.webp){kind=icon}
Најголем негативен придонес кон македонскиот бруто домашен производ во првите три месеци од годинава бележи градежниот сектор, во услови на сè поголема неизвесност предизвикана од започнувањето на војната во Украина и натамошен висок раст на веќе зголемените цени на градежните материјали и останатите влезни компоненти, констатира Народната банка во најновиот квартален извештај. Констатацијата на централната банка ја потврдуваат и извештаите на големите градежни компании што котираат на Македонската берза во кои без исклучок се укажува на отежнатите услови за работење и намалената градежна активност.
Продлабочување на кризата
Од Народната банка велат дека во првиот квартал од годината активноста во градежниот сектор забележа натамошен реален пад на годишна основа. Според расположливите високофреквентни податоци, во првото тримесечје од годината се забележува продлабочување на реалниот годишен пад кај вкупните извршени градежни работи, во целост како резултат на падот кај високоградбата, при позитивни придвижувања кај нискоградбата.
„Сепак, априлските податоци покажуваат значително забавување на падот на извршените градежни работи, и тоа во целост како резултат на растот кај високоградбата (по постојаниот пад забележан во изминатите пет месеци), што упатува на постепено закрепнување кај оваа дејност. Оцените на раководителите на претпријатијата во градежниот сектор за движењето на нивната активност во вториот квартал од 2022 година се малку поповолни во споредба со истиот квартал минатата година, а поповолни се и очекувањата за следниот период“, се вели во извештајот на Народната банка.
Но, полугодишните извештаи за работењето на големите компании покажуваат дека кризната состојба и натаму се продлабочува.
„Гранит“ во периодот јануари-јуни 2022 година, оствари консолидирана добивка во износ од 53.618.000 денари, што споредено со истиот период 2021 година е намалување за 37 проценти.
„Постоечката криза во Украина со Русија и енергетска криза со значајното зголемување на цените на главните енергенси и материјали (струја, гас, нафта, железо) имаат и се уште ќе имаат влијание врз светската економија, а следствено на тоа и врз македонската економија во наредниот период. Влијанијата ќе имаат ефект посебно врз зголемување на цените на одредени суровини и материјали, енергија а преку тоа и врз крајните цени на многу производи. Друштвото континуирано ги следи движењата во националаната, регионаланата и глобалната економија со цел да се добијат информации за полесно одлучување“, соопшти компанијата во коментарот на консолидираниот извештај објавен преку Македонската берза.
Оттаму велат дека секторот градежништво продолжи да функционира, но во изменети и новонастанати околности.
„Исто така, кризата во Украина како и зголемување на цените на енергенсите и континуираниот пораст на цените на суровините, порастот на минималната плата, а со тоа и пораст на сите останати плати, ке имаат влијание на пораст на трошоците на главните инпути во наредниот период. Друштвото ги презема сите неопходни активности за прилагодување на новонастаната енергетска криза со порастот на цените на енергенсите и суровините и ќе настојува да ги заврши сите предвидени активности согласно плановите за градење со инвеститорите, при што и цените на услугите и производите на друштвото ќе се адаптираат на тековните цени“, велат од компанијата.
„Бетон“ ја зголеми загубата
Градежната компанија „Бетон“ во консолидираниот извештај за првото полугодие од годинава прикажа загуба од 259,3 милиони денари или околу речиси 4,2 милиони евра.
„Приходната страна на компанијата значително е намалена во првата половина на 2022 година, што се должи на раскинатите договори со ЈПДП и НБРМ. Компанијата превзема соодветни чекори за оспорување на едностраното раскинување на договорите, особено во услови кога инвеститорите немаа поставено основи и соодветни проекти за непречена и навремена реализација на проектите согласно договорите, стои во образложението на неконсолидираниот биланс на успех објавено преку Македонската берза.
Загубата компанијата ја правда и со зголемените трошоци на инпутите за работа, но во објавата се наведува и дека успеале да ја зголемат наплатата на старите долгови. Од „Бетон“ велат и дека потпишале договор со ТИРЗ вреден 100 милиони денари за кои очекуваат да почне со реализација од септември годинава. Инаку од компанијата тврдат и дека не може да си ослободат 16 милиони евра, пари кои им биле дадени како гаранција за изградба на автопатот Миладиновци-Штип, за кој „Синохидро“ беше изведувач, а скопската компанија подизведувач. Годинава ЈПДП исто така го раскина договорот со „Бетон“ за изведување на реконструкцијата на делницата Петровец - Катланово на автопатот „Пријателство“ на потегот Скопје - Велес. Вредноста на овој договор е 7,2 милиони евра.
Загриженост во „АДИНГ“
„АДИНГ“ во првата половина од годинава оствари консолидирана добивка пред оданочување од 36.909.000 денари, што е намалување за 3,7 проценти во однос на добивката од 38.319.000 денари остварена во истиот период минатата година.
„Во период на намалена градежна активност во земјата, со последици предизвикани од пандемијата на Ковид-19 коишто се уште се чувствуваат, нереализираните капитални инвестиции од државата, сеприсутниот проблем со ликвидноста кај компаниите и воената операција во Укрина која ја поттикна инфлацијата, „АДИНГ“ редовно ги подмирува своите обврски кон компаниите, акционерите, вработените и државата. Сето погоре наведено придонесе за зголемување на кредината задолженост за 19.575.000 денари“, соопшти компанијата во коментарот на консолидираните финансиски резултати објавен преку Македонската берза.
Во компанијата нагласуваат дека покрај сите потешкотии во работењето успеале да остварат позитивен финансиски резултат и натфрлање на плановите во одредени месеци од годинава.
„Сепак, кај нас постои голема загриженост за периодот кој доаѓа. Предвиденото зголемување на цените на нашите клучни репро-материјали и неможноста на подолг рок да имаме гарантирани цени продолкжува. Пандемијата на коронавирусот повторно зема замав така што последиците ќе продолжат да се чувствуваат. Воената операција во Украина предизвика глобален раст на цените на енергенсите и ја поттикна инфлаторната спирала за која мислевме дека е минато и дека државите имаат механизми за нејзино контролирање“, велат од компанијата.
Оттаму укажуваат дека со поставувањен на фотоволтаични централи успеале да го ублажат ударот од порастот на цените на струјата, но сепак додаваат дека сите овие фактори внесуваат несигурност и неизвесност во однос на условите за работа и резултатите во 2022 година.
