Ако се земе предвид дека медитеранските земји во голема мера живеат од туризмот и дека пандемијата ги уништи нивните економии поради блокадите, јасно е зошто тие подоцна се тркаа да понудат програми за странски работници, дигитални номади, инвеститори и, во крајна линија, туристи.
Златните визи експлодираа во еден момент, а како е сега? Некои допрва ќе ги воведуваат, но расте и бројот на земји кои ги укинуваат.
Иако звучат примамливо, програмите за златни визи се всушност доста сложени за граѓаните од земји кои не се членки на ЕУ. На пример, Шпанија во средината на април објави дека ги укинува златните визи, бидејќи сака да го зголеми обемот на достапни станови за локалните жители. Премиерот на земјава Педро Санчез вели дека пазарот на станови е под голем притисок, а побарувачката е голема, а мештаните не можат да купат станови по пристапни цени.
Прочитај повеќе
Грција дополнително ги поскапува златните визи
Грчката влада планира да го зголеми минималниот износ што потенцијалните странски купувачи на имот мора да го платат за да обезбедат т.н. златна виза.
22.03.2024
Ова се најдобрите златни визи во светот
Португалија се реши да стави крај на даночните олеснувања за иселениците
03.03.2024
Австралија ја стопира „златната виза“ бидејќи повеќе губи отколку што добива
Австралија ги паузираше апликациите за поединци што инвестираат повеќе од 5 милиони австралиски долари (3,3 милиони американски долари) во земјата.
22.01.2024
Златните визи во Европа цветаат, и покрај повиците за нивно укинување
Членовите на Европскиот парламент и Европската комисија ги повикаа земјите од ЕУ да ги укинат златните визи.
15.08.2023
Србија се соочи со сличен проблем, во првиот и секој нареден налет на Русите, по избувнувањето на војната во Украина. Како што изјави Ервин Пашановиќ, директор на компанијата за управување со недвижности „Адвентис“, за „Блумберг Адрија“ во февруари 2023 година, на Русите им е тешко да префрлат големи суми пари за да купат недвижен имот во Србија, но можат да платат кирија. Токму тоа влијаеше на зголемувањето на кириите во Белград и другите поголеми градови.
Бидејќи едното води кон друго, граѓаните на Србија набрзо сфатија дека плаќањето кирија во главниот град или, на пример, во Нови Сад, е сè помалку исплатливо, а оние кои можат да работат од далечина бараа нови опции. Истото важи и за купување на недвижен имот. Одамна веќе не е сениште дека српските граѓани купуваат станови и куќи во странство, особено на море.
Значи, јасно е како тече промената - не само пазарот на труд и недвижности, туку и траекторијата на работниците. Точно е дека расте бројот на дигитални номади, но и условите за работа и престој за нив во странство стануваат сè построги.
Конкретно во Европа, владите вршат притисок врз земјите да ги укинат програмите за златни визи, бидејќи - велат тие - има злоупотреба и повисоки стапки на криминал, а не само презаситен пазар на станови. Португалија и Ирска ги повлекоа досегашните програми, додека Шпанија е во процес.
На почетокот на годината Грција најави дека ќе го зголеми прагот за добивање златна виза во областите со високи кирии, особено поради големиот прилив на кинески инвеститори. Со други зборови, владата на земјата го зголемува минималниот износ што потенцијалните странски купувачи на недвижен имот мора да го платат за да добијат златна виза во области со високи цени за изнајмување. Тоа, секако, важи и за граѓаните на Србија, кои се меѓу најбројните туристи во Грција.
Не е тајна дека српските граѓани масовно купуваа станови на островот Халкидики во претходните години, а дури се споменуваше и приближна бројка од 15.000 станбени единици во 2021 година. Други популарни земји се Бугарија, Италија, Кипар; а кога се зборува за Италија, треба да се истакне дека оваа медитеранска земја не ги следи европските трендови. Имено, во време кога многумина ги повлекуваат своите програми за златни визни, „земјата на модата и пастата“ ги воведува.
Италија е несомнено една од омилените дестинации за одмор во светот, а во денешно време - кога милиони луѓе повеќе не мора да работат од канцеларија - таа станува рај за дигиталните номади. Досега немаше можност дигиталните номади да работат легално во Италија долгорочно, а таа врата им ја отвора златната виза која е во сила од 4 април.
Грција
Доколку се одлучите за оваа медитеранска земја, имајте на ум дека златната виза се издава за период од пет години, но со можност за обновување сè додека имотот е во сопственост на лицето кое аплицира за виза. Значи, за да добиете грчка златна виза - треба да купите имот. Но, во меѓувреме, некои правила се променети: поради големиот притисок на пазарот на домување, премиерот Киријакос Мицотакис рече дека „прагот“ за вредноста на недвижностите се зголемува од 250.000 на 500.000 евра (во зависност од регионот ) до 800.000 евра.
Она што е важно да го знаете е дека поседувањето златна виза не значи „стекнување право на работа“, и дека е дозволено да се биде акционер или член на одборот на директори, но не и вработен во компанијата - за разлика од италијанската норма. Бидејќи голем број дигитални номади имаат сопружници и деца, треба да се забележи дека и членовите на семејството имаат право да уживаат привилегии, како и уште една очигледна придобивка - можно враќање на инвестицијата. На пример, со изнајмување имот додека не сте во Грција, можете да генерирате приход, или преку дивиденди ако инвестирате во грчка компанија.
Од друга страна, списокот на услови што треба да ги исполните за да добиете грчка златна виза, а меѓу нив и инвестиција во локалната економија (минимум 400.000 евра) говори дека не сè во врска со оваа програма е „мед и млеко“.
Патем, цените на недвижностите во Грција во моментов се многу привлечни за поголемиот дел од странските купувачи. Просечната цена за квадрат во центарот на градот варира помеѓу 2.000 и 5.000 евра, додека во области надвор од градот може да се најдат станови од 1.200 до 3.500 евра за квадратен метар, според сегашните податоци.
Цените за изнајмување исто така не се премногу високи, во споредба со другите европски земји. Во градовите како Атина или Солун, месечната кирија за еднособен стан во центарот е меѓу 400 и 700 евра, додека стан со три спални е меѓу 600 и 1.200 евра месечно. Цените надвор од центарот се секако пониски.
Ако ги споредиме овие цени за изнајмување со оние во Белград, според веб-страницата „Нумбео“, ќе видиме дека Грција е многу поприфатлива, бидејќи просечната месечна кирија за еднособен стан во центарот на српската престолнина е близу 750 евра, додека цената за трособен стан е 1.389 евра. Кога станува збор за просечната цена на квадратен метар, за делови надвор од градот таа е околу 2.200 евра, додека просечната за центарот на Белград е речиси 3.800 евра.
Кипар
Бројот на српски државјани на Кипар постојано се менува, а покрај туристите кои доаѓаат на одмор, расте и бројот на оние кои одлучуваат да живеат на третиот по големина остров во Средоземното Море. Кога зборуваме за купување на недвижен имот, Кипар е интересен и привлечен од тој аспект: имено, граѓаните на Србија можат да купуваат недвижен имот во земји со кои Србија има воспоставено договорен реципроцитет за купување на недвижен имот, а овој остров е меѓу нив.
Ова многу ги олеснува работите доколку сте дигитален номад и имате такви амбиции. Од друга страна, во споредба со периодот на бум на програмата за златни визи, има понеповолни околности за работниците од далечина. Конкретно во Кипар, Министерството за внатрешни работи потврди дека се почитуваат препораките на ревизорот, во однос на построгите мерки. Со други зборови, критериумите за брзата програма за визи се заострени.
Ваквата одлука е донесена по посебен извештај на ревизорската служба, каде е истакнат ризикот од злоупотреба на програмата за златни визи. Иако Кипар сè уште се обидува да привлече инвестиции, бара и начин за борба против корупцијата. Сепак, јасно е дека овие програми не ги засегаат само дигиталните номади, туку и студентите, цели семејства и инвеститорите.
Доколку одлучите да живеете во главниот град на Кипар, Никозија, сметајте на следните цени: околу 600 евра за еднособен стан во центар и околу 500 евра за имот со иста големина надвор од центарот; трособен стан во центар е близу 1.200 евра месечно, додека надвор од центарот е околу 950 евра, според веб-страницата „Нумбео“.
Просечната цена на метар квадратен е од 1.760 до 1.900 евра во зависност од површината.
Италија
Знаеме дека, во принцип, златните визи се дизајнирани да им користат на сите работници на далечина. Сепак, визата што ја нуди Италија е различна по тоа што е наменета само за висококвалификувани работници (според член 27 од Законот за имиграција). Имено, оваа земја не сака да привлекува некаква, туку само високообразована работна сила. Патем, декретот на италијанската влада го дефинира дигиталниот номад како државјанин на земја која не е членка на ЕУ, кој „врши висококвалификувана работна активност со употреба на технолошки алатки кои му овозможуваат да работи од далечина“ и како „хонорарец или соработник или вработен во фирма дури и ако нема живеалиште во Италија“.
Она што е подобрување во однос на 2022 година, кога имаше нејаснотии за тоа кој е висококвалификуван работник, сега е попрецизно дефинирано. Во март беше објавено дека италијанската златна виза е отворена за работници со годишен приход од најмалку три пати поголем од минималното ниво потребно за да бидат ослободени од учество во трошоците за здравствена заштита во Италија. Таа сума изнесува нешто помалку од 28.000 евра годишно. На работниците им е потребна и потврда за здравствено осигурување, доказ за сместување (престојување), како и работа на далечина во претходните шест месеци од датумот на поднесување на барањето.
Бидејќи Италија е земја со речиси 60 милиони жители, а речиси секој дел од неа е популарен (особено кога зборуваме за поголеми градови), тешко е да се сумира каде се наоѓа најголемата концентрација на странци. За студентите тоа е секако Болоња, но трендовите покажуваат дека жителите на Балканот сè повеќе се интересираат за Трст - пред сè поради неговата близина. Затоа еве увид во цените по квадрат и тамошните кирии.
„Нумбео“ наведува дека просечната месечна кирија во Трст за еднособен стан во центар е околу 600 евра, а за надвор од центарот - 450 евра; трособен стан во центар чини 1.000 евра, а надвор од него - 700 евра. Сепак, она што паѓа во очи е просечната цена на квадрат во срцето на Трст, бидејќи е близу 5.700 евра. Доколку изберете соседство на периферија, можно е да најдете квадрат по цена од 1.700 евра.
Минатата година во Европа живееле 448,8 милиони луѓе (според статистиката за миграција на Европската комисија од април 2024 година), а дозволите за престој - барани заради работа - изнесувале 20 проценти на крајот на 2022 година. Истата година, Пазарот на трудот во ЕУ вработи 9,93 милиони граѓани надвор од Унијата, од 193,5 милиони лица на возраст од 20 до 64 години, што е еквивалентно на 5,1 отсто од вкупниот број. Стапката на вработеност во ЕУ - меѓу работоспособното население - е повисока за граѓаните на ЕУ (77,1 отсто) отколку за граѓаните на земјите кои не се членки на ЕУ (61,9 отсто), покажуваат податоците на „Евростат“ за 2022 година.