Додека хрватската Влада се двоуми околу воведувањето даноци на недвижности, единиците на локалната самоуправа (ЕЛС) не ја пропуштија можноста да ги дополнат своите буџети, па повеќе од 40 проценти од општините и градовите ги зголемија даночните стапки за викендичките почнувајќи од 2024 година.
Уште на почетокот треба да се запамети дека државата со даночните измени кои стапија на сила на почетокот на оваа година планираше да го олесни оданочувањето на трудот, а да го зголеми оданочувањето на имотот. Во овој дух, беше променет е опсегот на оданочување на викендичките кој изнесуваше од 0,66 до 1,99 евра за квадратен метар корисна површина. Новата долна граница сега е 0,60 евра, но горната граница е значително зголемена на пет евра.
Податоците на Даночната управа откриваат дека дури 240 од 556 единици на локалната самоуправа решиле да ја искористат можноста да го зголемат оданочувањето на викендичките, а само 13 од нив го намалиле даночното оптоварување. Повеќето од нив одлучија да не менуваат ништо, па 303 општини и градови ја задржаа истата даночна стапка.
Деталниот преглед на податоците открива дека 55 ЕЛС одлучиле да воведат највисока даночна стапка од 5 евра за квадрат, а тоа е најмногу во туристички ориентирани региони и големи градови. Голем број од нив и до сега собираа максимална сума од 1,99 евра за квадрат, но има и исклучоци. На пример, Дубровник досега воопшто не собираше данок на викендички, а сега воведе максимална стапка од 5 евра.
Колку ќе се плаќа?
Практично, тоа значи дека ако за поседување викендица од, на пример, 100 квадрати во најпознатата и најскапата туристичка дестинација досега не сте плаќале ништо, од почетокот на 2024 година оваа привилегија ќе ве чини 500 евра годишно.
Доколку, пак, имате викендица со иста квадратура во Загреб, трошоците за сопственоста ќе се зголемат од 199 на 500 евра годишно. Од друга страна, североисточниот дел на Хрватска главно ја задржа политиката да не наплаќа даноци за викендичките или ги задржаа стапките на минимално ниво. Интересно е што некои големи туристички градови како Сплит и Задар решија да не го подигнат даночното оптоварување, туку го оставија на ниво од 1,99 евра за квадрат.
Тука треба да се разјасни и што законски се смета за викендица. Имено, Законот за локални даноци како викендица ја дефинира секоја зграда, дел од зграда или стан што се користи повремено или сезонски. Куќа за одмор не се смета за имот што се користи во текот на целата година, без разлика дали во неа живее сопственикот или е под траен закуп, а законската дефиниција за викендица не ги опфаќа имотите што воопшто не се користат.
Смоквин лист за државата
Оданочувањето на недвижностите долго време е жешка економска и политичка тема на хрватската сцена. Иако огромното мнозинство економски експерти поддржуваат и се залагаат за воведување данок на недвижности на национално ниво, власите бегаат од оваа идеја како ѓавол од темјан, особено во изборните години.
Министерот за финансии Марко Приморац на даночната конференција „Дилоит“ пред неколку дена рече дека годинава нема да има нови даноци, иако Владата „дискутира и прави одредени чекори“ во однос на оданочувањето на недвижностите.
Тој нагласи и дека оние кои краткорочно изнајмуваат недвижен имот и плаќаат паушален данок во туризмот, истовремено мора да плаќаат и данок на викендица.
„Значи, ако имате недвижен имот што не е трајно изнајмен или во кој не живеете, тој недвижен имот веќе подлежи на таков данок. Иако не се нарекува како што треба да се вика, туку се вика данок на викендици и токму поради тоа што е потребата да се направи дополнителна интервенција во тој систем исто така беше поттик за реформирање пред неколку години. За жал тој обид пропадна, но тоа не значи дека на никаков начин не ги оптоварувавме недвижностите “, изјави Приморац.
„Имате комунален придонес, имате споменичка кирија, имате и комунална такса, па дури и данок на викендички. И сега е неопходно сеопфатно да се разгледаат сите овие елементи и да се одлучи што понатаму.“, нагласи тој.
Слушајќи го министерот, останува дилемата дали државата го користи даночниот пробив на ЕЛС како смоквин лист за да ја скрие својата неактивност или, всушност, се работи за воведување даноци на недвижности на „мала врата“ за да се спречи негодување на изнајмувачите.