Геополитичките тензии и големиот број избори низ светот го зголемуваат ризикот инвеститорите да бидат потресени од негативните изненадувања и да ја загрозат финансиската стабилност, предупреди Европската централна банка (ЕЦБ).
Пазарите досега беа опуштени на таквите закани, оставајќи се изложени на ненадејни промени во расположението во случај на шокови, објави централната банка во својот двегодишен преглед на финансиската стабилност, објавен во четвртокот. ЕЦБ исто така предупреди дека гласовите на Европската Унија и националните држави ја зголемуваат неизвесноста за траекторијата на јавните финансии.
„Опсегот за негативни економски и финансиски изненадувања е зголемен, а изгледите за ризик за финансиската стабилност во еврозоната соодветно на тоа остануваат кревки“, наведе во извештајот потпретседателот на ЕЦБ, Луис де Гвиндос. „Сентиментот може брзо да се промени, не само со оглед на геополитичкото опкружување и цените за совршенство, што создава потенцијал за големи реакции на пазарот на разочарувачки вести“.
Глобалните опасности само се зголемија откако Русија ја нападна Украина на границата на еврозоната во 2022 година, при што Блискиот Исток претставува најново жариште. Изборите - вклучувајќи ги и обидот на Доналд Трамп да се врати во Белата куќа во ноември и изборите за Европскиот парламент следниот месец - додаваат уште поголема неизвесност.
И покрај таквата заднина, шансите за меко приземјување во Европа се зголемија, бидејќи инфлацијата се намалува кон два процента без длабока рецесија или скок на невработеноста. Европската комисија во средата прогнозираше дека растот на цените ќе се ублажи побрзо отколку што се очекуваше, додека изгледите за економско закрепнување ќе останат недопрени.
Тоа значи дека севкупните закани за финансиската стабилност се намалија во споредба со последниот извештај од пред шест месеци, соопшти ЕЦБ. Сепак, се додава дека прашалниците за владините политики и економските услови остануваат високи.
Тоа се рефлектира во ставовите за патот на каматните стапки на ЕЦБ. Официјалните лица не се осмелија да се посветат на многу повеќе од многу веројатното прво намалување во јуни, наведувајќи ја потребата да останат зависни од дојдовните податоци.
„Нестабилноста на финансиските пазари би можела значително да се зголеми ако инфлацијата значително отстапи од очекувањата за консензус, ако економскиот раст ослабне или ако геополитичките конфликти дополнително ескалираат“, предупреди ЕЦБ.
Друга грижа се јавните финансии. Според прогнозата на Комисијата, буџетските дефицити што значително се зголемија поради пандемијата и енергетската поддршка не се намалуваат толку брзо како што се мислеше.
Иако моментално уживаат релативно бенигни услови на финансиските пазари, високите нивоа на долг ги оставаат владите ранливи на надворешни шокови доколку бараат зголемување на трошоците, според ЕЦБ. Во меѓувреме, длабоките економски прашања на еврозоната го комплицираат справувањето со таквите оптоварувања.
„Структурните спротивставени ветрови кон потенцијалниот раст, од слабата продуктивност на пример, предизвикуваат загриженост за долгорочната одржливост на долгот, што ги прави државните финансии поранливи на негативни шокови и ги зголемува ризиците за изгледите за финансиска стабилност“, велат од ЕЦБ.
Исто така оттаму предупредуваат дека тесните финансиски услови ги тестираат домаќинствата и корпорациите што досега останаа отпорни на зголемените трошоци за задолжување.
„Ова не треба да дава основа за самозадоволство, бидејќи џебовите на ранливост остануваат“, рече Гвиндос. ЕЦБ е особено загрижена за домаќинствата со пониски приходи и фирмите со понизок кредитен рејтинг.
Овие предизвици се дополнети со неодамнешните турбуленции во секторот на недвижности, наведе ЕЦБ, иако очекува падот „да остане уреден“.
Како позитивно ЕЦБ наведе дека дури и ако корпоративната несолвентност се зголемила над нивоата од пред пандемијата во неколку земји, „неисполнувањето на обврските и стапките на нефункционалните заеми останаа релативно ниски“.