Што треба да знаете за лековите за слабеење како „оземпик“

Дебелината е меѓу најчестите здравствени состојби во светот, но со години медицината немаше многу ефективни пристапи во однос на тој проблем, освен можеби хируршка интервенција. Затоа има толку многу возбуда за новата класа на лекови што им помагаат на пациентите да изгубат десетици килограми со многу помал ризик. Манијата за овие лекови предизвикува реакции од различни индустрии, како авиокомпании и центри за дијализа, при што владее вистинско лудило на берзите. „Оземпик“ (Ozempic) на „Ново Нордиск“ (Novo Nordisk A/S) беше претставен од Холивуд, каде што исто така стана главна тема. Последен пат толкава возбуда за нов лек имаше за „вијагра“, која беше одобрена во 1998 година. Сепак, пречките остануваат: овие лекови чинат многу, осигурувањето е незначително и пациентите можеби ќе треба да ги земаат на неодредено време за да избегнат враќање на тежината.

1. Како дејствуваат овие лекови за слабеење?

Тие имитираат хормон, ГЛП-1 (GLP-1), кој се ослободува по јадење и работи во мозокот за да го намали апетитот и да го зголеми чувството на ситост. Лековите првпат беа развиени за дијабетес тип 2. Хормонот исто така го поттикнува панкреасот да ослободува инсулин по оброците, што го намалува шеќерот во крвта, исто така познат како гликоза; а луѓето со дијабетес имаат проблеми со регулирање на нивото на гликоза. Лековите почнаа да се користат како третмани за дебелина откако пациентите со дијабетес што ги користеа изгубија тежина.

2. Кои лекови се достапни за слабеење?

Досега се одобрени три инјекции ГЛП-1 за третман на дебелина во САД: „саксенда“ (Saxenda) и „вегови“ (Wegovy), и двете од „Ново Нордиск“, и „зепбаунд“ (Zepbound) од „Ели Лили“ (Eli Lilly & Co). Некои лекари исто така пропишуваат лекови ГЛП-1 што се одобрени само за дијабетес, вклучувајќи ги „оземпик“ од „Ново Нордиск“ и „мунџаро“ на „Ели Лили“, како лекови за губење на тежината. Откако „оземпик“ беше популаризиран на платформите за социјално вмрежување како што е Тикток, со влијателни лица што се фалат со губење на тежината, се појави недостиг. Производителите на лекови се тркаат да го зголемат производството на неколкуте досега одобрени лека и да тестираат нови верзии.

3. Колку се ефикасни лековите за слабеење?

Раните верзии на лековите ГЛП-1 предизвикаа умерено губење на тежината кога ги земаа луѓе со дијабетес. Врз основа на тоа се создадоа поновите лекови. Студијата за „саксенда“, на пример, покажа дека предизвикува губење на околу пет отсто од телесната тежина. Двата лека што моментално се сметаат за најефикасни се „вегови“, исто така познат како „семаглутид“, за кој се покажа дека ги намалува срцевите и мозочните удари; и „зепбаунд“, кој ја има истата активна состојка како „мунџаро“. Во резултатите од испитувањата се посочува дека тие им помогнале на пациентите да изгубат околу 15 и 21 отсто од нивната телесна тежина, соодветно. Во студиите, лековите исто така помогнале да се подобри крвниот притисок и нивото на холестерол кај пациентите. За споредба, баријатриската хирургија, во која дигестивниот систем е модифициран за да помогне во губење на тежината, може да предизвика губење на тежината за 30 отсто, но се смета за поризична и има повисока цена. „Ново“ на 8 август соопшти дека, во споредба со плацебо, „вегови“ го намалува ризикот од кардиоваскуларни компликации за 20 отсто кај луѓето што биле дебели или со прекумерна тежина и имаат историја на проблеми со срцето.

4. Дали лековите за слабеење се безбедни?

Бидејќи лековите од оваа категорија се користат речиси 20 години за лекување пациенти со дијабетес, нивниот безбедносен профил се смета за релативно добро воспоставен. Повеќето од нивните познати несакани ефекти не се сериозни, иако можат да бидат непријатни: меѓу 25 и 45 отсто од пациентите пријавиле дека доживеале гадење, дијареја, повраќање или запек кога земале „вегови“. Во безбедносните податоци лекот наведува потенцијален ризик од рак на тироидната жлезда, а на луѓето со семејна историја на одредени сериозни состојби им се советува да не го земаат. Пациентите може да доживеат и воспаление на панкреасот или повреда на бубрезите. Во септември Управата за храна и лекови (ФДА) на САД додаде предупредување на етикетата за „oземпик“ со која се земаат предвид извештаите за блокирани црева кај некои пациенти. Истото предупредување се појавува и на етикетите за „вегови“ и на „мунџаро“. Но, новите третмани не се долгорочно проучувани кај пациенти што ги земаат поради дебелина.

5. Кои се нивните ограничувања?

Студиите покажаа дека пациентите што ќе престанат да земаат „вегови“ повторно враќаат поголем дел од нивната изгубена тежина. Тоа е недостаток на речиси сите третмани за тежина: оние што ги користат враќаат повеќе од 80 отсто од својата изгубена тежина во рок од пет години, понекогаш додавајќи повеќе, додека дури една четвртина од оние што се подложени на баријатриска операција доживуваат значително враќање на тежината.

6. Кои се другите бариери за поширока употреба?

Најголемата може да биде цената. „Вегови“ чини околу 1.400 долари месечно во САД, трошок што досега главно паѓа на пациентите: само 20-30 отсто од приватно осигурените пациенти имаат покриеност за лековите, а програмата за осигурување на „Медикер“ (Medicare) за стари лица воопшто не ги покрива лековите за дебелина. Покриеноста е исто така ограничена во странство, иако плаќачите во некои земји, како Канада, Швајцарија и Колумбија, во некои случаи добиваат надомест за „саксенда“. Финансиското оптоварување и несаканите ефекти сугерираат дека малкумина би можеле да користат лекови за дебелина доживотно. Но, веќе е постигнат напредок во однос на цената: „Ели Лили“ вели дека планира да наплаќа над 20 отсто помалку за „зепбаунд“ отколку што наплаќа „Ново Нордиск“ за „вегови“, или околу 1.060 долари месечно. „Ново Нордиск“ понекогаш нуди попусти за „вегови“ што ефективно ја намалуваат цената.

7. Што е следно?

Успехот на овие лекови предизвика бум во истражувањата. Според „Блумберг интелиџенс“, сега има повеќе од 50 лека против дебелина во клинички развој, од околу 40 компании. Многу се насочени кон ГЛП-1 и други хормони, вклучувајќи и ГИП (GIP), глукагон и амилин. Според „Голдман Сакс“ (Goldman Sachs Group Inc.), продажбата на лекови против дебелина, која достигна 6 милијарди долари на годишно ниво во 2023 година, може да достигне повеќе од 100 милијарди долари на глобално ниво до 2030 година.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар