Сеедно дали сте љубител на авантури, инспиративни биографии или длабоки дискусии за светските настани и историја, нашите соговорници, од кои некои се писатели и автори на поткасти, внимателно избраа некои од најпопуларните наслови и поткасти во кои можете да уживате оваа сезона.
Наташа Коцсис, директорка на „Сербиан сити клуб“ (Serbian City Club) во Лондон, води серија интервјуа на тема за идентитетот и припадноста со интелектуалци, познати личности и деловни луѓе од регионот и од светот во поткастот „На кафе со...“. „Нашето сфаќање за себе и за нашето место во светот често се обликува и дефинира преку нашиот идентитет и чувството за припадност кон одредена група или заедница. Идентитетот е комплексен и повеќедимензионален. Тој се формира врз основа на различни фактори, како што се културата, јазикот, религијата, националноста, полот, сексуалната ориентација, социоекономскиот статус и друго, а особено е комплексно кога и вие самите носите различни национални идентитети, а одлучувате да живеете во странство. Мојот фокус и предмет на интерес е токму тој агол“, објаснува Коцсис.
Таа неодамна разговараше и со британско-австралиската актерка Миријам Марголис, позната по серијата филмови за Хари Потер, серијата „Повикај бабица“ на Би-би-си и филмот „Доба на невиност“ на Скорсезе. Актерката зборуваше пред премиерата на српскиот трилер „Покрај тебе“, по сценарио и режија на Стеван Филиповиќ. Во филмот таа играше Британка што е вљубена во Југославија и живее во Белград со своето куче Тито.
„Никогаш не заборавам дека и јас сум имигрантка и гордо се хранам од моите корени“, изјави таа. Со баби и дедовци од Белорусија и Полска, а родители родени во Англија, Марголис и самата се занимавала со прашањата за идентитетот, и приватно и на филм. Во тричасовната сага „Сонце“ (Sunshine) од Иштван Сабо за судбината на едно еврејско семејство што на крајот на 19 век, бегајќи од антисемитизмот, се преселило во Унгарија, Марголис всушност ја толкува судбината на својата баба.
ПРЕПОРАКИ: Како некој што е страсно заинтересиран за поткасти, Коцсис има неколку препораки: „Појачало“ (Иван Миниќ), „Агеласт“ (Галеб) и „Бизнис приче“ (Владимир Станковиќ) кога станува збор за регионот, а „Њузкаст“ (Newscast - BBC), „Тригернометри“ (Triggernometry), „Хард ток“ (Hard talk), „Кермод енд Мејос тејк“ (Kermod & Mayo's Take), „Саад трут вит д-р Саад “ (The Saad Truth with Dr Saad) за оние што сакаат да следат што се случува во светот.
Изборот на книги исто така е насочен на темите со кои и самата таа се занимава. Амин Маалуф, либански автор што живее и работи во Франција, во своите дела размислува на кој начин се дефинираме себеси и како се разбира идентитетот во различни култури во светот. Посебна препорака е „Во име на идентитетот: насилството и потребата да се припаѓа“ (Les Identités Meurtrières). И нејзиниот миленик Иван Ивањи во своето дело „Осаменоста на малцинството“, во кое преку приказната за главниот лик, банатскиот Унгарец од протестантска вероисповед, Југословен по раѓање и атеист по определување, опишува седумдесет години општествени, политички, верски и лични судбини од нашите простори, со отрезнувачкото прашање кое сега е и глобално актуелно: што значи навистина да се биде осамен, да се биде малцинство, да се биде издвоен од општеството, а среде општеството.
Речиси слична тема, барем кога станува збор за поткаст, препорачува и Ајше Водник, извршна директорка на „АмЧам“ (AmCham) во Словенија и потпретседателка на „АмЧам“ во Европа. Иако вели дека слушањето поткасти не ѝ е омилен начин за учење нови работи, таа го препорачува „ВАЛ 202 глобал вилиџ“ (VAL 202 Global Village) за оние што се заинтересирани за искуствата на Словенците што живеат во странство: „Како поранешна ТВ-водителка, претпочитам да гледам кратки видеозаписи. Линкдин премиум (LinkedIn Premium) нуди врвна обука и знаење“. И додека со нетрпение го очекува летувањето на море со семејството за, како што вели, дигитална детоксикација и со малку ветер да ја поддржи во сурфањето, Водник се одлучува за дела со деловна тема: „Сакам книги, особено оние печатените, иако невронаучниците докажуваат дека читањето на таблет активира други мозочни центри. Кои, се прашувам? Имам доста деловна литература на ноќното масиче, многу книги се поврзани со комуникацијата, но читам и белетристика, на словенечки и англиски јазик, за да си ги збогатам душата и речникот“.
ПРЕПОРАКА: „Неодамна прочитаната ’Ловец на змејови’ на Калед Хосеини, моќна приказна за пријателството, љубовта и соочувањето со минатото во контекст на Авганистан низ турбуленциите на 20 век, ми остави голема трага“.
Владимир Вечериќ, основач и директор на апликацијата „Момтивејшн“ (Momtivation) од Загреб, го користи секој момент, па дури и на одмор, за да остане информиран за најновите сознанија и практични совети за подобрување на вештините од деловниот свет, па, така, и препораката за поткаст е поттикната од оваа потреба: „’Бизнис приче’, чиј водител е Владимир Станковиќ, прикажува реални искуства од бизнисот, бидејќи авторот разговара исклучиво со професионалци што имале вистински резултати. На тој начин, освен експертиза, има и многу мотивирачка порака за сите што градат сопствен бизнис“.
„Особено би го издвоил разговорот со Владимир Ѓукановиќ, популарно познат како Филозофот од Волстрит, кој испраќа важна порака: дека за успех, меѓу другото, важно е да се биде фокусиран на сопствената продуктивност и секојдневно да се тежнее таа да се зголеми“.
Токму оваа идеја за фокусирање заради зголемување на продуктивноста е причината поради која Вечериќ ја препорачува „Едно нешто“ (The One Thing), која е потпишана од Гери Келер и Џеј Папасан, а која се наоѓа на листата на бестселери на „Волстрит журнал“ и „Њујорк тајмс“. „Сите сакаме помалку обврски, мејлови, пораки, твитови и состаноци, а во исто време сакаме да бидеме попродуктивни во својата работа, поголеми приходи за подобар стил на живот, повеќе време за себе, своето семејство и пријателите. Во книгата ’Едно нешто’ авторите на практичен начин објаснуваат како можеме истовремено да имаме и помалку и повеќе, само преку едно едноставно нешто, а тоа е фокусирање на една цел во одреден момент или период. Во основата се неколку суштински концепти, како што се приоритизирање, поставување цели и ефикасност за извршување една задача наместо повеќе истовремено, меѓу другото“.
Истражувајќи ги суштинските прашања за глобалната политика и историја, Лазар Џамиќ, водечки стратег за бренд и маркетинг, открива интригантни перспективи и препораки што наведуваат на размислување. Џамиќ ја препорачува книгата „Забавно до смрт“ (Amusing Ourselves to Death) на професорот Нил Постман, која поставува важно прашање: дали можеше моменталната состојба на глобалната политика да се предвиди уште во 1986 година. „Одговорот на тоа е да“, смета Џамиќ и објаснува дека доказот за тоа се наоѓа токму во оваа книга. „Зошто расте популизмот, зошто избираме луѓе што очигледно не се способни да нѐ водат и да одговорат на предизвиците на современиот свет, тоа се само некои од темите со кои се занимава авторот за да го открие изворот на проблемот. Виновници: модерните комерцијални медиуми и неолибералниот политички систем, кој сѐ сведува на пари и профит...“
Слична нишка на интерес се провлекува низ изборот на поткасти на Џамиќ: „’Рест ис хистори’ (The Rest Is History) е оригинален концепт во кој двајца угледни англиски историчари откриваат малку познати детали од разни познати настани во светската историја. На пример, зошто Америка треба да му се заблагодари на Наполеон за своето постоење. Целосна зависност, кога еднаш ќе се слушне. Втората препорака е ’Рест ис политикс’ (The Rest Is Politics), која има ист формат, но на тема политика, и тоа од искуството на поранешниот британски пратеник Рори Стјуарт и бившиот спин-доктор на Блер, Аластер Кембел. Поткастот ја демистифицира британската политика однатре, со многу референци за светот, но и за Балканот“.
Писателката Весна Голдсворти, професорка по креативно пишување и англиска книжевност на универзитетите во Кингстон, Ексетер и Источна Англија во Велика Британија, вели дека не слуша поткасти освен еден: „Врајтерс енд компани“ (Writers and Company) е легендарна серија на едночасовни интервјуа, кои на канадското радио Си-би-си веќе триесет и три години ги води Елинор Вахтел. „Овие поткасти ги следат околу половина милион луѓе низ Северна Америка. Имав чест да ме интервјуира Елинор во 2019 година и оттогаш станав нејзина најверна слушателка, а сè уште не сум преслушала ниту половина од архивата. Кога го најави своето пензионирање пролетоска, таа го избра нашиот разговор за реприза како еден од десетината најомилени во кариерата. Љубовта, ете, е заемна“.
Голдсворти, која е добитничка и на наградата за литература на фондацијата „Момо Капор“ во 2022 година, за романот за љубовта, Истокот и Западот „Железната завеса“ (Gvozdena zavesa), кој британски „Гардијан“ во февруари го прогласи за книга на денот, со нескриени емоции го препорачува делото „Адио“ (Adieu) на Боривој Адашевиќ. „Бора Адашевиќ не го познавав. По сплет на чудни врски, на 15 јануари 2019 година ми ја испрати од Пожега својата збирка раскази ’Од списоците на премолчените нешта’ (Iz spiskova prećutanih stvari). Тој почина час или два подоцна, на четириесет и четири години, а на книгата ѝ требаа две недели да стигне до мене. Во неа има приказни што се еднакви на најдобрите страници на Данило Киш. Штом слушнав за новата книга ’Адио’, собрана постхумно од периодични списанија, замолив една пријателка што патуваше за Белград да ми купи еден примерок. Читам полека, знам дека нема да има повеќе...“
Текстот го преведе Сузана Митревска