Силните шокови со кои во изминативе неколку години се соочува светот, вклучително и нашава економија, уште повеќе на површина ги исфрлаат структурните слабости и критичната потреба за реформирање и зголемување на потенцијалот на економијата, истакна гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска на дебатата „Мерливоста на вредностите: економски визури“ што ја организира централната банка во рамките на одбележувањето на 30-годишнината на македонската монетарна самостојност.
Таа укажа дека се неопходни сериозни промени во структурните сегменти како што се доброто владеење, владеењето на правото, во квантитетот и квалитетот на човечкиот потенцијал и во спречување на демографското опаѓање.
Бежоска дополни дека предизвикот за стабилизација на инфлацијата на носителите на политиките е огромен.
Прочитај повеќе
Иселениците нè спасуваат од поголема дупка во платниот биланс
Парите од иселениците позитивно влијаат врз платниот биланс
02.09.2022
Народна банка прва во светот по бројот на жени на раководни функции
Британскиот тинк-тенк OMFIF податокот го нотира во објава посветена на Индексот на родова еднаквост во финансиските институции за 2022.
28.08.2022
НБ: Фиксниот курс на денарот дава стабилност при исплатата на кредити
Со одржување на стабилен девизен курс на денарот, економијата се штити од преголеми ценовни флуктуации и раст на долгот во странска валута.
08.08.2022
„Како и останатите централни банки, остануваме доследни на примарниот мандат којшто го имаме, а тоа е одржување на среднорочната ценовната стабилност со сите расположливи инструменти.“, рече гувернерката.
За главните предизвици и вредностите на носителите на економските политики на почетокот на воспоставувањето на монетарната самостојност и на пазарно ориентиран систем, како и за видувањата за мерките за справување со тековните предизвици, во контекст на забрзаниот раст на инфлацијата и забавувањето на светскиот раст, пред присутните дебатираа панелистите академици Таки Фити и Абдулменаф Беџети, поранешниот министер за финансии и поранешен член на Советот на Народна банка, Џевдет Хајредини, неизвршниот член на Советот на Народната банка, универзитетски професор и поранешен министер за финансии, Никола Поповски и универзитетската професорка при Економскиот институт при УКИМ-Скопје, Силвана Мојсовска.
Панелистите се осврнаа на одржувањето на економските вредности, како и на придонесот од Народната банка, која како што истакнаа е столб за соочување и сузбивање на инфлацијата преку примена на соодветни алатки и мерки.
Во таа насока дебатираше и академик Таки Фити истакнувајќи дека Народната банка денес е најкредибилна економско – финансиска институција во земјата.
„Својот висок кредибилитет таа го стекна со одржување на ниски стапки на инфлација во целиот период по осамостојувањето на земјата, со одржување на стабилен девизен курс, со воспоставувањето на модерна регулација на банкарскиот систем, со спроведување на прудентна монетарна политика и со остварување на добра координација со фискалната политика.“, рече академик Фити.
Потребата од содејство на монетарната политика со фискалната политика и задржување на создадените вредности на економијата, беа аспекти во дискусијата на проф. д-р Никола Поповски.
„Тоа што е многу важно за монетарната самостојност е дека таа кај нас се поклопи со две антиинфлациски програми. Антиинфлациските програми во тоа време се исто толку важни како монетарното осамостојување, бидејќи го одржаа денарот стабилен. Базично го фиксиравме курсот на денарот за марката, а потоа за еврото, заедно со релативно рестриктивна фискална политика.“, рече Поповски.
На дебатата стана збор и за потребата од поддршка на економските политики за поодржлив раст и развој, без да се ризикува макроекономската стабилност и стабилноста на финансискиот сектор кои се нивни основни предуслови. За академик Абдулменаф Беџети, денешните околности и предизвици кои се надвор од можноста за наше влијание, како никогаш до сега ја наметнува потребата од дневна координација и хармонизација на носителите на политики. Беџети го поздрави досегашното работење на Народната банка и мерките кои успешно ги презема за одржување на ценовната стабилност и стабилноста на девизниот курс, како најсоодветни предуслови за домашната економија. Потсетувајќи и на кризните шокови во минатото, академик Беџети посочи дека „не е време за комоција на ниту една институција, ниту пак на бизнис заедница, а уште помалку на професионалната и академската заедница. Сите потенцијали, знаења и сили треба да се во насока на надминување на овој крајно тежок и предизвикувачки период.“
За вредностите низ призмата на економските циклуси, др. Силвана Мојсова ја потенцира нивната варијабилност во насока на експанзија и контракции.
„Тековната фаза на контракција и актуелните случувања во светот поврзани со енергетската криза, неповолните промени на пазарот на храна, руската инвазија во Украина кои резултираат во негативни економски движења води кон ефект на спирала и промена на вредностите, како во монетарна смисла, така и во поширок контекст.“, смета Мојсова.
За потребата од структурни реформи, особено во контекст на мерките во енергетската политика се осврна Џевдет Хајредини, кој истакна дека прашањето за решавање на потребата од електрична енергија за наминување на кризата преку вложувања во енергетските капацитети со користење на современата технологија, треба да има приоритет потенцирајќи дека „со оглед дека немаме можност да градиме од темел големи енергетски капацитети, треба да ги модернизираме постојните.“