И две години по руската општа инвазија на Украина, големите европски банки продолжуваат да имаат големи, сè попрофитабилни филијали во таа земја и покрај јавните ветувања дека ќе ги затворат. Бројот на вработени во петте банки од Европската Унија (ЕУ) со најголем обем на деловни активности во Русија е намален за само три проценти од почетокот на инвазијата, додека нивните приходи се речиси трипати зголемени благодарение на високите камати што банките ги собираат од големите суми пари што им останале во таа земја.
Бавниот процес на излегување ја поттикна ЕЦБ да изврши притисок врз банките што одолжуваат да го забрзаат нивното излегување. Една од причините за загриженост е дека присуството на банките во Русија би можело да ги изложи банките на американски санкции и високи казни, изјави извор запознаен со предметот, кој сакаше да остане анонимен поради доверливоста на информациите.
Регулаторот на банкарскиот сектор побара од сите банки со опсежни операции во Русија „да ги забрзаат напорите за намалување на ризикот со воспоставување јасен патоказ за намалување и излез (од пазарот)“, им рече главната супервизорка на централната банка Клаудија Бух на министрите за финансии на еврозоната на 13 мај.
Прочитај повеќе
Руските тајкуни добија дивиденди од 11 милијарди долари
Вагит Алекперов, клучен акционер и поранешен претседател на нафтениот гигант „Лукоил“, е на врвот на листата
09.07.2024
Моди со Путин, а Орбан ненајавен во Пекинг
Во Москва, Моди ќе зборува за развојот на „традиционално пријателските односи меѓу Русија и Индија“.
08.07.2024
Руски тајкун ја тужи УБС поради извештај за перење пари
Во тужбата се наведува дека извештаите лажно укажувале на потенцијално сомнителни финансиски трансакции.
18.06.2024
Г7 ќе ја повика Кина да престане да ѝ помага на Русија во војната со Украина
Сојузниците на Киев го обвинуваат Пекинг дека обезбедува технологија и делови за оружје или нивно производство.
12.06.2024
Западните санкции, кои значително го ограничија работењето на компаниите во Русија, во комбинација со локалните регулативи и казнените даноци, им отежнуваат на банките да извлечат пари од земјата. Подружниците на странските банки во Русија мора да се усогласат со локалните регулативи што можат да бидат во спротивност со притисокот на ЕЦБ врз матичната компанија.
Притоа, тие се соочуваат со ризик од одмазда: Кремљ повремено ги замрзнува средствата на компаниите и поединците од земјите што ги смета за непријателски. Италијанската банка „Интеса“ доби дозвола од рускиот претседател Владимир Путин во септември да ѝ го продаде својот руски разгранок на група предводена од менаџери на локални филијали, но договорот беше забавен поради бирократски пречки, изјави извршниот директор на банката Карло Месина. „Не е лесно да се заврши процесот на продажба“, изјави Месина за телевизијата „Блумберг“ во февруари.
Единствената голема банка на ЕУ што успеа да се повлече без последици беше „Сосиете женерал“, која се ослободи од својата најголема руска филијала „Росбанк“ само неколку недели по инвазијата - иако договорот значеше дека банката мораше да ја намали вредноста на својот бизнис за повеќе од три милијарди евра (3,2 милијарди долари).
По продажбата на две помали подружници, бројот на вработени во „Сосиете женерал“ во Русија е намален за повеќе од 99 проценти. Холандската банка ИНГ, која работи во Русија од 1993 година, објави дека го намалила обемот на бизнисот поврзан со Русија за три четвртини, на околу 1,3 милијарда евра од почетокот на 2022 година.
„Непријатно е да се биде во Русија со оглед на актуелната политичка ситуација“, рече Никола де Каро, аналитичар во „Морнингстар“ во Франкфурт. „Вонредното излегување може да се смета како услуга за руските власти“.
„Дојче банк“ драстично го намали бројот на вработени во Русија, главно благодарение на затворањето на нејзиниот ИТ-центар, но минатата година оствари поголем профит отколку во 2021 година, пред инвазијата. Ова е вообичаено за банките што сè уште имаат пари во Русија, со оглед на тешкотиите со кои се соочуваат Европејците при враќањето на парите во сопствените земји и двоцифрените каматни стапки што руската централна банка ги плаќа на депозитите на доверителите. Добивката на подружницата на австриската „Рајфајзен банк интернешнал“ се зголеми за повеќе од трипати во одредениот период, додека добивката на банката „Интеса“ се зголеми приближно 20 пати. За некои банки „придонесот во приходите е поголем отколку пред војната, што мора да биде причина за вознемиреност кај властите“, вели Томаш Ноетцел, аналитичар во „Блумберг интелиџенс“. „Постои висок ризик од ненамерно прекршување на санкциите“.
Американските банки се соочуваат со слични проблеми. „Ситигруп“ ги суспендира речиси сите банкарски услуги за институциите во Русија на почетокот на минатата година, иако сè уште има седум милијарди долари во таа земја, од кои повеќето се депонирани во централната банка и други агенции. „ЏП Морган“ наведува дека заклучно со март во Русија се чуваат околу 350 милиони долари.
Ниту еден доверител не ја илустрира подобро дилемата на Европејците од „Рајфајзен банк“, која веќе две години се обидува да ги намали своите активности или да излезе со пари во рацете. Комплексната трансакција за собирање капитал пропадна на 8 мај, откако банката објави дека не може да ги натера западните регулатори да го поддржат нејзиниот план, со што се изложува на ризик од прекршување на санкциите. „Рајфајзен“ тврди дека работи на обезбедување усогласеност со санкциите и дека „значително ги намали своите активности во Русија“ од 2022 година, намалувајќи ги вкупните заеми за речиси 60 отсто, на околу 5,8 милијарди евра, иако бројот на вработени во банката се зголемил за седум отсто, до речиси 10.000. Иако таа повеќе би сакала да ја продаде подружницата, тешко е да се најде купувач и за секоја трансакција е потребно руско одобрение.
Унгарската „ОТП банка“ е меѓу неколкуте банки од ЕУ што извадија пари од земјата. Унгарскиот премиер Виктор Орбан е најблискиот сојузник на Кремљ во ЕУ и ја блокираше одбранбената помош на блокот за Украина со месеци пред да попушти, иако ОТП инсистира дека нема корист од неговите блиски врски со Путин. Таа банка тврди дека целосно ги почитува санкциите и дека сака да излезе од рускиот пазар, но дека руските регулатори ја отежнуваат продажбата на филијалата по фер цена.
Италијанската банка „Уникредит“ работи во Русија преку подружница што има 3.100 вработени и повеќе од 50 филијали. Банката „Милано“ соопшти дека издвоила повеќе од 800 милиони евра за заштита од неисполнување на финансиските обврски во Русија од 2022 година и го намалила своето кредитно портфолио за две третини. Главниот извршен директор Андреа Орсел на конференциска врска во мај рече дека банката ќе продолжи да прави сè што може во Русија што е во согласност со санкциите, но дека ќе биде тешко да се организира конечно излегување од пазарот. „Се разбира“, рече тој, „доколку има можност дополнително да го забрзаме нашето повлекување, ќе го сториме тоа“.
- Со помош на Соња Сирлети, Вероника Гуљас, Мартон Едери и Мартон Касниик.