Вложување во смрт и кршење на човековите права – новото изопачено лице на ЕСГ

Најсмртоносното оружје некогаш произведено сè почесто станува дел од европската ЕСГ индустрија вредна речиси девет трилиони долари, додека ознаката која со децении се поврзуваше со етичко инвестирање сè повеќе се „растегнува“ за да се вклопи во актуелниот геополитички момент.

Од руската инвазија врз Украина во февруари 2022 година, бројот на ЕСГ фондови изложени на индустријата за нуклеарно вооружување порасна за повеќе од 50 проценти, на над 2000. Иако тие удели претставуваат само мал дел од поширокиот одбранбен сектор, промената значи дека отприлика половина од ЕСГ-регистрираните фондови во Европа денес вложуваат барем дел од капиталот во компании што произведуваат, снабдуваат или транспортираат нуклеарно оружје, според податоци собрани од „Блумберг“.

Овој развој најјасно покажува колку се промени ЕСГ инвестирањето откако терминот првпат беше искован пред повеќе од две децении со поддршка на Обединетите нации. А како што растат тензии меѓу Европа и Русија, идејата за тоа што ЕСГ може да значи се прошири речиси преку ноќ – од ветерници до оружје за масовно уништување.

Bloomberg

За некои ова е момент на целосна перверзија на ЕСГ. Одржливото инвестирање требало да значи вложување што не нанесува штета, потсетува Сасја Беслик, директор за инвестициски стратегии во компанијата „СДГ Импак“ од  Јапанија, основана токму во земјата што прва ја почувствува разорната моќ на нуклеарниот напад пред 80 години.

„Знаете и самите, крајната употреба на нуклеарното оружје ќе нанесе огромна штета“, вели Беслик.

Други, пак, сметаат дека EСГ капиталот треба да се насочи кон одбрана на економската и општествената стабилност. Мет Кристенсен, глобален раководител за одржливи и влијателни инвестиции во „Алијанц глобал инвесторс“, објаснува дека токму затоа овој управител на имот вреден 650 милијарди долари годинава одлучил да ги вклучи производителите на нуклеарно оружје во фондови регистрирани како оние што „промовираат“ EСГ.

Додека војната беснее на европскиот праг, лидерите на Стариот континент јасно порачаа дека EСГ дилемите не смеат да застанат на патот на пренасочувањето на приватниот капитал во воен систем за одвраќање кој ќе биде  доволно силен за да ѝ се спротивстави на Русија. Тој концепт го сумира извршниот директор на берзанскиот оператор „Евронекст“.

„Во новиот EСГ зборуваме за придонес кон општеството преку зајакнување на енергетската автономија и одбраната на Европа: енергија, безбедност и геостратегија“, изјави директорот на „Евронекст“, Стефан Бујнах. „Во последните месеци сведочевме на силна колективна преференција што доаѓа од граѓанското општество, од инвеститорите и нашите вработени. Постојат желба и волја кај граѓаните на свој начин да ѝ служат на својата земја“.

Од „Евронекст“ порачаа дека немаат посебна „доктрина“ кога станува збор за нуклеарното оружје, освен почитување на европските пазарни регулативи.

 

Нема многу дилеми дека институционалните инвеститори во Европа го менуваат својот став кон производителите на оружје, забележува Бенџамин Браун, доцент по политичка економија на Лондонската школа за економија и политички науки. Во минатото тоа „едногласно се сметаше за нешто лошо“, вели тој, но „по руската инвазија врз Украина и заканата за европскиот континент, повторното вооружување се доживува како нужност“, а тоа се одразува и во инвестициската индустрија.

Според податоците на „Блумберг“, фондовите регистрирани како оние што „промовираат“ EСГ држат околу 20 милијарди долари во компании што учествуваат во производство, дистрибуција или транспорт на нуклеарно оружје. Тоа претставува само 1,2 проценти од вкупната пазарна вредност на компаниите опфатени со анализата.

Но, бидејќи Европа сочинува околу 80 проценти од глобалниот ЕСГ-имот, промената на пристапот во регионот ќе има големи последици врз начинот на распределба на капиталот во иднина. Покрај тоа, овој пресврт се случува во момент кога одделни политики на американскиот претседател Доналд Трамп поттикнуваат пренасочување на инвестициските текови од САД кон Европа, каде што ЕСГ во голема мера го преобликува целиот пазар.

Пол Клементс-Хант, поранешен службеник на ОН кој го предводеше тимот заслужен за воведувањето на терминот ЕСГ уште во 2004 година, смета дека оваа ознака и понатаму често се толкува погрешно – дури и меѓу професионалци во индустријата на фондови.

Со други зборови, додава Клементс-Хант, EСГ „навистина дозволува“ инвестирање во одбранбената индустрија, па дури и во нуклеарно оружје.

Paul Clements-Hunt | Bloomberg

Тоа е добра вест за EСГ инвеститорите кои имаат за цел да ја зголемат добивката. S&P индексот кој ги следи воздушната и одбранбената индустрија, вклучувајќи компании кои остваруваат приходи од нуклеарно оружје, годинава скокнал околу 40 отсто – речиси двојно повеќе од приносот на S&P индексот посветен на акции од обновливи извори на енергија. (S&P 500 во истиот период пораснал помалку од 10 отсто.)

Протокот на EСГ пари во некои од најразорнотите делови на индустријата за оружје се совпаднал со растечките докази за тоа што Стокхолмскиот меѓународен институт за истражување на мирот (SIPRI) го нарекува можен почеток на „нова нуклеарна трка во вооружување“. Според сегашните бројки, наскоро темпото на разградување на повлечените нуклеарни боеви глави би можело да биде надминато од растот на глобалните резреви на нови.

Меѓу компаниите кои се појавуваат во EСГ фондовите анализирани од „Блумберг“ се „БАЕ Системс“, „Ербас“, „Бабкок“, „Сафран“. Од овие компании, БАЕ, „Ербас“ и „Сафран“ се вклучени на листата на исклучоци на норвешкиот државен фонд, најголемиот во светот. Одлуката се базира на проценка дека „нормалната употреба“ на нуклеарна опрема која ја произведуваат овие компании „може да го прекрши основното хуманитарно право“, наведува фондот вреден 1,9 трилиони долари.

Bloomberg

Сепак, Норвешката конзервативна партија е меѓу оние кои сугерираат дека е време да се прегледа листата, имајќи ги предвид воените закани со кои денес се соочува Европа.

Според анализа на „Блумберг интелиџенс“, индустријата за нуклеарно оружје сè повеќе се пробива и во EСГ фондовите на глобално ниво. Иако тоа може да ја зголеми добивката, истовремено ја изложува инвеститорите на „потенцијален ризик за репутацијата“, предупредува Шахин Контрактор, висока EСГ аналитичарка во „Блумберг интелиџенс“ од Њујорк.

„Блумберг интелиџенс“ анализирал повеќе од 1.500 фондови со EСГ или еквивалентни ознаки, кои заедно управуваат со повеќе од 1,5 трилиони долари имот, и утврдил дека девет отсто од нив во портфолиото имаат барем една од 14-те компании кои норвешкиот државен фонд ги исклучил поради нивната вклученост во индустријата за нуклеарно оружје.

„PAX принципиелно не се противи на инвестирање во одбранбената индустрија“, вели Алејандра Муњос Валдез, висока службеничка за хуманитарно разоружување во таа организација. „Сепак, сметаме дека финансиските институции треба да имаат јасни критериуми за да избегнат инвестирање во компании кои учествуваат во развојот и одржувањето на оружје кое, поради своите инхерентни карактеристики, предизвикува неселективно страдање и долгорочни еколошки и општествени штети“.

 

Портпаролот на „Ербас“ изјави дека активностите на компанијата се спроведуваат во согласност со Договорот за неширење на нуклеарното оружје и дека компанијата е посветена на етичко работење. Портпаролот на „Бабкок“  рече дека станува збор за „горд партнер“ на британските и сојузничките вооружени сили во зачувувањето на националната и меѓународната безбедност.

Претставникот на „Леонардо“ нагласи дека компанијата секогаш работела во целосна согласност со националните и меѓународните прописи за извоз на воена опрема. Портпаролот на БАЕ рече дека целта на компанијата е да ги заштити луѓето кои обезбедуваат безбедност и одбрана на Обединетото Кралство, САД и нивните сојузници. Компанијата, додаде тој, работи според строги регулативи и се придржува на сите релевантни контроли за извоз.

„Сафран“ и „Талес“ одбија да коментираат. Според јавно достапните документи, „Сафран“ учествува во заеднички проект со „Ербас“  во поддршка на француската нуклеарна програма за одвраќање. На своите веб-страници, „Талес“ наведува дека не дизајнира, не произведува и не продава нуклеарно оружје кое не е опфатено со Договорот за неширење на нуклеарното оружје од 1968 година, но учествува во нуклеарни одвраќачки програми, опремувајќи подморници способни за лансирање нуклеарни боеви глави.

Сите држави членки на ЕУ потписнички на Договорот за неширење на нуклеарното оружје забрануваат извоз во земји кои не биле опфатени при потпишувањето на договорот во 1968 година. Сепак, европското правило за одржливо финансирање, познато како Уредба за објавување информации поврзани со одржливо финансирање (SFDR), не го вклучува нуклеарното оружје на списокот на „контроверзно оружје“, потврди портпаролот на Европската комисија. Наместо тоа, банките и управителите на имот мора да објаснат на кој начин нивните инвестиции ги исполнуваат критериумите за одржливост.

Таквата ситуација ги збунува малите инвеститори. Организацијата „Бетер фајненс“, чијшто членови претставуваат четири милиони инвеститори низ Европа, бара поголема јасност. Маријан Николов, службеник за политики во организацијата, вели дека според сегашните правила, на пример, изгледа дека производителите на нуклеарно оружје дури и не се исклучени од списокот на еколошки одржливи економски активности на ЕУ.

Управувачите со имот кои во своите портфолија ги вклучуваат производителите на нуклеарно оружје тврдат дека нивната цел не е директно вложување во оружје за масовно уништување. Наместо тоа, тие сметаат дека денешната геополитичка ситуација повеќе не дозволува апсолутни забрани за вложување во производители на оружје. Бидејќи многу одбранбени компании дел од приходите остваруваат и од нуклеарниот сектор, попуштените политики за исклучување значат дека EСГ фондовите неизбежно ќе бидат изложени и на производителите на нуклеарно оружје.

„Не го правиме ова за да инвестираме во нуклеарно оружје“, вели Јенс Мунх Холст, извршен директор на данска компанија која управува со одржливи пензиски фондови. „Но од друга страна, не сакаме мал дел од приходите поврзани со нуклеарни активности да нè спречи да обезбедиме капитална поддршка за зајакнување на европската одбрана“.

Промената значи дека компанијата, која управува со околу 25 милијарди долари имот, ги укина исклучувањата за компании како „Бабкок“, „Ербас“, „Сафран“, „Талес“ и „Леонардо“.

 

Беноа Сорел, глобален раководител на ETФ и индексни фондови во „Амунди“, токму го надгледувал лансирањето на првиот одбранбен EТФ во историјата на овој управувач со имот вреден 2,7 трилиони долари. Иако ETФ не се рекламира како EСГ, „Амунди“ сè уште се претставува како „пионер во одговорно инвестирање“ со цел интеграција на EСГ во своите инвестициски стратегии.

Сорел вели дека причината за заокрутокот на „Амунди“ кон индустријата на оружје, вклучувајќи производители на нуклеарно оружје, „за жал, е прилично едноставна“. Се работи, објаснува тој, за „очигледната геополитичка ситуација и растечките воени тензии ширум светот“. Покрај тоа, постои и „процес на деглобализација и геополитичка перцепција дека европската автономија е клучна, што искрено воопшто не беше тема пред една година“.

Во многу случаи, производителите на нуклеарно оружје влегуваат во EСГ фондовите преку индекси, што автоматски ги вклучува во пасивни инвестициски стратегии.

Браун од Лондонската школа за економија вели дека таквата изложеност преку индексните фондови им дава на управувачите со имот „убедливa оправданост“. Но, додава, тоа е „карактеристика, а не грешка“ на тој модел. Лондонската непрофитна организација „Шер екшн“, пак, предупредува дека секое тврдење дека таквите удели не претставуваат свесен избор е неискрено.

 

Управувачите со имот навистина можат да ги прошрат ограничувањата на одредени класи на имот ако тоа го сакаат, вели Абхиџај Суд, висок менаџер за истражување во „Шер екшн“. „Одговорните приватни инвеститори барем треба строго да избегнуваат контроверзно оружје како нуклеарното“, истакнува тој. „И како што покажува постоечката пазарна пракса, тоа е целосно изводливо и кај пасивните фондови“.

Беслик, експерт за одржливост со седиште во Јапонија, им порачува на сите кои се прашуваат дали EСГ и нуклеарното оружје можат да одат заедно да ја посетат Хирошима, градот кој на 6 август 1945 година стана првата цел на нуклеарен напад, во кој загинаа околу 140.000 луѓе. Втората атомска бомба фрлена на Нагасаки усмрти најмалку 70.000 луѓе.

„Одете во Хирошима и посетете го тамошниот музеј“, вели Беслик. „Потоа седнете и размислете како таквото оружје може да придонесе за безбедна и одржлива иднина“.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар