Точно во 4.880 случаи, физички лица и во 527 случаи, правни лица корисници на платежни картички од домашни даватели на платежни услуги лани биле жртви на измамнички иницирани платежни трансакции, од кои најголем дел поврзани со трансакции на места за онлајн продажба, покажуваат најновите податоци на Народната банка. Станува збор за трансакции со вкупна вредност од 12,8 милиони денари (208.000 евра) преку картички на физички лица и со вредност од 3,2 милиони денари (52.000 евра) преку картички на правни лица.
Што вклучува статистиката на Народната банка?
Статистиката на Народната банка ги вклучува бројот и вредноста на измамнички иницираните платежни трансакции пратени од немонетарни финансиски институции преку давателите на платежните услуги во државата. Поделбата на податоците за измамнички иницираните платежни трансакции е направена според платежните услуги на: кредитни трансфери, директни задолжувања, платежни трансакции засновани на картичка (со исклучок на картичките со функција на електронски пари), платежни трансакции со електронски пари, парични дознаки и други платежни услуги.
Податоците на НБМ покажуваат дека во бројот и вредноста на измамничките иницирани платежни трансакции доминираат примерите евидентирани кај платежните картички издадени од домашни даватели на платежни услуги, додека кај другите инструменти односно платежни услуги се занемарливи.
Измамнички иницирани платежни трансакции се неовластени платежни трансакции, вклучувајќи ги и оние што произлегуваат од губење, кражба или злоупотреба на чувствителни податоци за плаќање или платен инструмент, без разлика дали плаќачот можел да ги открие пред плаќањето или не и дали тоа било предизвикано од крајно невнимание на плаќачот или било извршено без согласност на плаќачот („неовластени платежни трансакции“) и платежните трансакции што се извршени како резултат на манипулирање со плаќачот од страна на измамник да иницира платен налог или да му даде инструкција на давател на платежни услуги да го стори тоа, со добра волја, кон платежна сметка за која се верува дека му припаѓа на легитимниот примач („манипулација направена на плаќачот“).
Препораки за заштита при онлајн купувањето
Народната банка неодамна издаде упатство за поголема заштита на потрошувачите во онлајн трговијата. Оттаму, меѓу другото, препорачуваат кога се купува онлајн да се пребара на интернет за името на компанијата, адресата или телефонскиот број на кој можете да се јавите и да се информирате за условите за продажба.
„Прочитајте за искуствата на другите клиенти за одреден производ или услуга преку форуми за дискусија. Проверете ги методите за плаќање и изберете сигурен метод за плаќање (дебитна картичка што ќе ја користите само за онлајн плаќање или картичка со низок кредитен лимит)“, се наведува во упатството.
Во него се додава дека постојат дополнителни заштити на методите за плаќање, како што е платформата „3Д секјур“ (3-D Secure), која се користи од некои банки во нашата земја, преку која сите податоци од вашата платежна картичка ги внесувате безбедно.
„Страниците каде што вршите купување и коишто користат ваква платформа прикажуваат на видливо место некои од овие ознаки: Verified by Visa, Mastercard SecureCode или AmericanExpress SafeKey. Проверете дали има дополнителни трошоци при купувањето (поштенски, царински, транспортни трошоци и други). Проверете ги условите и трошоците за враќање на купените производи“, посочуваат од Народната банка.
По завршувањето со купувањето, укажуваат оттаму, чувајте ги податоците за направените онлајн трансакции, како и информациите за продавачот.
„Проверувајте ја повремено вашата банкарска сметка за да ги потврдите трансакциите дали одговараат со онлајн купувањата што сте ги направиле. Доколку се повлечени средства од вашата сметка без овластување, веднаш контактирајте со вашата банка преку податоците за контакт што ви ги доставила банката. Веднаш побарајте блокирање на картичката“, препорачуваат од Народната банка.
.webp){kind=icon}
