Земјоделците, кои годишно трошат 37 милијарди долари за прскање на полињата со течни хербициди, сè повеќе пробуваат нов модел: користење технологија за помала употреба на хемикалии.
По речиси еден век примена на пристапот „повеќе е повеќе“ во однос на хемиските хербициди, глобалниот земјоделски сектор брзо ги воведува новитетите што ветуваат намалување на употребата на спрејови за контрола на плевел до 90 отсто. Со помош на камери поддржани од вештачка интелигенција (ВИ), новите прскалки можат да ги идентификуваат и да целат на инвазивните растенија, притоа избегнувајќи ги земјоделските култури. Ако дури и мал дел од земјоделците ги прифати новите алатки, тоа би можело да донесе значајна промена за големите компании за земјоделски хемикалии како „Бајер“ (Bayer AG) и БАСФ (BASF SE).
„Иако не признаваат отворено, тие сфаќаат дека продажбата на милиони галони производ е застарен и избледен модел“, вели Џејсон Мајнер, глобален директор за земјоделство во „Блумберг интелиџенс“ (Bloomberg Intelligence), зборувајќи за индустријата на хербициди.
Прочитај повеќе
Македонија не го користи потенцијалот: Пад на органското производство
Вкупната површина со растително органско производство изнесува 4.215 хектари, што е незначително во однос на вкупните обработливи земјоделски површини.
01.08.2024
Ќе ја запустиме ли земјоделската земја за енергетски цели: Веќе почнавме
Обработливото земјиште и натаму ќе се намалува поради поставувањето фотопанели.
14.03.2024
Светот тивко ја губи земјата од која треба да се храни
Климатските промени би можеле да ги намалат глобалните приноси за 30 отсто до 2050 година.
13.02.2024
Без млади земјоделци ќе останеме и без храна
Сè повеќе расте дефицитот од работна сила во земјоделството.
26.12.2023
Заштитата на културите е голем бизнис, кој според „Ес енд Пи глобал“ (S&P Global) во 2022 година вредел околу 79 милијарди долари, при што хербицидите сочинуваат речиси половина од вкупниот пазар. Во САД хербициди се користат на 96 отсто од полињата насадени со пченка, во споредба со 19 отсто од полињата што се третирани со фунгициди и 14 отсто со инсектициди, според истражување на Министерството за земјоделство на САД од 2021 година. Околу 28 отсто од обработливата земја се прска со воздушни апликации, но поголемиот дел се потпира на прскалки од земја.
Користењето помалку хербициди преку прецизно нанесување може да помогне во намалување на трошоците за земјоделците, чии вкупни приходи се очекува да се намалат во 2024 година. Исто така, постојат и еколошки причини за намалување на употребата. Таканареченото „прелевање“ од едно поле на друго може да оштети култури и да им наштети на животните, што ги поттикнува земјоделците на понасочена употреба. Прелевањето може да доведе и до скапи судски процеси.
Земјоделските хемикалии исто така се соочија со скапи судски спорови поврзани со здравјето на луѓето. „Бајер“ веќе потроши околу 10 милијарди од 16-те милијарди долари што ги одвои за да ги реши масовните тужби во САД поврзани со „раундап“ (Roundup), хербицидот што го доби со купувањето на „Монсанто“ (Monsanto), за кој десетици илјади тужители тврдат дека им предизвикал рак. „Бајер“ тврди дека производот - како и неговата клучна состојка, глифосат - е безбеден. Притисокот од Европа за намалување на хемиските пестициди за половина до 2030 година дава дополнителен поттик за промена на тактиката.
Производителите на машини, мали и големи, веќе воведуваат решенија. Водечкиот производител на трактори во светот, „Дир“ (Deere & Co.), е во втората година на продажба на својата врвна прскалка за култури, за која тврди дека може да ја намали употребата на хемикалии дури за 77 отсто користејќи вештачка интелигенција и машинско учење. Израелската компанија „Гринај“ (Greeneye Technology) неодамна ја отвори својата прва продавница во САД за продажба на прскалки со вештачка интелигенција што може да се приспособат на секоја постојна машина, со планови да се прошири во осум дополнителни држави следната година. Бразилската компанија „Солинфтек“ (Solinftec) прави роботизирани прскалки во фабрика во Индијана, кои, како што вели, на земјоделците им овозможуваат да го намалат обемот на хербициди за повеќе од 90 отсто.
„Хемиските компании не можат да се борат против намалувањето на хербицидите“, вели Гилерме Гуине, главен директор за одржливост во „Солинфтек“. Таквата технологија е „сигурна закана затоа што драстично го намалува количеството на употребените материјали“.
Досега новите технологии сè уште се во мали размери и не изгледа дека значително влијаат на профитот на производителите на хемикалии. Но тоа не значи дека тие стојат со скрстени раце. Некои компании се обидуваат да бидат чекор пред другите, вклучувајќи потесна соработка со производителите на опрема и додавање нови модели на услуги што им обезбедуваат на земјоделците агрономски совети.
„Тие се обидуваат да се позиционираат продавајќи 'подобар принос по хектар', нудејќи ефикасни консултантски услуги и препораки“, вели Мајнер.
БАСФ, на пример, има заеднички проект со технолошкиот провајдер „Бош“ (Bosch) наречен „Уан смарт спреј“ (One Smart Spray) кој автоматски го нанесува производот само онаму каде што е потребно и интегрира мапирање на плевелот што им помага на земјоделците да ги следат заштедите на трошоците во реално време, на апликација за мобилен телефон. „Бајер“, кој со години зборува за преминување од „волумен кон вредност“ кога станува збор за решенија за заштита на земјоделските култури, разви сопствена алатка поддржана од вештачка интелигенција за прскање со хемикалии, што земјоделците можат да ја користат доколку набават претплата.
Генерално, „Бајер“ посочи дека новите продукти за прскање од индустријата ќе бидат „неутрални“ во целина бидејќи хемиските компании транзитираат паралелно со земјоделците.
„Ние сме целосно усогласени со компании како 'Дир' и други во сферата за автоматизација и опрема, кои имаат аспирација да му помогнат на земјоделецот навистина да биде подобар во смисла на прецизно користење на различните препарати“, рече Боб Рајтер, глобален шеф на истражување и развој во одделот за наука за култури на „Бајер“. „Сакаме да го максимизираме аутпутот што земјоделците можат да го создадат, но да ги минимизираме инпутите што ги користат“.
И додека хемикалиите што се нанесуваат по појавата на плевелот во голема мера се очекува да се намалат со новата технологија, некои земјоделци можеби ќе треба да применат повеќе производи познати како резидуални хербициди претходно во процесот, посочува Мет Лејнингер, управен директор за Северна Америка и Австралија во „Бош - БАСФ“ (Bosch-BASF JV), што ќе помогне да се заштити секторот.
„Најлесниот начин да се контролира тревата е да не ѝ се дозволи да расте“, вели Лејнингер.