Налогот за ликвидација на „Евергранд“ од страна на судот во Хонгконг го зацврсти падот на компанијата, која стана пример за бум и пад на кинескиот сектор за недвижности. Банкротот на гигантот за недвижности ќе има далекосежни последици, кои ќе ги почувствуваат и светските инвеститори.
Клучното прашање е дали пресудата од понеделникот ќе се применува во континентална Кина, која има посебен правен систем. Додека акциите на „Евергранд“ и обврзниците во долари се тргуваат во Хонгконг, најголемиот дел од имотот на „Евергранд“ од 242 милијарди долари се чува во внатрешноста на земјата.
Малкумина очекуваат дека процесот на ликвидација ќе биде едноставен, бидејќи ова е настан без преседан. Но, потенцијално неповолен исход за странските инвеститори ќе го влоши и онака раширениот песимизам кон Кина.
„Меѓународните инвеститори внимателно ќе следат дали судовите на копното ќе ја прифатат одлуката на судот во Хонгконг“, рече Кер Шенг Ли од Здружението за алтернативно управување со инвестиции, чии членови колективно надгледуваат над три трилиони долари. „Тоа би можело да постави важен преседан за способноста на Хонгконг да ги спроведува своите правни пресуди во Кина“.
Неизвесноста ја зголемува загриженоста на инвеститорите дека нивните интереси секогаш ќе бидат споредни во однос на оние на Комунистичката партија. Ненадејните удари врз приватната индустрија ја загрозија оцената на вредноста на акциите, која настрада и поради ризикот од економско забавување.
Цените на акциите и на обврзниците на „Евергранд“ сугерираат дека сопствениците имаат мала доверба во закрепнувањето. Акциите паднаа на 16 центи од Хонгконг во понеделникот, што е дел од почетната цена од 3,50 долари од јавната понуда во 2009 година.
Стечајните постапки во Хонгконг се признаени во ограничен обем во Кина, чии судови исто така можат да назначат примачи во нивните јурисдикции.
„Налогот за ликвидација треба да има многу ограничено влијание врз копнените операции или средства на ’Евергранд’“, рече Брок Силверс, извршен директор на фирмата за приватен капитал „Каиуан капитал“ (Kaiyuan Capital).
Кинеските власти повеќепати јасно ставија на знаење дека приоритет им е завршувањето на незавршените проекти за недвижности и исплатата на изведувачите, додека интересите на доверителите им се помалку важни.
„Фирмата ги направи сите можни напори и жалиме за налогот за ликвидација“, рече главниот извршен директор на „Евергранд“, Шон Сиу.
Подемот и падот на „Евергранд“ ја илустрираат централната улога што ја одигра Хонгконг во развојот на приватното претприемаштво во Кина. Претседавачот Хуи Ка Јан го основа „Евергранд“ во 1996 година, во блискиот град Гуангжу, но силните пазари на капитал во Хонгконг и пристапот до меѓународните инвеститори беа клучни за брзиот раст на компанијата.
Акциите на компанијата пораснаа дури за 800 отсто и станаа една од најпрофитабилните инвестиции во Азија, лансирајќи го претседателот на компанијата Хуи во компанијата на најбогатите луѓе во светот.
Откако кинескиот претседател Шји Џјинпинг го сврте вниманието кон презадолжениот пазар на недвижности во 2021 година, „Евергранд“, со обврски од над 300 милијарди долари, немаше шанси. Кинескиот пазар на непотребни обврзници пропадна бидејќи довербата на инвеститорите во способноста на компаниите да ги отплатат е намалена. Како и многу од неговите конкуренти, „Евергранд“ не го исполни својот долг. Минатата година Хуи беше ставен под полициски надзор, под сомнение дека извршил криминални дејства.
Без оглед на тоа како реагираат судовите во Кина, ликвидацијата ќе биде предизвикувачки процес. Повеќето од проектите на „Евергранд“ се управувани од локални единици. Повеќе од 90 отсто од имотот на фирмата се наоѓа во Кина, според судската пријава.