.webp){kind=icon}
Зелени проекти и дигитализација се главниот фокус на седмата кредитна линија од 100 милиони евра на Европската инвестициска банка наменети за поддршка на мали и средни претпријатија во Македонија за надминување на предизвиците од економската и енергетската криза, вели во интервју за „Блумберг Адрија“ Габриел Бјорн, претставникот на Европската инвестициска банка во Македонија.
„Средствата се ставени на располагање преку локалните комерцијални банки и Развојната банка на Северна Македонија“, посочува Бјорн и додава дека целта е да им се обезбеди на малите и средните претпријатија, како и на средните пазарно капитализирани претпријатија и на други субјекти во земјата - прифатлива долгорочна поддршка за ликвидност за да ги задоволат нивните потреби за обртни средства и инвестиции.
Според анкетата за претпријатијата на ЕИБ, дури 40 отсто од малите и средните претпријатија на кои им треба заем се со ограничени кредити во Македонија (во споредба со 34 отсто во просек во Западен Балкан). Неповолните стапки се главната причина што ги обесхрабрува фирмите да аплицираат за заем.
Габриел Бјорн, претставник на ЕИБ во земјава
Bloomberg Adria
„Најмалку 30 отсто од оваа кредитна линија ќе биде наменета за климатски активности и инвестиции за одржлив развој за да им се помогне на фирмите да ја зголемат енергетската ефикасност во нивното работење. Според мене, ова е една од клучните задачи што им претстојат на компаниите за да останат конкурентни, но и да го задржат пристапот до пазарите на ЕУ и синџирите на вредности на ЕУ на долг рок. Нашата анкета на претпријатијата всушност покажа и дека постои значителен недостиг од свест за тоа зошто зелените инвестиции се всушност потребни на фирмите. Затоа за време на годинешниот економско-финансиски форум во Скопје се договоривме да основаме канцеларија за техничка поддршка, која ќе му помага на банкарскиот сектор во создавањето, процената и управувањето со нивните зелени проектни портфолија. Но, уште поважно, ќе помогне да им се објасни на бизнисите зошто зелените инвестиции се клучни и ќе им помогне на малите и средните претпријатија да ги идентификуваат зелените предлози за проекти што потоа можат да ги поднесат за финансирање. Тоа значи дека и финансиите и експертизата за зелени финансии одат рака под рака и тоа ќе биде достапно за македонските компании“, вели Бјорн.
Тој додава дека ЕИБ работи и на збир на иновативни финансиски инструменти што обезбедуваат и финансирање и аранжмани за споделување ризик на финансискиот сектор.
„Веруваме дека на тој начин можеме дополнително да ги поттикнеме локалните банки да обезбедат финансии за компании што, на пример, вработуваат поголем дел млади луѓе или жени, компании што инвестираат во зелени проекти или сакаат да инвестираат во дигитализација на нивните бизниси. Овие нови гаранции за приватниот сектор ги развиваме во соработка и со Европската комисија, а треба да се пласираат на пазарот во првата половина на следната година“, посочува претставникот на ЕИБ во Македонија.
Со него зборувавме и за новиот план на ЕУ за развој на Западен Балкан тежок шест милијарди евра. Планот се однесува на периодот од 2024 до 2027 година, а Македонија очекува од шесте, да ѝ биде на располагање околу една милијарда евра.
Но, планот е условен со социоекономски реформи. Бјорн вели дека заемите ќе се исплаќаат директно во националните буџети на партнерите од Западен Балкан. Плаќањата ќе се вршат двапати годишно, условени со постигнување социоекономски реформи, заедно со фундаментални реформи, како владеење на правото.
„Заемите ќе се исплаќаат директно во националните буџети на партнерите од Западен Балкан, исто така за поддршка на зрели инфраструктурни инвестиции идентификувани преку инвестициската рамка за Западен Балкан (WBIF). Целни области се транспортот, енергијата, дигитализацијата, образованието и развојот на вештини, како и климатските активности. Плаќањата ќе се вршат двапати годишно, условено со постигнување социоекономски реформи, заедно со фундаментални реформи, вклучувајќи го и владеењето на правото. Преку ЕИБ глобал, гранката за финансирање на банката посветена на активности надвор од ЕУ, ние сме подготвени да го поддржиме воведувањето на овој план и за Северна Македонија веќе имаме силна линија на проекти што можат да имаат корист од тие средства. Исто така, во соработка со Европската комисија, веќе тројно ја зголемивме нашата техничка помош за регионот во рамките на програмата JASPER за да достигне околу 20 милиони евра, за подготовка на клучни проекти и зајакнување на локалниот капацитет за управување со проекти“, вели Бјорн.
