Значителен пад на цените на деловните објекти во Македонија

Во 2024 година е забележано значително намалување на цените на деловните објекти во Македонија, што се должи на намалениот вкупен промет при мало зголемување на вкупната истргувана површина, информираат од Народната банка.

„Просечната постигната цена на истргуваните деловни објекти во 2024 година опадна на 20.504 денари за квадратен метар и е под просечната постигната цена во претходната година за 13,6 проценти. Вкупната површина на истргуваните деловни простори на годишна основа порасна за 6,9 проценти по падот во претходната година, додека вкупниот промет и натаму се намалува и опадна за 7,6 проценти“, наведуваат од Народната банка во извештајот за финансиската стабилност на Македонија во 2024 година.

Оттаму објаснуваат дека поради отсуството на податоци за намената на кредитите одобрени на претпријатијата, кредитирањето за набавка на деловен простор не е анализирано како можен чинител на страната на побарувачката за надолните движења кај вкупниот износ на истргувани деловни простори.

„На страната на понудата на деловни објекти е забележан пад на вредноста на извршените градби, но раст во однос на бројот на новоиздадени одобренија за градба. Во 2024 година вкупната вредност на завршените нестанбени згради опадна за 17,4 проценти, во споредба со претходната година. Сепак, вкупниот број новоиздадени одобренија за градба на нестанбени згради е зголемен за 22,7 проценти во споредба со 2023 година, што се должи на големиот број одобренија издадени во второто полугодие од годината“, велат од Народната банка.

Раст кај хотелите

По одделни видови нестанбени објекти, позначителен раст се јавува кај хотелите и сличните згради, индустриските згради и складиштата, како и другите нестанбени згради.

„Меѓутоа, вкупната површина предвидена со новоиздадените одобренија за градење бележи опаѓање за 22,5 проценти, главно како резултат од падот кај индустриските згради и складиштата, како и кај хотелите и сличните згради“, посочуваат од Народната банка.

Depositphotos

Од централната банка укажуваат дека анализата на пазарот на деловни објекти е значајна за финансиската стабилност поради значителното учество на кредитите обезбедени со деловен простор во вкупните кредити и недоволната развиеност на овој пазар.

„На крајот на 2024  година кредитната изложеност врз основа на кредитите обезбедени со деловен простор учествуваше со 37,9 проценти во вкупната кредитна изложеност, што претставува опаѓање за 0,5  процентни поени во споредба со крајот на 2023 година. Кредитите на претпријатијата обезбедени со деловен простор учествуваа со 62 проценти во вкупните кредити на претпријатијата, додека кај кредитите на домаќинствата уделот изнесуваше 10,2 проценти“, информираат од Народната банка.

Македонија со најмал број трговски центри во регионот

Аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ неодамна во анализа на состојбата со трговски центри во земјите од регионот посочи дека Македонија со околу 15 трговски центри е на последното место.

„Повеќето се наоѓаат во главниот град Скопје. Надвор од Скопје, само неколку града имаат поголеми шопинг-центри. Првиот вистински модерен мол е отворен во 2012 година. Поради малото пазарно подрачје, Македонија има најмал апсолутен број центри во регионот, што е и очекувано со оглед на најмалата популација. Бројот на центри по жител е сличен како во Србија, но многу помал отколку во Хрватска и Словенија“, укажаа нашите аналитичари.

Тие заклучија дека Хрватска и Словенија веќе имаат развиена и делумно заситена мрежа на трговски центри, додека Србија, БиХ и Македонија сè уште го надоместуваат заостанувањето.

„Туризмот, куповната моќ и културните навики и понатаму силно ја обликуваат побарувачката. Онлајн трговијата останува предизвик, но засега нема доволна сила за целосно заменување на физичките формати. За инвеститорите, трговските центри во регионот претставуваат сегмент со атрактивен принос и премии – особено во земјите надвор од ЕУ – под услов на внимателен избор на локацијата и структурата на закупци (tenant-mix)“, велат нашите аналитичари.