат условите за игра за индустријата во ЕУ.
Истрагата што претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, ја обелодени на 13 септември има потенцијал да ја промени динамиката на конкуренцијата на вториот по големина пазар на електрични возила во светот, по Кина. И двете страни имаат добра причина да газат внимателно: додека ЕУ ризикува да ги изложи своите производители на потенцијална одмазда, блокот е најатрактивната извозна дестинација за кинеските компании што се преоптоварени со производствени капацитети.
„Тесла“ започна со извоз на седаните „модел 3“ произведени во фабриката во Шангај кон крајот на 2020 година, помалку од една година откако започна со производство во својата прва фабрика за автомобили во странство. До јули 2021 година компанијата го нарекуваше овој објект главен центар за извоз на возила.
Во текот на првите седум месеци од оваа година, „Тесла“ продаде околу 93.700 возила од кинеско производство низ Западна Европа, што претставува приближно 47 отсто од вкупните испораки. Следниот најголем извозник на електрични возила од Кина во Европа беше МГ, кој е во сопственост на САИЦ, со приближно 57.500 регистрации.
Минатата недела, коосновачот и претседател на „Нио“, Чин Лихонг, рече дека немаат намера да ги прекршат пазарните регулативи во врска со субвенциите. Европската комисија не одговори веднаш на барањето за коментар.
„Тесла“ уживаше привилегии во Кина што другите меѓународни компании имаа тешкотии да ги добијат, а најзначајна беше дозволата на државата целосно да ги поседува нејзините домашни операции, наместо да ја дели сопственоста со локален партнер во заедничко вложување. Даночните олеснувања, евтините заеми и другите видови помош овозможија Кина да стане најважниот пазар на „Тесла“ надвор од САД.
Овие и други видови поддршка што Кина им ги дава на домашните производители, вклучувајќи и заеми од државните банки, капитални придонеси од државните фондови и обезбедување земјиште и електрична енергија, сега се под лупа на ЕУ. Кинеските производители на автомобили исто так, имаат корист од субвенциите во сродните сектори во синџирот, вклучувајќи батерии и софтвер.
Некои европски производители, како што се БМВ и „Рено“, кои соработуваат со кинеските производители во заеднички вложувања, исто така ќе бидат вклучени во истрагата, заедно со сите производители на автомобили што произведуваат во Кина и извезуваат во ЕУ.
Портпаролот на БМВ не одговори веднаш на барањата за коментар, а претставникот на „Рено“ немаше веднаш коментар.
Откако ги собра првичните докази што послужија како основа за истрагата, ЕУ сега сака да се консултира со релевантните органи, вклучувајќи ги и кинеските, како и компаниите, за да утврди колку воопшто субвенциите можат да им наштетат на интересите на производителите на ЕУ.
Во една неодамнешна истрага во други сектори, како што се електричните велосипеди и каблите со оптички влакна, ЕУ откри субвенции што се движат од четири до 17 проценти, велат познавачите на ова прашање.
Секој степен на предност е клучен во автомобилската индустрија со ниска маржа, која Европа сè повеќе се залага да ја наелектризира како дел од пошироките иницијативи на зелениот договор. Претходно оваа година ЕУ усвои стандарди што бараат од производителите да намалат 55 отсто од емисиите на јаглерод од новите патнички автомобили до 2030 година, а пет години подоцна да постигнат нула емисии.
Во Европа постои загриженост дека нејзините компании заостануваат зад „Тесла“ и кинеските компании во однос на технологијата на електрични возила и батерии, што ја загрозува одржливоста на автомобилската индустрија во ЕУ, која отвора речиси 14 милиони директни и индиректни работни места.
Европските компании изразија загриженост за можна одмазда и трговски спорови што може да произлезат од истрагата за електричните возила. Стравот е дека Пекинг може да возврати на различни начини, на пример со ограничување на пристапот до својот огромен пазар, вклучувајќи и во неповрзани сектори, или со ограничување на извозот на клучните суровини на кои се потпираат европските производители.