Владата на новиот британски премиер, Риши Сунак, порача дека е неизбежно сите Британци, особено најбогатите, да плаќаат поголем данок за да ја вратат стабилноста на јавните финансии.
Сунак во понеделникот се состана со министерот за финансии Џереми Хант, за да разговараат за плановите за даноци и трошења пред економската изјава планирана за 17 ноември. Тие разговарале за јазот во јавните финансии на Британија и се согласиле дека се потребни тешки одлуки за зголемување на даноците, но и во однос на трошоците, се наведува во соопштението на Министерството за финансии.
„Соговорниците се согласија за принципот дека од оние со најшироки рамена треба да се бара да го носат најголемиот товар. Сепак, со оглед на огромниот предизвик, неизбежно е секој да придонесе повеќе во даноците во годините што следуваат“, се додава во соопштението.
Мерките се неопходни за да се смират финансиските пазари, кои беа крајно неповолни за британските државни обврзници и фунтата по бурните 44 дена на Лиз Трас како премиерка.
Две водечки истражувачки агенции во вторникот посочија дека Сунак и Хант не можат да се потпрат само на намалување на трошоците кога ќе ја претстават есенската изјава. Владата мора да го намали дефицитот додека економијата се движи на работ на рецесија, а инфлацијата се задржува на највисоко ниво во последните 40 години.
Фондацијата „Резолушн“ (Resolution Foundation) посочи дека Сунак треба да најде заштеди од 40 милијарди фунти за „повторно да го воспостави економскиот кредибилитет“. Оттаму велат дека намалувања на трошоците од тој размер не се остварливи, бидејќи високата инфлација веќе ги притиска буџетите на владините оддели.
„Оваа реалност значи дека есенската изјава веројатно ќе вклучува и зголемување на даноците, а не само намалување на трошоците“, рече Џејмс Смит, истражувачки директор во „Резолушн“.
Според сегашните движења, дефицитот за 2022-2023 година како целина би можел да достигне дури 170 милијарди фунти, што е речиси двојно повеќе од 99 милијарди фунти, колку што беше очекувањето на Канцеларијата за буџетска одговорност во март.
Инвеститорите се исплашија откако програмата на Трас навести дека задолжувањето на Министерството за финансии ќе се зголеми, но откако многу од политиките беа сменети, се смирија и се вратија на пазарите.
Предлагајќи голема економска промена во посебен извештај, Институтот за истражување на јавната политика (Institute for Public Policy Research) повика на даночни зголемувања до износ од 40 милијарди фунти насочени главно кон богатите, посочувајќи дека тоа ќе помогне да се намалат инфлаторните притисоци.
Целните давачки, како што враќањето на намалувањето на Трас од 15 милијарди фунти на националните осигурителни придонеси и повисокиот данок на капитална добивка, ќе го забават растот на потрошувачките цени и ќе ја спречат Банката на Англија (BOE) да мора да направи големи покачувања на стапките. Тоа ќе го заштити растот и ќе ја поштеди земјата од рецесиски притисок, тврди IPPR.
Пазарната реакција против владата на Трас за 45 милијарди фунти даночни намалувања финансирани со дефицит ги остави Сунак и Хант со малку опции, освен да ги стабилизираат јавните финансии пред да размислуваат за програми што ќе го ублажат падот за потрошувачите и бизнисите.
Тие, исто така, се борат со повисоки трошоци за задолжување и слаб раст. „Резолушн“очекува Канцеларијата за буџетска одговорност, независно набљудувачко тело, да прогнозира рецесија за следната година и половина милион луѓе да останат без работа.
Агенцијата посочува дека послабиот раст ќе го зголеми задолжувањето за околу 20 милијарди фунти годишно до 2026-2027 година. Повисоките стапки на светско ниво додадоа 10 милијарди фунти на трошоците за задолжување на Владата, а долготрајната казнена стапка што пазарите ја наметнуваат врз Британија поради губењето на кредибилитетот под водство на Трас додаде уште 10 милијарди фунти, нагласуваат од „Резолушн“.