ЕСГ може да биде брана за високата корупција и иселувањето на младите од регионот

Обврските за известување по прашањата за животната средина, социјалните услови и управување, ЕСГ, не смеат да се сведат на пополнување формулари. Компаниите во земјите од регионот на Југоисточна Европа мора да ги согледаат предностите на ЕСГ како можност, а не само како регулаторно прашање.

Имплементацијата на ЕСГ во овој регион може да биде брана за корупцијата, одливот на мозоци и климатските промени – фактори што стануваат клучни за економскиот развој на земјите од Југоисточна Европа.

Какви се потенцијалите на ЕСГ во регионот, но и каква е иднината на глобално ниво се прашања за кои разговаравме со Кајта Бехтел, висока советничка за деловен интегритет во „Транспаренси интернешел“, Дејан Валентинчиќ од Американско-словенечката образовна фондација и Себастијан Данет, сениор програмски офицер во Програмата за животна средина на Обединетите нации.

Тројцата неодамна беа говорници на регионалната ЕСГ-конференција што се одржа во Скопје под мотото „Градење отпорност во свет што се менува“.

Социјалните услови ги бркаат младите

Рак-рана на сите земји од регионот е одливот на мозоци, а ова прашање не е воопшто регулирано со меѓународното право иако влегува во столбот „управување“ (governence) од ЕСГ-принципите.

Според Валентинчиќ, многу е јасно зошто ова прашање останува надвор од регулација.

„Она што претставува загуба за некои земји, за други е добивка. Интересите во оваа сфера се значително различни. Затоа секоја земја поединечно треба да создаде услови што ќе ги мотивираат младите, образовани и квалификувани луѓе да останат – или, доколку веќе заминале, на крајот да се вратат. Истражувањата за одливот на мозоци, вклучувајќи и студии што лично сум ги спровел – покажуваат дека социјалните услови во една земја (како што се владеење на правото, нулта толеранција за корупција и чиста животна средина што овозможува висок квалитет на живот) се меѓу најважните фактори – заедно со работните услови – што влијаат врз одлуката на младите дали да останат или да заминат“, објаснува тој.

Дејан Валентинчиќ - Американско-словенечка образовна фондација /AmCham

Кога една нација ги губи своите најталентирани, најобразовани и најамбициозни граѓани, таа не губи само луѓе – таа ја губи сопствената иднина, вели Валентинчиќ.

„Тоа само по себе е силен аргумент зошто ЕСГ треба да се сфати како двигател на долгорочната деловна вредност. Така што, да – ЕСГ е регулатива – но, уште поважно, се однесува на градење општество во кое луѓето сакаат да живеат и да работат. Тоа не е само социјален напредок; тоа е и добра бизнис-стратегија“, вели тој.

Корупцијата ги поткопува и еколошките и социјалните стандарди

Стремежот на компаниите не треба да оди во правец да напишат подобар извештај за усогласеност со ЕСГ-принципите, туку на овој процес треба да се гледа како на стратегиска деловна можност за создавање долгорочна вредност и отпорност, вели Катја Бехтел, која е експертка за борба против корупцијата. Таа се потсетува на периодот кога биле воведени клучните законски рамки, како што се Законот за мито на Обединетото Кралство (UK Bribery Act) или Законот за чисти компании во Бразил. Како одговор на овие закони многу компании направиле значајни вложувања во усогласеноста, значително ги зајакнале своите антикорупциски програми, а сепак во исто време светот беше преплавен со нови големи корупциски скандали.

„Често, неуспехот не лежеше во самите програми или процеси, туку во основната култура: во непишаните правила и норми што го обликуваат однесувањето. Предизвикот е во тоа што иако регулативата, усогласеноста и известувањето се клучни за корпоративната одговорност, тие никогаш не биле доволни сами по себе. Ако ЕСГ не е целосно интегриран во деловниот модел – всушност, ако EСГ не е самиот деловен модел, поткрепен со силна мисија, вредности и култура на етика и интегритет – тогаш постои ризик да се претвори во административно вежбање за исполнување  барања за извештаи, наместо вистинска можност за долгорочна одржливост“, вели Бехтел.

Кајта Бехтел, висока советничка за деловен интегритет во „Транспаренси интернешел“/AmCham

Сегашниот турбулентен период, според Бехтел, компаниите треба да го искористат за да се вратат на основното прашање - зошто, всушност, го правиме сето ова.

„Одговорот мора да биде: заради луѓето, заради планетата и, особено, за да се спречи корупцијата да ги поткопа еколошките и социјалните напори на длабок и траен начин. Со агилни рамки за управување и менаџирање ризик, компетентни управни одбори и лидерство водено од етика, компаниите ќе бидат подобро подготвени да се справат со неизвесностите и да изградат вистинска отпорност“, вели таа.

Климатските промени ја намалуваат профитабилноста

И доктор Себајстијан Данет од Програмата за животна средина на ООН смета дека за компаниите од регионот, ЕСГ и натаму главно е регулаторна обврска. Тој вели дека приватниот сектор во Западен Балкан треба подобро да ги разбере и еколошката релевантност и неговата зависност од природата – а не само неговото влијание врз неа.

„EСГ е јасен двигател на долгорочна деловна вредност. Зголемените ефекти од климатските промени и губењето на биодиверзитетот можат да го нарушат синџирот на снабдување, да ги зголемат осигурителните премии и на крајот да ја намалат профитабилноста“, вели Данет.

Себастијан Данет, сениор програмски офицер во Програмата за животна средина на Обединетите нации/AmCham

Перформансите во ЕСГ сè повеќе се земаат предвид во инвестиционите одлуки, дури и на пазарите во развој. Во Западен Балкан компаниите со силни EСГ-профили бележат подобро задржување на вработените, бидејќи помладата работна сила очекува повеќе од своите работодавци – дури и кога нема регулатива.

„EСГ исто така може да поттикне иновации во операциите и партнерствата, отворајќи нови можности, како решенија базирани на природата или инвестиции во циркуларна економија. На крајот, цврстите EСГ-процеси помагаат компаниите да изградат отпорност кон идни шокови – токму затоа што здрав и разновиден екосистем подобро поднесува за надворешни влијанија“, вели тој.

Каква е иднината на ЕСГ?

По изборот на Доналд Трамп за претседател, САД ѝ вртат грб на зелената агенда. Најголемите европски економии бараат одложување на новите ЕСГ-обврски, со образложение дека тие во моменти на ваква економска криза се скапи. Сепак, според нашите соговорници, компаниите треба да останат посветени на ЕСГ-принципите без разлика на државните насоки.

„Ситуацијата во САД е повеќе мешана: државата Калифорнија, на пример, презеде лидерска улога на државно ниво во унапредување на ЕСГ-регулативите. Тоа е позитивен сигнал во контекст на пошироката анти-ЕСГ реторика на федерално ниво и неодамнешни назадувања. Покрај тоа, важно е да се препознае дека регулативата не е единствениот двигател на одржливите деловни практики. Клиенти, потрошувачи, вработени, банки, агенции за кредитен рејтинг и – не помалку важно – инвеститорите сè повеќе бараат цврсти EСГ-стратегии и веродостојна имплементација“, вели Бехтел.

Според Валетинчиќ, постојат причини за загриженост и причини за оптимизам во актуелниот политички момент. Од една страна, глобалната неусогласеност во ЕСГ-обврските може да ја ослабне инерцијата и да создаде конфузија. Во помалите економии, каде што ЕСГ сè уште се прифаќа со извесна резерва, тоа може да биде особено дестабилизирачки. Но постојат и поводи за оптимизам.

„Прво, сè повеќе докази укажуваат дека компаниите што се усогласени со ЕСГ-принципите имаат подобри резултати на долг рок. Второ, итноста на предизвиците како што се емиграцијата на младите и деградацијата на животната средина расте – а ЕСГ нуди рамка за нивно системско адресирање. Најважно, расте свеста кај младите генерации на Западен Балкан. Тие очекуваат одговорно однесување од компаниите и владите. Тој притисок ’оддолу нагоре’ можеби, на крајот, ќе се покаже помоќен од регулативата ’одозгора надолу’“, вели тој.                     

Комапниите можат и сами Еден од моите омилени примери е Мрежата за борба против корупција во поморскиот сектор (Maritime Anti-Corruption Network – MACN). Пред околу 15 години, MAЦН започна како мала група од големи бродски компании обединети од една заедничка цел: да ги намалат коруптивните барања при влез во пристаништето Лагос во Нигерија. Нивните заеднички напори значително ги намалија трошоците поврзани со корупцијата и постепено го трансформираа целиот пристаништен екосистем, преку ангажирање на сите чинители во поморскиот синџир на вредност. Денес, MAЦН има над 220 компании членки и е активна во 11 земји низ светот. Овој пример – и многу други – докажуваат дека бизнисите можат да бидат моќни носители на долгорочни промени кога дејствуваат заедно и во партнерство со граѓанското општество, меѓународните организации и други клучни чинители.

  

Таму каде што недостигаат јавни политики, бизнисите можат сами, вели и Валентинчиќ.

„Политиките фокусирани на вработените не треба да се гледаат како трошок, туку како клучен двигател на одржлив раст. Со соодветна комбинација од политики, визија и отвореност, и малите и големите компании – како и целите држави – можат да останат поврзани со своите граѓани, пречекувајќи го нивниот талент во сите облици: преку враќање, работа на далечина или инвестиции“, вели тој.

На иста линија е и Данет. Според него, и покрај слабеењето на ЕСГ-политиките во САД, многу компании поврзани со САД го сметаат зголемувањето на EСГ-компетенциите за неопходно.

„Глобално, гледаме како биодиверзитетот и природата влегуваат во главната финансиска агенда. Пазарниот интерес за еколошки иницијативи (на пример Taskforce on Nature-related Financial Disclosures, Science-Based Targets for Nature) покажува дека компаниите сè повеќе ја признаваат својата зависност од здравата биосфера – без разлика на краткорочните политички промени. Сепак, постојат и валидни грижи. Промената на приоритетите може да ја запре динамиката, а економските притисоци да го стават ЕСГ пониско на агендата. Сепак, верувам дека регионот има можност да го вгради ЕСГ во својот економски развој пред да се воведат потврдени и ригидни системи“, вели Данет.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар