Кога ќе стигнете на работа, проблемите оставете ги пред врата. Веројатно стотици пати сте ја чуле или сами сте ја изговориле оваа реченица. Но дали секогаш е можно тоа? Не. Дали проблемите се одразуваат на продуктивноста на работа? Да.
Овој пат вниманието ќе го насочиме на финансискиот стрес со кој се соочуваат вработените.
Што е финансиски стрес и како влијае на работниците?
Финансискиот стрес значително влијае на менталното и физичкото здравје на вработените, продуктивноста и целокупната атмосфера на работното место, што го прави критична грижа за организациите.
Прочитај повеќе
Само 19 отсто од вработените добиле покачување на платата годинава
Инфлацијата и благото обезвреднување на парите се тоа што ја врати платата на тронот кога станува збор за критериумите при изборот на работодавец.
04.12.2025
Во Македонија К-15 од 300 евра, во Европа 14 плати годишно
Законски пропишаниот минимум изнесува 40 проценти од просечната плата исплатена во последните три месеци, па според тоа сумата е 18.141 денар по вработен.
26.11.2025
Трендови на пазарот на труд: Вложувањето во доедукација е најсигурна инвестиција
Високо платените работни места повеќе не се ограничени на традиционалните области како медицина или финансии, туку технологијата, вештачката интелигенција и податоците се тие кои доминираат на листите.
24.10.2025
Како директорите да го задржат авторитетот, а да не ја згаснат креативноста на вработените
Управувањето базирано на страв и финансиски награди ја задушува креативноста, додека иновативните работни места што инвестираат во развој на вработените и психолошка безбедност поттикнуваат слободно размислување и напредок.
22.10.2025
Пониска плата за тие што работат оддома? Македонците и Европејците не прифаќаат
Некои од работниците би прифатиле пониска плата за да можат да работат оддома. Се поставуваат прашањата дали е во ред тоа и дали одењето во канцеларија ја гарантира посакуваната продуктивност.
21.10.2025
Овој проблем воопшто не е за занемарување, особено ако се земе предвид дека влијае директно не само на менталното туку и на физичкото здравје на работникот.
Влијание на финансискиот стрес врз здравјето на вработените
Финансискиот стрес може да доведе до анксиозност, депресија и други нарушувања на менталното здравје. Вработените што се справуваат со финансиски грижи честопати доживуваат зголемено ниво на стрес, што може да ги влоши постојните ментални здравствени состојби.
Хроничниот финансиски стрес е поврзан со разни здравствени проблеми, вклучувајќи хипертензија, срцеви заболувања, дијабетес и дебелина. Реакцијата на стрес може да го ослабне имунолошкиот систем, правејќи ги вработените поподложни на болести.
Финансиските грижи честопати водат до проблеми со спиењето, што може дополнително да влијае на целокупното здравје и работните перформанси. |
Покрај тоа, финансискиот стрес директно ги намалува способноста и продуктивноста на вработениот, што неминовно се пренесува на вкупните перформанси на компанијата.
Влијание на финансискиот стрес врз продуктивноста на работното место
Финансискиот стрес ги нарушува когнитивните функции, што доведува до намален фокус и слаби способности за донесување одлуки. Ова може да ги попречи перформансите и продуктивноста на вработените.
Здравствените проблеми што произлегуваат од финансискиот стрес може да резултираат со повеќе денови на боледување, нарушувајќи ги работниот тек и динамиката на тимот.
Вработените што доживуваат финансиски стрес често се помалку ангажирани и понезадоволни од своите работни места, што може да доведе до повисоки стапки на флуктуација бидејќи бараат подобри можности.
Финансискиот стрес не само што влијае на индивидуалните вработени туку може да создаде и негативна атмосфера во тимовите, влијаејќи на целокупниот морал и соработка.
Организациите може да се соочат со предизвици во постигнувањето на своите цели поради намалени перформанси на вработените и зголемени стапки на флуктуација поврзани со финансиски стрес. |
Финансискиот стрес и културата на компанијата: тивка борба што ја водат вработените
„Постојат работи што не се гледаат на извештаи, но секој ден стојат меѓу луѓето. Една од нив е финансискиот притисок“, вели Трајанка Кимова, специјалистка за човечки ресурси, додавајќи дека тој не се мери на табели, не се забележува на состаноци, а сепак е постојано присутен кај луѓето што носат вакви грижи со себе на работа. „Финансискиот стрес не е гласен, тој е тивок, но длабок, и одамна не е само лична грижа. Тој станува дел од работната атмосфера и ја обликува секоја интеракција, секој начин на работа, секоја енергија што луѓето ја носат во тимот“.
Кога парите се кратки, секој ден станува малку потежок, вели нашата соговорничка. „Не затоа што луѓето не сакаат да работат, туку затоа што умот им е поделена територија. Едната страна е во канцеларија, каде што се носат одлуки и се комуницира со колегите, а другата е дома, каде што сметките чекаат, долговите растат, а обврските не можат да почекаат“. Во таква состојба, вели Кимова, секој нов процес или промена на работа се чувствува како дополнителен товар и секоја најава за реорганизација, нови цели или рокови стануваат потешки и стресни, не затоа што се навистина толку големи, туку затоа што човекот веќе носи невидлив товар.
Трајанка Кимова, специјалистка за човечки ресурси
Приватна архива
Јасно е дека оваа човечка реалност не смее да се игнорира, а организацијата е таа што треба да се соживува со проблемите на вработените и нивните финансиски стресови, но не само преку призмата на парите туку и во наоѓање креативни начини за намалување на финансискиот стрес и обезбедување услови за максимална продуктивност дури и во тешки денови.
„Овој товар се гледа и во секојдневни ситуации што ретко се споменуваат, како вработени што мораат да земат кредит за да можат воопшто да стигнуваат на работа, бидејќи компанијата нема хибриден модел или поддршка за транспорт, или луѓе што работат на две работни места за да го издржат месецот, наутро се на состанок, навечер работат нешто сосема друго за да преживеат. Постојат и оние најтивките: луѓе што се насмевнуваат на работа, а дома сметките ги дават до солзи, но молчат затоа што се плашат да не изгледаат проблематично и да не го загубат најважното - работното место. Тие примери се реални, човечки и најгласно зборуваат за тоа колку е тежок финансискиот стрес“, вели Кимова.
Финансискиот стрес не е поврзан исклучиво со висината на платата и не се случува само кај луѓе со ниски плати, туку го чувствуваат и тие со солидни примања.
„Причината не е во сумата што ја добиваат на крајот на месецот, туку во тоа што го носат со себе неизвесноста и недостигот од сигурност. Човекот не бара луксуз, човекот бара стабилност: да знае каде стои и што може да очекува, да знае дека денешниот труд има смисла и дека ќе донесе мир, а не дополнителна грижа. Кога имаат такво чувство на сигурност, луѓето дишат поинаку, се чувствуваат порелаксирано, се отвораат кон тимот, подготвени се да предлагаат идеи и да се развиваат. Кога ја нема, се затвораат, се повлекуваат и почнуваат да работат со страв, наместо со волја и мотив за придонес“, објаснува Кимова.
Depositphotos
Како компаниите да се справат со финансискиот стрес на вработените?
Компаниите може да направат повеќе отколку што мислат и да имплементираат некои од веќе познатите стратегии за ублажување на последиците од финансискиот притисок што ги обременува вработените.
Со препознавање и справување со влијанието на финансискиот стрес, организациите можат да поттикнат поздрава, попродуктивна работна сила, што на крајот ќе им користи и на вработените и на организацијата како целина.
|
За да се справат со финансискиот стрес кај вработените, организациите можат да спроведат неколку стратегии: Програми за финансиска благосостојба Пристап до заработена плата Поддржувачка работна средина |
„Решенијата не се големи ниту скапи. Најголемата промена доаѓа од три едноставни, но моќни чекори. Првиот е јасноста за тоа како човек може да напредува. Не мора да се објавуваат платите - доволно е луѓето да знаат што се вреднува, што им носи подобри услови, како изгледа патот напред. Јасноста го намалува стравот од непознатото, го олеснува секојдневниот притисок и гради доверба. Денес премногу компании немаат јасна рамка за развој, па луѓето се борат сами, без насока, без можност да знаат што е фер и што е следниот чекор“, вели Кимова.
Според неа, вториот чекор е создавање простор за разговори без страв и осуда. Една искрена реченица може да го промени сето тоа: „Ако ти е тешко – кажи. Ќе бараме решение заедно“.
„Многу компании избегнуваат разговори за финансиски грижи, а токму таквите разговори создаваат доверба и олеснување. Не затоа што компанијата ќе ги реши сите проблеми, туку затоа што човекот конечно чувствува дека не е сам“, посочува Кимова.
Depositphotos
Третиот чекор, според Кимова, се малите приспособувања што носат големо олеснување. Дури и кога нема простор за зголемување на платите, компаниите можат да понудат флексибилно време, хибриден модел, ден за одмор кога е најпотребно, поддршка за транспорт или развој.
„Малку за компанијата – многу за човекот. Ова покажува дека решенијата не се секогаш во парите, туку во грижата и вниманието кон човекот. Многу компании сè уште не прават ништо од ова, а луѓето се чувствуваат како да се оставени сами, принудени да преживуваат наместо да растат“, вели Кимова.
Финансискиот стрес не се раѓа само во секојдневните ситуации туку и во најранливите моменти од животот. Кога ќе се роди дете, на пример, ретко која компанија дава дополнителна поддршка, иако законот не го забранува тоа, вели Кимова.
Depositphotos
„Кога ќе почине член на семејството добиваме неколку дена отсуство, но речиси никогаш вистинска помош што би олеснила барем дел од товарот. Токму тогаш се гледа лицето на организацијата: не во тим-билдинзите, не во корпоративните презентации, туку во тоа дали ќе биде човек или ќе остане само институција. Овие моменти не се бенефиции, тие се тест на човечноста“, вели Кимова.
Финансискиот стрес не е само индивидуален проблем туку е резултат и на пошироки економски и социјални динамики. Нашата соговорничка смета дека државата и институциите можат да дадат моќна поддршка, јасни минимални стандарди за плата, флексибилни работни политики, поддршка за обуки, здравствени и транспортни трошоци.
„Кога компаниите и државата заедно создаваат услови за стабилност и сигурност, тивката борба станува видлива и решлива, наместо тајна и осамена. Ова не е теорија туку конкретни чекори што можат да се применат веднаш, со малку волја и човечност. Кога организацијата е човечна, јасна и поддржувачка, луѓето работат со достоинство, а не со страв. Не само што преживуваат, тие растат. Разликата се гледа: формалните компании имаат правила; современите компании имаат чувство и грижа. Токму кај нив, луѓето остануваат не по сила, туку затоа што се чувствуваат видено, слушнато и ценето“, заклучува Кимова.