Руските платеници убиени во Украина ненамерно помагаат да се поттикне нов пораст на готовината во татковината како необичен несакан ефект од војната.
Парите што се исплаќаат како компензација за нивната смрт - до 5 милиони рубљи (60.000 долари) по лице, покрај неисплатената плата - обично доаѓаат во кеси, велат неколку жени кои морале да патуваат до собирните пунктови низ целата земја.
На семејствата на загинатите им се кажува да избегнуваат овие пари да ги депонираат во банка. На Оксана, од Челјабинск во регионот на Урал, чиј сопруг беше убиен борејќи се за паравоената група Вагнер во Бахмут, не ѝ беа потребни никакви инструкции, велејќи дека не сака „проблеми“ со даночниот систем и дека нема документи кои покажуваат од каде доаѓаат парите.
Прочитај повеќе
Вонредно обраќање на Путин: Одговорот ќе биде жесток
Чинот на Вагнер групата е „предавство и забивање нож во грб“
24.06.2023
Шефот на Вагнер групата обвинет за бунт, Москва презема мерки за заштита
Шефот на платеничката група утрово изјави дека тој и неговите борци влегле во Ростов на Дон
24.06.2023
Балканските „кучиња на војната“ на Путин
Долгите краци на руската платеничка војска „Вагнер“ стигнуваат до Балканот
21.02.2023
„Вагнер плати се што требаше“, рече таа. „Веќе купивме стан“.
Финансирањето на пешаците ангажирани од Вагнер, за кои САД проценуваат дека се околу 50.000 војници кои се борат во Украина, го претвори бранот готовина во еден од неколкуте извори на книжни пари што протекуваат низ руската економија.
Количината на пари во оптек порасна со рекордно темпо од септември, кога претседателот Владимир Путин ја најави првата мобилизација на Русија по Втората светска војна, што резултираше со 2,2 трилиони рубљи парични одливи од банките, покажуваат податоците на „Блумберг Економикс“.
Со оглед на ограничувањата наметнати на банкарските трансакции, употребата на книжни пари станува се пораспространета за решавање на надворешната трговија, а истовремено се шири и во окупираните делови на Украина, каде Русија наметнува сопствена валута бидејќи другите опции за плаќање остануваат ограничени.
Предводен од Евгениј Пригожин, санкциониран руски бизнисмен со врски со Путин, Вагнер трупите беа испратени во Украина уште во март минатата година и на крајот ги засили своите редови со регрутирање осуденици од руските затвори.
Пригожин не се обиде да сокрие како биле платени неговите сили. Во аудио коментар објавен овој месец од неговата компанија Конкорд, тој рече дека борците „сите пари ги добиваат во црн кеш“.
„Луѓето од казнените колонии тргнаа во војна за да можат граѓаните на Руската Федерација да седат дома покрај шпоретите и да се топлат“, рече тој. „И загинаа за овие црни пари“.
Иако изворите на финансирање на Вагнер се нејасни, неговата вмешаност значеше дека уште повеќе воени трошоци исчезнаа од сметководствените книги.
Што велат од „Блумберг Економикс“...
„Проширувањето на употребата на готовина може да укаже на различни промени во руската економија - ниту една од нив не е добра. Зголемената побарувачка за готовина упатува на помала доверба во локалните банки, поголема загриженост за неизвесната иднина кај домаќинствата, кои претпочитаат да чуваат готовина и покрај инфлацијата, како и зголемен удел на сивата економија и влошување на даночната усогласеност“.
- Александар Исаков, руски економист.
Путин вети неограничено трошење за воените напори, додека владата класифицираше невиден дел од владините трошоци. Одговорноста за надгледување на системот за циркулација на готовина е на заменик-гувернерот на Централната банка Сергеј Белов, воен офицер кој исто така е одговорен за специјални институции кои ги канализираат средствата од државниот буџет на војниците од првата линија.
Како одговор на барањето за коментар, Банката на Русија укажа на неколку веројатни причини за, како што ја нарече, „зголемената побарувачка“ за готовина од последниот квартал минатата година.
Меѓу факторите е „можната дополнителна“ побарувачка за книжни пари во „новите региони“ на Русија, се вели во извештајот, мислејќи на делови од источна и јужна Украина, анектирани од Путин во септември минатата година. Централната банка, исто така, ја наведе улогата на плаќањата во јавниот сектор што луѓето делумно ги повлекуваат во готовина и потребите на туристите за време на мајската сезона на празници во Русија.
Кеширање
Парите наменети за војската, вклучително и редовните трупи, се главната причина поради која готовината се повеќе станува избор, велат официјални лица запознаени со размислувањето на руската влада. Избегнувањето даноци веројатно нема да игра голема улога, велат тие, барајќи анонимност за да зборуваат отворено.
За разлика од 1990-тите, кога работодавците плаќаа плати во готово за да избегнат даноци, сега менталитетот е поинаков, вели Олег Вјугин, поранешен висок функционер во централната банка и Министерството за финансии.
„Даноците останаа на истото ниво што е прифатливо за луѓето и компаниите“, рече Вјугин. Она што се смени е дека „сега има друг извор на побарувачка за готовина, поврзан со специјалната воена операција“, рече тој, користејќи го претпочитаниот термин на Кремљ за војна.
Русите повлекоа готовина од банките во тогаш рекордни износи во февруари 2022 година, месецот што кулминираше со одлуката на Путин да ја нападне Украина. Но, бесот се покажа краткотраен, бидејќи Банката на Русија ги повлече средствата назад во финансискиот систем со итно зголемување на каматните стапки што помогна да се врати довербата.
Динамиката овојпат не можеше да биде поинаква.
Паричните средства во оптек забележаа 10 месечен речиси континуиран раст, покажуваат податоците на централната банка. Тоа е временска рамка што се усогласува со честите напади на Вагнер врз источниот украински град Бахмут - најдолгата и најкрвавата битка во војната досега.
Покрај предвременото ослободување за криминалците кои преживеале шестмесечна борба на фронтот, платениците на Вагнер добиваат и исплати кои вклучуваат бонуси и месечна плата од 240.000 рубли.
Иако владата редовно не ги објавуваше руските загуби, Пригожин по заземањето на Бахмут рече дека загубите на Вагнер се 20.000 војници во, како што рече, „мелница за месо“. Загубите од тој размер би значеле готовинска исплата од 100 милијарди рубљи само во случаите на смрт.
Вагнер, кој го основа Пригожин во мај 2014 година, има матен правен статус во Русија. Руското Министерство за одбрана постави краен рок до 1 јули за сите доброволни единици да потпишат официјален договор со армијата - наредба што Пригожин досега остро ја одби.
Работејќи со години на боиштата од Блискиот Исток до Африка, Вагнер мораше да ги покрие своите финансиски траги долго пред САД да го означат како транснационална криминална организација на почетокот на оваа година.
Бидејќи Вагнер не е плаќач на данок во Русија, тој отсекогаш работел во готовина додека добивал средства од државниот буџет, според Марат Габидулин, кој бил теренски командант во милиција во Сирија поврзана со групата Вагнер и работел со Пригожин четири години.
Договорите се потпишани со друга компанија во сопственост на Пригожин, а готовината неколку пати месечно се доставува со автомобил до базата Вагнер во јужна Русија, изјави Габидулин од Франција.
„Сите плаќања, бонуси, исплати за погреб и останатото секогаш се правеа само во готово, во коверти - и тогаш и сега“, рече тој.
Економијата на готовина во подем е симбол на промените во Русија, чии банки беа меѓу лидерите во Европа во обезбедувањето дигитални услуги. Сега големи делови од економијата мора да работат во тајност.