Во јануари 2015 година новоформираниот (и помпезно именуван) Институт за иднината на животот (анг. Future of Life Institute - FLI) ги покани експертите за вештачка интелигенција (ВИ) да поминат продолжен викенд во Сан Хуан, Порторико, каде што требаше да креираат план за развој за таа област. Тонот на објавениот документ беше главно оптимистички. Во отвореното писмо се признава дека е тешко да се предвиди точно какво би можело да биде влијанието на ВИ, наведувајќи дека развојот може да има некои проблематични последици, но како можен исход се споменува и искоренување на болестите и сиромаштијата.
Отвореното писмо објавено од ФЛИ на 29 март може слободно да се каже дека беше поинакво. Групата предупреди дека лабораториите за вештачка интелигенција влегуваат во „трка надвор од контролата за развој и примена на сè помоќни дигитални умови, кои никој (дури ни нивните креатори) не може да ги разбере, да ги предвиди нивните постапки или вешто да ги контролира“. ФЛИ повика на итна пауза во најсовремените истражувања за ВИ и собра илјадници потписи, вклучувајќи и на многу истакнати личности во областа. Исто така го привлече и вниманието на мејнстрим-медиумите.
За сите што се обидуваат да ја разберат актуелната треска околу вештачката интелигенција, писмото беше поучно на многу нивоа. Тоа е многу добар пример за тоа како дискурсот за напредните технологии може да се промени со голема брзина. „Атмосферата во Порторико во 2015 година беше позитивна“, вели Ентони Агире, потпретседател на ФЛИ и секретар на одборот, кој присуствувал на споменатата конференција и помогнал да се подготви неодамна објавеното писмо. „Она што не беше присутно тогаш се гигантските компании, кои сега се натпреваруваат една со друга“, вели тој.
Прочитај повеќе
Тајкуни на Балканот - кои се и зошто се снимаат серии за нив
За тајкуните се пишуваат книги, се снимаат ТВ-серии, се создаваат дури и компјутерски игри... Кои се тајкуните и зошто привлекуваат толку големо внимание?
10.05.2023
Со кралицата на јадранскиот чартер низ бурната корона-луња
Таа повеќе од три децении нуди крстосувања преку агенцијата „Катарина лајн“
07.05.2023
Смрт, даноци и Тефлон Дон
Изгледа како ниту еден скандал да не може да го потресе поранешниот, а можеби и иден претседател.
03.05.2023
Во ретроспектива, ризикот дека егоцентрични технолошки компании ќе доминираат на ова поле се чини очигледен. Сепак, таа загриженост не се гледа во документите од 2015 година. Исто така не се спомнува ширење дезинформации во масовни размери, што многу технолошки експерти сега го гледаат како една од најстрашните последици од развојот на моќните четботови што може да се појават во блиска иднина.
Потоа треба да се обрне внимание на реакцијата во мартовското писмо. Очекувано, водечките компании за вештачка интелигенција [како што се „Опен еј-ај“ (OpenAI), „Гугл“ (Google), „Мета“ (Meta Platforms) и „Мајкрософт“ (Microsoft)] не дадоа никакви индикации дека тоа ќе ги доведе до промена на нивната политика. ФЛИ исто така се најде на удар на многу истакнати експерти за вештачка интелигенција, делумно поради поврзаноста со контроверзниот проект за ефикасен алтруизам и Илон Маск, кој е негов добротвор и советник.
Освен расправата во Силициумската Долина, мислењето на критичарите е дека ФЛИ прави грешка не поради тоа што изразува загриженост, туку поради фокусот на погрешна проблематика. Во неговото писмо има непогрешлив призвук на егзистенцијална закана, бидејќи директно се споменува сценарио во кое луѓето губат контрола над цивилизацијата што ја изградивме. Стравот од компјутерската суперинтелигенција одамна е тема во технолошките кругови - но исто така долготрајна е и тенденцијата да се преценуваат способностите на која било технологија што во моментот има најголем „хајп“ (како примери за тоа може да се посочат: виртуелната реалност, гласовните асистенти, надградената реалност, блокчејн итн.).
Предвидувањата дека вештачката интелигенција ќе ѝ стави крај на сиромаштијата и предупредувањето дека може да ѝ стави крај на човечката цивилизација се на спротивните краеви на технолошко-утопискиот спектар. Сепак, и двете придонесуваат за зајакнување на ставот дека она што го гради Силициумската Долина е многу помоќно отколку што мислат лаиците. „Тоа нè одвлекува од помалку сензационалните разговори и ги поткопува обидите за решавање на пореалните проблеми“, вели Александар Мадри, еден од водачите на Форумот за вештачка интелигенција на Технолошкиот институт во Масачусетс (МИТ). „Навистина е контрапродуктивно“, вели тој за писмото на ФЛИ. „Нема ништо да се промени, но ќе треба да почекаме додека не се спушти прашината за да се вратиме на сериозните прашања“, додава тој.
Водечките комерцијални лаборатории што работат на вештачка интелигенција брзо се менуваат со големи најави. „Опен еј-ај“ го лансира ЧетГПТ (ChatGPT) пред помалку од шест месеци, по што брзо следуваше ГПТ-4 (GPT-4), кој има подобри перформанси според многу параметри и чии принципи на работа во голема мера се мистерија за луѓето надвор од компанијата. Технологијата ГПТ-4 се користи во голем број производи од „Мајкрософт“, неговиот најголем инвеститор, од кои некои направија вознемирувачки работи. На пример, се случи уред да му изјави љубов на корисникот.
„Гугл“ забрзано го промовираше пребарувачот „Бард“, кој работи на четбот базиран на технологија за вештачка интелигенција. „Мета“ неодамна направи еден од своите модели за вештачка интелигенција достапен за истражувачите што се согласија на одредени услови - а на интернет брзо се појави врска за преземање на кодот. „Опен еј-ај“, и покрај неговото име (open - отворено), стана најконкретен пример за напорите за внимателно чување на технологијата, имајќи предвид дека најголемата опасност е вештачката интелигенција да се шири на ваков начин. Компанијата соопшти дека може да се случи во иднина да достави модели на независен преглед, па дури и да се согласи да ја ограничи својата технологија. Сепак, не се кажува како ќе решат да го сторат тоа. Тешко е да не се забележи колку е внимателен пристапот на компанијата и во согласност со нејзините комерцијални интереси, а тоа често го нагласуваат и критичарите, кои велат дека „Опен еј-ај“ го отежнува независното истражување за вештачката интелигенција.
Некои ривали исто така го критикуваа пристапот на „Опен еј-ај“. „Од гледна точка на граѓанин, секогаш го ставам прстот на чело кога луѓето што велат: 'Ова е премногу опасно' се луѓе што имаат знаење“, вели Џоел Пинео, потпретседателка за истражување на вештачката интелигенција во „Мета“ и професорка на универзитетот „Мекгил“. „Мета“ им овозможува на истражувачите пристап до верзии на нејзините модели со вештачка интелигенција, а компанијата вели дека се надева дека луѓето надвор од компанијата ќе можат да забележат ненамерни грешки и други недостатоци во нив. Пинео го фали ваквиот пристап, но исто така признава дека брзината со која кодот станал достапен е вознемирувачка. „Не сме воодушевени од протекувањето“, вели таа. Можеби никогаш нема да има дефинитивен одговор дали „Опен еј-ај“ или „Мета“ ја имаат правилната идеја - дебатата е само најнова верзија на една од најстарите дебати во Силициумската Долина.
Сепак, нивните различни патишта јасно покажуваат како одлуките за поставување ограничувања на вештачката интелигенција целосно ги носат директорите на неколку големи компании. Ова многу потсетува на подемот на социјалните мрежи, уште една нова технологија што се разви со слаба регулација. Иако вештачката интелигенција е многу различна од социјалните мрежи, многу од играчите вклучени во претходната треска се исто така присутни и во оваа. Овие услуги фатија длабоки корени до моментот кога регулаторите почнаа да заземаат посериозен став, па веројатно и затоа е постигнато многу малку. Во 2015 година сè уште се чинеше дека има многу време да се грижиме за тоа што може да донесе вештачката интелигенција. Тоа тврдење денес изгледа помалку точно.
- Текстот го преведе Игор Смилевски