Допирна точка ги истражува двете страни на ова спорно прашање и наоѓа компромис.
Тешкотии
Ако разговарате со кој било жител на некој популарен туристички град во светот, две забелешки ќе бидат неизбежни: кириите се превисоки и има премногу туристи.
Лесно е (а податоците покажуваат дека не е неоправдано) за овие проблеми делумно да се обвинат „Ербиенби“, „Врбо“ и другите платформи за краткорочно изнајмување. Критичарите ги обвинуваат дека поради тоа е намалена понудата на достапни станови и дека популарните населби се преплавени со разуздени посетители што сакаат забава. Продавниците што се приспособуваат на таквите посетители ги истиснуваат малите дуќани, што дополнително им го отежнува животот на локалните жители.
Многу градови веќе воведоа ограничувања за краткорочното изнајмување, а некои работат на нивна целосна забрана. Барселона бара од сопствениците на имот да се пријават за туристичка лиценца за изнајмување на помалку од 31 ден. Во текот на годинава тамошните власти најавија дека ќе го запрат издавањето на лиценците и нема да ги обновуваат постојните до ноември 2028 година. Другите го следат нивниот пример: во септември жителите на шестиот округ во Будимпешта со тесно мнозинство изгласаа целосна забрана, која ќе стапи во сила во 2026 година.
Со забраната, сепак, се казнуваат и жителите и посетителите на градот, вклучувајќи ги и сопствениците на станови за краткорочно изнајмување што совесно ги следат прописите и се трудат да бидат добри соседи, како и гостите што водат сметка за своето однесување. Дали е можен компромис што обезбедува корист од краткорочното изнајмување без да предизвика зголемување на цените и фрустрација кај локалните жители?
Аргументи за
Бидејќи изнајмувањето станови на ден е попрофитабилно од изнајмувањето на месец, „Ербиенби“ и сличните сајтови ги привлекуваат станодавците како магнет. Критичарите велат дека поради зголемената понуда на станови за краткорочно изнајмување потенцијалните станари сѐ потешко наоѓаат станови што се издаваат на подолг временски период, цените растат, а оние што не можат веќе да си ги дозволат мораат да ги напуштат.
Истражување од контролорот на работата на градските органи во Њујорк од 2018 година покажа дека кога бројот на понуди за краткорочно изнајмување во една област се зголемува за еден отсто, просечните цени за изнајмување во тоа соседство се зголемуваат за 1,6 отсто. Студијата покажа дека проширувањето на „Ербиенби“ и сличните платформи придонело со 9,2 отсто во годишниот раст на киријата во Њујорк од 2009 до 2016 година.
Bloomberg
За да се ограничи таквото влијание, градовите како Њујорк воведуваат ограничувања за краткорочното изнајмување. Меѓутоа, проблемот е во примената. Истражување на јавно достапните договори од 2017 година покажа дека „Ербиенби“ и другите платформи ретко им ги даваат точните адреси од станбените единици на градските власти, кои се обидуваат да ги следат тие локации. Дури и во случаи кога може да се утврди прекршување на прописите, станодавците често минуваат неказнето. Според истражување од 2022 година, градските власти на Лос Анџелес казниле или испратиле опомена само за една третина од незаконските понуди за краткорочно изнајмување што биле откриени во градот во текот на таа година.
Градските власти би можеле да бидат потолерантни кон краткорочното изнајмување доколку тоа е економски оправдано. Истражувањата на кои се повикува Институтот за економска политика сепак покажуваат дека приливот на приходи во градската каса го загрозува недоволно темелната евиденција и наплата на даночните обврски за краткорочно изнајмување во споредба со хотелите, што делумно се должи на тоа што со договорите на локално ниво одговорноста им се препушта на самите платформи за краткорочно изнајмување.
Исто така постои и страв дека во случај на краткорочно изнајмување, патниците се повеќе изложени на измами и други штети отколку кога престојуваат во хотели. Тука е и прашањето за проблематичното однесување: забраната во врска со „Ербиенби“ во Барселона е донесена по сеопштиот протест од јавноста за несоодветното однесување на туристите, пред сѐ поради метежот доцна навечер што го прават станарите што изнајмиле стан на краток рок. Сè на сè, не е изненадување што многу градски лидери размислуваат за целосна забрана наместо за построги прописи.
Depositphotos
Аргументи против
„Ербиенби“ и сличните компании можеби неправедно се најдоа на удар од станбената криза, која во голема мера е резултат на други фактори, надвор од нивна контрола. Кога земја како Велика Британија треба да изгради град со големина на Лондон за да ја задоволи моменталната потреба за станови, станува јасно дека вистинската причина за проблемот лежи во недоволната изградба на недвижности, а не во туристичките трендови.
Постојат знаци дека ограничувањата на краткорочното изнајмување нема да го имаат посакуваниот ефект за намалување на цената на долгорочното изнајмување, и тоа не само затоа што спроведувањето е погрешно. Во септември 2023 година градската власт на Њујорк забрани издавање цели станбени единици на помалку од 30 дена. (Тоа правило не важи за вишокот соби во домовите во кои живеат станодавците.) Една година подоцна многу станови што претходно се нудеа за краткорочно изнајмување се префрлија на среднорочно изнајмување на повеќе од 30 дена, а тој пазар е уште помалку регулиран. Притоа, скромниот пад на цените за изнајмување што следуваше им се припишува на други фактори.
„Како што видовме во Њујорк, забраната за краткорочно изнајмување не ги намалува проблемите со становите, туку корист од тоа имаат само големите синџири на хотели, кои побрзаа да ги зголемат цените“, наведе во соопштение Тео Једински, потпретседател за јавна политика на „Ербиенби“. „’Ербиенби’ секогаш ги поздравува разумните прописи што ги доведуваат во рамнотежа потребите на заедницата и можноста на жителите да заработат дополнителен приход“.
Исто така, важно е да се забележи дека не се погодни сите понуди на „Ербиенби“ или дури и можни за долгорочно изнајмување. Скијачките центри или приморските одморалишта, на пример, имаат станбени згради што отсекогаш биле наменети за сезонско сместување. Притоа, иако со повеќето апартмани за одмор управуваат наемодавци со повеќе понуди, со сеопфатните забрани најмногу се погодени станодавците со само една понуда, кои се потпираат на овие платформи за да го дополнат својот приход.
Иако ниту еден град не успеа да најде решение како да го контролира краткорочното изнајмување, повеќето градови би можеле подобро да ја регулираат таа област. Градските власти можат да обезбедат посигурна услуга и подобра наплата на даноците така што ќе им овозможат на станодавците да ги регистрираат своите станбени единици преку лиценцирање.
Властите во некои градови велат дека за целосно спроведување на постојните прописи им треба подобра база на податоци, која ќе им овозможи да кликнат на понудата за краткорочно изнајмување, да ја поврзат со конкретната адреса и сопственик, а потоа да проверат на сите платформи колку долго била под закуп.
„Ербиенби“ почна поблиску да соработува со градовите за да се решат таквите проблеми, придвижувајќи се кон поголема транспарентност. На пример, во 2020 година компанијата го претстави порталот „Ербиенби сити“, каде што е полесно да се провери дали има лиценца поврзана со одредена понуда.
„Ербиенби“ работи и на проекти како што е Советот за домување на „Ербиенби“, кој промовира достапно домување во урбаните заедници. „Успешно соработувавме со владите низ светот за да се спроведат локалните регулативи за краткорочно изнајмување, кои се приспособени на околностите, и веруваме дека градовите треба да ги земат предвид специфичните потреби на поединечни населби бидејќи тоа е поефикасен начин за регулирање“, наведе Једински во соопштение.
Одделни градски власти сметаат дека „Ербиенби“ носи придобивки и дека сегашните ограничувања функционираат. Руи Мореира, градоначалник на Порто, вториот по големина град во Португалија и популарна туристичка дестинација, вели дека неодамнешните ограничувања на бројот на понуди на „Ербиенби“ во најпопуларните населби дале резултати и довеле до тоа оваа дејност да се прошири во другите делови од градот. Тоа поттикна економско закрепнување во инаку трошните населби, кои во спротивно би се мачеле да најдат средства, вели тој.
.webp){kind=icon}
