.webp){kind=icon}
Од монетизација буквално на сė за да се заработи што е можно повеќе, новите генерации (особено генерацијата зед и милениумците) го оставаат материјалното како споредна работа, а се преориентираат на други приоритети, дружба и патување за минимум или дури и без пари. Освен што постојано расте популарноста на приватното сместување со изнајмување станови, дел од куќа или стан, дури и само соба во рамките на некој дом, денес сė поголем замав земаат другите форми на сместување, како што се „одење на гости“, замена на станови или угостување луѓе што ќе се грижат за вашиот дом додека ве нема. И сето тоа е бесплатно, а најмногу благодарение на технологијата.
Звучи примамливо? Не отфрлајте ја веднаш идејата. Размислете, можеби ќе станете дел од над десетмилионската популација што веќе со години се сместува бесплатно во нечиј дом, дружејќи се со домаќините, разменувајќи искуства, споделувајќи ги сопствената култура и традиции.
И Македонците се дел од ваквиот начин и стил на патување
Еден од нашите соговорници, кој е доста нов во оваа заедница и досега само двапати им бил домаќин на странци што дошле во Македонија, инсистираше на анонимност, но ја сподели својата приказна со нас.
„За каучсурфингот (англиски CouchSurfing - услуга за размена на гостопримство преку која корисниците можат да бараат сместување во дом или да комуницираат со други луѓе што се заинтересирани за патување, н.з.) дознав одамна преку колеги од факултет. Меѓутоа никогаш не сум го употребил како гостин. Пред четири години двапати бев домаќин, на една двојка од Бразил и на една мешана двојка од Венецуела и Франција. Дружбата беше супер и едно забавно искуство“, раскажува нашиот прв соговорник, кој инаку не разговарал со многу луѓе на оваа тема и досега не го споделувал своето искуство.
Bloomberg Mercury
Иако разговаравме со неколку луѓе што веќе имаат некакво искуство со каучсурфингот, малкумина од нив сакаа јавно да го споделат искуството, но не го кријат задоволството од ваквиот начин на престој или угостување.
„Пред десетина години од корен ја променив идејата за она што за мене значи патување и нови пријателства. Преку апликацијата Каучсурфинг не само што патувам и угостувам интересни и инспиративни луѓе од целиот свет туку креирам вистински долгорочни пријателства на еден поинаков, неконвенционален начин“, започна со раскажување нашиот втор соговорник од Македонија, кој исто така инсистираше да остане анонимен.
„Зад идејата да патувам на овој начин како главен фактор не стои финансискиот момент. Напротив, најважни ми се авантуристичкиот аспект на целата приказна и можноста да излезам од предвидливите патишта на она што значи одмор, патување или запознавање нови луѓе. Класичниот туризам секако дека е возбудлив, но овој начин на патување има многу повеќе душа, затоа што се запознаваш со локалци или на гостите им го претставуваш твојот град низ очите на еден локалец, дознаваш многу повеќе за навиките и за начинот на живот и, најважно, често креираш искрени и долгорочни пријателства. Има некоја неповторлива леснотија кога се сместуваш кај локалец и ти дава доза на смиреност и безгрижност на патувањата“, вели нашиот соговорник.
„Како авантурист по карактер, овој начин на патување не би го заменил за ништо на светот и благодарен сум што технологијата денес ја нуди таа можност“, додава тој.
Луѓето што имаат искуство со ова поаѓаат од една по малку наивна, но водечка мисла. Тие во секој човек, во непознатиот домаќин каде што ќе отседнат или во странецот што ќе им се всели во дневната соба, гледаат само добри намери и можност за збогатување на познанствата и искуствата. Тоа е движечката сила на оваа заедница на луѓе, впечаток што го добивме од неколкуте соговорници со кои разговаравме, а сепак не сакаа многу отворено да зборуваат.
Што е каучсуфрингот и како функционира?
Тоа е сервис што ги поврзува членовите во една глобална заедница на туристи. Оваа платформа се користи за да се најде дом за престој или да се подели својот дом со други туристи/патувачи од светот.
Првиот чекор е дека мора да креирате профил на оваа платформа. Тоа ќе биде базата во иднина и на некој начин претставува сопствена слика за другите, вклучувајќи ги личниот животен стил, мисијата и интересите. Да се има целосно опишан профил за себе е најдобриот начин за да се поврзете со други луѓе што имаат исти и слични интереси, особено ако во вашиот град или населено место се случува некаков настан и сакате да угостите некој од посетителите. Вклучувањето фотографии може да се каже дека е неизбежно за подобро да го претставите својот дом и себеси.
Следно нешто што е задолжително е да го познавате или да го истражите својот град. Платформата нуди и можност да стапите во контакт со други домаќини што веќе имаат искуство и можат да ви помогнат да влезете уиграно во работата. Речиси секој град има некакви настани, свирки, промоции, изложби, особено за време на викенд.
Мотото на платформата е следно: „Ние замислуваме свет што е подобар со патување и патување побогато со поврзување. Каучсурферите ги споделуваат своите животи со луѓето со кои се среќаваат, поттикнувајќи културна размена и меѓусебно почитување“.
Преку оваа платформа може да се патува во секоја земја од светот и да се престојува во дом на некој локалец. „Да се патува и престојува во домовите на локалното население, како гостин, и на тој начин да се искуси светот од поинаков агол е нешто што не се купува со пари“, велат креаторите на платформата. Во најголем дел од градовите постои активна заедница на каучсурфери, кои одвреме-навреме се собираат на заедничка средба и разменуваат искуства и истовремено создаваат меѓусебно нови пријателства.
Дел од каучсурфингот се дури 14 милиони луѓе низ светот, во повеќе од 200.000 града. Сите тие ги споделуваат својот живот, својот свет, своите патувања и искуства... Каучсурфингот започна во 2004 година, како мал проект на основачите Кејси Фентон, Даниел Хофер, Себастијан Ле Туан и Леонардо Басани да Силвиера.
Целта на овој начин на патување и престојување е да се споделуваат многу нешта, од култура, традиција, храна, песни, книги, па до претставување на омилениот кафе-бар или некое место од градот. Каучсурфингот има цел да споделува и поврзува. Љубителите на овој начин на патување всушност се посветени на запознавање на различностите. Тие најчесто сакаат да поминат време заедно со својот домаќин или со својот гостин, токму со таа цел - да ги споделат различните култури и да се запознаат и поврзат меѓусебно. Уредноста и педантноста се одлика на овие луѓе, особено поради фактот дека делат нечиј дом.
Наоѓањето место за престој за време на патувањето е само една од целите, но за љубителите на овој вид патување многу позначајно е поврзувањето со луѓето. Затоа препораките во случајов се од огромно значење, како за домаќините, така и за гостите. Бидејќи за да се добие престој, работата не се завршува само со резервација, како во другите случаи кога се плаќа за тоа. Овде се поднесува барање до домаќинот, со образложение во барањето зошто сакате да престојувате кај него и зошто сметате дека токму тој одговара на вашиот карактер и може да се вклопите во заедница. Потоа домаќинот треба да одговори на тоа барање, дали го прифаќа или не. Значи, станува збор за заемно прифаќање на цимерот и затоа препораките тука играат огромна улога. Од таа причина, менаџерите на платформата советуваат постојано за секого да се остава искрена препорака за искуството, со цел идните домаќини или гости да знаат кој им доаѓа, односно кај кого одат.
На овој начин функционираат повеќе платформи, почнувајќи токму од Каучсурфинг, како пионер во развивањето на оваа заедница и најпозната, па до многуте апликации што сė повеќе се актуелни, меѓу кои Митап (Meetup), Холиду (Holidu), Слоули (Slowly), Травелер бади (Traveler buddy) и други.
Bloomberg Mercury
Каучсурфингот не им е конкуренција на туристичките агенции
Туристичките работници велат дека каучсурфингот не претставува конкуренција за нив, бидејќи целат на различни групи туристи.
„Тоа е различна група на луѓе. Нашите клиенти се класични туристи, кои користат комплет или дел од услугите, како превоз, сместување во хотели, цели аранжмани за патување, додека каучсурфингот е популарен за луѓе што се поопуштени и поотворени, имаат цел да се запознаваат со други луѓе и немаат проблем да престојуваат кај некого дома“, вели Ана Марија Алексова Малева, оперативна менаџерка во туристичката агенција „Стаф“.
Дури 93,8 отсто од туристите во Македонија не престојуваат во хотели, одморалишта или апартмани
Кога станува збор за дојдовниот туризам, последните податоци за туристи од Државниот завод за статистика се заклучно со октомври и покажуваат дека за десет месеци во 2022 година, Македонија угостила вкупно 920.364 домашни и странски туристи. Од нив, само 5,5 проценти престојувале во хотел, или 50.541 турист, кои во просек оствариле по две ноќевања, или вкупно 101.263 ноќевања. Уште 0,7 отсто од туристите, или 6.345 од нив престојувале во мотели, туристички апартмани, преноќишта, планинарски домови, куќи, станови и соби за издавање.
Тоа значи дека мнозинството од 93,8 проценти или 863.498 туристи престојувале или во сопствени објекти или кај свои роднини, пријатели или евентуално преку платформите, за кои зборуваме овој пат, за гостување кај непознати домаќини.
Размена на домови (Home swapping)
Замената на домови е практика што во поново време исто така станува омилена за многу луѓе. Тоа е процес на размена на домови со друго лице. Процесот започна во времето на пандемијата.
Платформите Холидеј свап (HolidaySwap), Лав хоум свап (Love Home Swap) и Хоум ексчејнџ (HomeExchange) се најважните платформи за размена на домови. Портпаролката на Хоум ексчејнџ, Џесика Поилучи, вели дека ова ќе биде можност за патниците да заштедат пари и да се поврзат со локалното население.
Престојување во нечиј дом (Housesitting)
Куќниот престој е уште една многу важна можност за одмор. Идејата е да останете во нечија куќа додека домаќинот е отсутен. Џеси Хамел изјави дека тоа е следната најдобра опција за престој на патниците, но генерално доаѓа со некаква обврска, како грижа за домашни миленици или градина.
Тука ќе го споделам сопственото искуство од пред неколку години. Еден млад господин, кој живее сам во Виена, требаше да оди на одмор на Малдивите, па бараше личност што ќе се грижи за неговите миленици и за растенијата, бидејќи има голема градина. За возврат нудеше бесплатно домување во тој период во неговиот стан. Во истото тоа време и јас престојував во Виена, па ја искористив можноста. Јас добив бесплатно сместување, а тој имаше бесплатно некој што се грижи за неговиот дом, милениците и градината. Мора да кажам дека проектот заврши доста успешно, така што само едно од цвеќињата не успеав да го одржам во добра форма, но, за среќа, не беше исушено кога се врати сопственикот.
Bloomberg Mercury
Економија на споделување (Sharing economy)
Економијата на споделување е економски модел дефиниран како активност базирана на рамноправност (peer-to-peer - P2P) за стекнување, обезбедување или споделување пристап до стоки, често олеснето со онлајн платформа што ги поврзува купувачите и продавачите. Целта е да се сподели користењето неактивен имот и/или да се олесни соработката, а со тоа и да се поделат и намалат трошоците на двете страни, како на сопственикот, така и на корисникот.
Економијата на споделување рапидно расте и се развива, но се соочува со значителни предизвици во форма на регулаторна несигурност и загриженост за злоупотреби. Разликата на економијата на споделување со моделите што ги спомнавме погоре е што тука, сепак, станува збор за размена на добра и услуги за пари.
Таа не е ништо ново, постои илјадници години во различни форми, но појавата на интернетот и неговата употреба на големи податоци им олеснија на сопствениците на средства или имот и на тие што сакаат да ги користат таквите работи лесно да се пронајдат едни со други. Ова се нарекува и акционерска економија, колаборативна потрошувачка, колаборативна економија или врсничка економија.
Економиите за споделување им овозможуваат на поединците и групите да заработат пари од недоволно искористените средства. На пример неактивниот имот, како што се паркирани автомобили и резервни спални соби, може да се изнајмува кога не се користи.
Исто така, услугите за споделување автомобили како Зипкар (Zipcar) можат да помогнат да се илустрира оваа идеја. Според податоците обезбедени од институтот „Брукингс“, приватните возила остануваат неискористени дури 95 проценти од нивниот животен век.
Економијата на споделување се развива
Економијата на споделување еволуира во текот на изминатите неколку години, каде што сега служи како сеопфатен термин, кој се однесува на мноштво онлајн економски трансакции, кои може да вклучуваат дури и интеракции помеѓу бизнисот (B2B).
Според „Инвестопедија“, поттикната првенствено со растот на Убер (Uber) и Ербнб (Airbnb), се очекува дека економијата на споделување ќе порасне од 14 милијарди долари, колку што беше во 2014 година, на прогнозирани 335 милијарди долари до 2025 година.
