Ниту една американска технолошка компанија не се обложила подобро за економската зависност меѓу Кина и САД од „Епл“ (Apple). На „Епл“ му требаат кинески работници да ги прават неговите ајфони, а кинески клиенти да ги купат. Влошениот однос меѓу двете глобални суперсили се чини дека е еднакво опасен за компанијата и за нејзиниот главен извршен директор Тим Кук, кој е одговорен за одлуката на „Епл“ да го префрли производството во Кина, долго пред да ја преземе главната позиција во компанијата од Стив Џобс во 2011 година.
Сепак, трговската војна меѓу САД и Кина, која започна за време на претседателствувањето на Доналд Трамп, а се интензивира за време на администрацијата на Џо Бајден, речиси не ја забави компанијата до неодамна. Бајден, се разбира, започна агресивна кампања за да ја спречи Кина да развие напредни полупроводници и го нарече кинескиот претседател Шји Џјинпинг диктатор. Од друга страна, претседателот Шји водеше стратегии за ограничување на зависноста на Кина од западната технологија. Сепак, се чини дека ништо од тоа не вредеше. Во 2023 година, „Епл“ забележа приход од 73 милијарди долари во регионот на Голема Кина, кој ги вклучува неговите операции во Тајван и Хонгконг, во споредба со 32 милијарди долари во 2014 година. Во текот на минатата година имаше забавување на економијата во Кина, но не толку брзо како во другите региони. Околу 19 отсто од приходите на „Епл“ во фискалната година што заврши во септември дојдоа од Кина, што е мал пораст во однос на 2022 година.
И додека компанијата остана надвор од геополитичките превирања, „Епл“ е во опасност да биде вовлечен во нив во 2024 година. Тоа би било лошо за другите американски компании што се соочуваат со зголемен притисок од регулативите на Пекинг и зголемената конкуренција од домашните компании што кинеските власти долго време се обидуваат да ги заострат.
Прочитај повеќе
Кина ни се одмаздува со забраната за употреба на ајфони, велат од Белата куќа
Белата куќа верува оти потезите на Кина да воспостави забрана за користење ајфони од страна на владините претставници се обид за одмазда кон САД.
14.09.2023
Кина ќе забранува ајфони во агенции и во државни компании
Неколку агенции почнаа да им укажуваат на вработените да не ги носат своите ајфони на работа.
07.09.2023
Ајфон 15 ќе се произведува во Индија
Целта е дополнително да се намали јазот меѓу операциите во Индија и главната производствена база во Кина.
17.08.2023
„Хуавеј“ покажува дека Кина има замена за американската 5Г-технологија
Паметниот телефон „мејт 60 про“ покажува значителен напредок во дизајнот и инженерингот на домашните редиофреквенциски чипови.
11.12.2023
Новиот процесор на „Хуавеј“ што поддржува 5Г ја зголеми продажбата на телефони
Кирин 9000, новиот процесор од „Хуавеј“, поддржува безжична 5Г-мрежа.
22.09.2023
Како дел од поширокиот план за отстранување на ајфоните од владините институции, кинеските владини агенции во септември им наложија на своите вработени во некои градови повеќе да не носат телефони на „Епл“ на работните места. Повеќе државни компании и министерства во најмалку осум провинции им наредија на вработените да користат уреди од локални брендови до декември, што е голем чекор во кампањата, објави „Блумберг њуз“. Кинеските функционери одговорија на првичните извештаи во врска со новите ограничувања, велејќи дека земјата не ги забранила телефоните направени од „Епл“ или други странски компании, но исто така често се повикуваат на „безбедносни инциденти што вклучуваат телефони на 'Eпл'“.
Белата куќа во септември ги опиша ограничувањата како „агресивна и несоодветна одмазда“. Во интервју за Си-би-ес (CBS News), Кук ја минимизира информацијата, истакнувајќи дека не видел никаква промена во официјалната политика.
Корисниците на паметни телефони во Кина можеби ќе ја игнорираа забраната доколку во игра не беше уште еден фактор: технолошкиот напредок на кинеските компании. „Повеќе од една деценија Кина се обидува да го истисне „Епл“ од домашниот пазар на паметни телефони, главно без успех“, вели Џејмс Луис, поранешен американски дипломат и актуелен потпретседател во Центарот за стратегиски и меѓународни студии. „Она што се промени е тоа што има извонредно добри кинески телефони“, вели тој.
Во август компанијата „Хуавеј“ (Huawei Technologies) претстави мобилен телефон што може да се спореди со „ајфон 15 про макс“ (iPhone 15 Pro Max). Новиот „мејт 60 про“ (Mate 60 Pro) е враќање на „Хуавеј“, кој накратко го надмина „Епл“ во продажбата на паметни телефони во 2019 година пред да „замрзне“ на пазарот на премиум телефони. Во 2020 година, Трамп воведе контрола на извозот, спречувајќи го „Хуавеј“ да набавува напредни чипови од глобални доставувачи, вклучувајќи ја и ТСМЦ (Taiwan Semiconductor Manufacturing / TSMC), водечката индустрија во оваа област. Поради тие ограничувања, „Хуавеј“ остана без чипови од високата класа, а неговиот удел на пазарот забележа голем пад во текот на 2021 и 2022 година.
„Мејт 60 про“ нема чип на ТСМЦ. Наместо тоа, користи чип на СМИЦ (Semiconductor Manufacturing International / SMIC), државна компанија со седиште во Шангај. Најдобрите чипови на СМИЦ во 2020 година се засноваа на процес од 14 нанометри, поради што со години доцнеа зад најсовремената технологија (кај чиповите помалата големина значи побрз, поефикасен процесор; најмоќните телефони на „Епл“ користат чипови од три нанометри). СМИЦ сега може да произведува чипови користејќи процес од 7 нанометри, што е речиси најсовремена технологија, со која се приближува до еднакви процеси со оние на „Епл“.
Според истражувачите на ИДЦ (IDC), пазарниот удел на „Хуавеј“ во сегментот за премиум телефони веќе скокнал од 11 отсто во 2022 година на 24 отсто во текот на третиот квартал од 2023 година. „Успехот на новиот телефон го натера ИДЦ да ја намали прогнозата за продажбата на ’Епл’ во Кина во 2024 година“, рече Набила Попал, директорка за истражување во компанијата. „Успехот на 'Хуавеј' има најголемо влијание врз растот на 'Епл' во Кина“, вели таа.
„Епл“ сè уште има многу обожаватели во Кина, а пред неговата водечка продавница во Пекинг во декември се формираа долги редови додека клиентите чекаа да ги набават своите нови ајфони. Посочувајќи дека нејзиниот синџир на снабдување вработува околу пет милиони луѓе во Кина, компанијата се обиде да ја нагласи својата посветеност на земјата. За време на мартовската посета на Пекинг, Кук одржа говор во кој ја истакна „симбиотската“ врска на „Епл“ со Кина.
Зад сцената, се чини дека Кук се обидува да ги избегне сета таа непријателска реторика меѓу Кина и САД и загриженоста за ризикот од концентрација на синџирот на снабдување поради ограничувањата за ковид-19, како и насилните протести во фабриката за производство на ајфони кон крајот на 2022 година. „Епл“ ги интензивира своите напори да префрли дел од производството во Индија и Југоисточна Азија. Доставувачите како тајванскиот „Фокскон“ (Foxconn Technology Group) и индиската „Тата груп“ (Tata Group) ги прошируваат своите операции и планираат нови фабрики во Индија, каде што „Епл“ исто така се стреми да ја зголеми продажбата на уреди.
Се чини дека диверзификацијата на синџирот на снабдување, барем делумно, е разумен обид на „Епл“ да биде помалку изложен на ударот на геополитиката. Но може да има и спротивен ефект. „Епл“ е голем работодавец во Кина, а владините мерки против ајфон може да се гледаат како предупредување за преместување на работните места надвор од земјата. Изабел Ге Мае, извршна директорка на „Епл“ во Кина, во ноември понуди нешто што изгледа како одговор: ретко интервју за државните медиуми во кое таа ги пофали кинеските производители што играат клучна улога во синџирот на снабдување на компанијата.
Ако идејата беше преку тоа интервју да се намалат тензиите, можеби не беше доволно. Наредниот месец следуваа нови ограничувања за државните компании, поради што „Епл“ може да изгуби околу 80 милиони корисници што работат за државни институции, во време кога кинеските конкуренти ѝ нудат на истата група луѓе сè поквалитетна алтернатива. „Телефоните на 'Епл' сè уште се најдобри на пазарот“, вели Луис. „Меѓутоа, секоја година разликата се намалува“.
- Со помош на Јуан Гао, Џејн Ланхи Ли, Деби Ву