Сега е вистинското време криптовалутите да ги надминат биткоинот и мeмкоините и да преминат во фаза на вистинска функционалност, изјави извршниот директор на „Робинхуд маркетс“ (Robinhood Markets), Влад Тенев, зборувајќи за новиот производ на неговата компанија. Сепак, токму тој нов инвестициски инструмент навести дека реализацијата на оваа визија ќе биде посложена отколку што можеби се очекуваше.
Компанијата им се приклучи на светските актери што работат на вклучување решенија од секторот за дигитален имот во традиционалните текови на пазарот на капитал. Сега на повеќето европски земји им нуди американски капитал на блокчејн, односно токенизирани американски хартии од вредност.
Како што е прецизирано, услугата ќе биде достапна 24 часа дневно, пет дена во неделата, за 150.000 корисници во 30 држави, вклучувајќи ги и Словенија и Хрватска од регионот Адрија.
„Веруваме дека во иднина криптовалутите и традиционалните финансиски услуги целосно ќе се спојат и дека криптовалутите ќе станат инфраструктурен слој зад сите видови финансиски услуги – од плаќања, што веќе почнуваме да го гледаме со стабилните коини, до чување депозити“, изјави Тенев во неодамнешно интервју за телевизијата „Блумберг“ (Bloomberg TV).
Влад Тенев
Фото: Bloomberg
За компанијата со седиште во Калифорнија, новите токени на сопственички капитал претставуваат значајна експанзија во Европската Унија, бидејќи досега нивните клиенти во регионот имаа пристап исклучиво до тргување со криптовалути.
Портпаролот на компанијата изјави дека „Робинхуд“ ќе ги поседува сопственичките удели зад токените, а иако купувачите на токени ќе имаат поголем дел од придобивките на основната хартија од вредност, правото на глас во почетокот нема да биде овозможено.
Реакција на „Опен еј-ај“
Акциите на „Робинхуд“ по објавата за новиот проект забележаа двоцифрен раст, достигнувајќи рекордна цена. Но набрзо вредноста на акциите падна, откако се огласи компанијата за вештачка интелигенција „Опен еј-ај“ (OpenAI).
Имено, „Робинхуд“ во рамките на новата понуда започна бесплатна дистрибуција на токени поврзани со „Опен еј-ај“, компанија што ја води Сем Алтман, заедно со компанијата на Илон Маск – „Спејс екс“ (SpaceX). Од фирмата на Алтман ги предупредија корисниците да бидат внимателни со понудата на брокерската компанија за пристап до токени на сопственички удел во нивната, инаку приватна, компанија.
Во објава на социјалната мрежа X, „Опен еј-ај“ соопшти дека токените што ги нуди „Робинхуд“ не се сопственички удели во нивната компанија и дека не соработувале на проектот, ниту го одобриле. „Секој пренос на сопственички удел во ’Опен еј-ај’ бара наша согласност – не сме одобриле ниту еден пренос“.
Оваа објава повторно ги актуализира прашањата за токенизацијата на акции на приватни компании, бидејќи кај таквите претпријатија работите се посложени отколку кај јавните. Сопствеништвото во приватни компании со висока проценета вредност не е лесно достапно за просечниот инвеститор, но е разбирливо зошто би сакал да поседува таков вид имот. Затоа приказната околу „Робинхуд“ ја отвори дебатата за безбедноста и функцијата на токенизираните сопственички удели за просечниот мал инвеститор, како и за тоа што всушност претставуваат тие токени.
Тенев на истата социјална мрежа повтори дека токените не се вистински делови од сопствеништвото во компанијата, туку само овозможуваат „експозиција кон овие приватни средства“.
Како функционира тоа
„Токените се поврзани со сопственичкиот удел на ’Робинхуд’ во посебна наменска компанија (SPV – Special Purpose Vehicle)“, изјави портпаролот на компанијата, а пренесе „Блумберг“. „Значи, иако технички не ’поседуваме акции’, токените им овозможуваат на корисниците експозиција кон приватниот пазар“.
Некои аналитичари го протолкуваа негодувањето на „Опен еј-ај“ како неразбирање на производот на „Робинхуд“, кој практично ги заобиколува ограничувањата што спречуваат некои инвеститори да поседуваат приватни акции.
Сем Алтман
Фото: Bloomberg
„СПВ служи како правен и финансиски посредник, кој ги држи вистинските акции на приватната компанија – во овој случај ’Опен еј-ај’ – во име на сопствениците на токени. Оваа структура им овозможува на платформи како ’Робинхуд’ да понудат пристап до капитал што инаку би бил недостапен, преку издавање дериватни токени покриени со удел во СПВ“, вели Семир Габељиќ, директор во „Питагорас инвестменс“ (Pythagoras Investments).
Сепак, според соговорникот на „Блумберг Адрија“, бидејќи „Опен еј-ај“ е приватна компанија и секој пренос на сопствеништво мора да биде однапред одобрен според нејзините интерни правила, тоа доведе до нивната јавна реакција за да појаснат дека сопствениците на токени всушност не поседуваат директен сопственички удел, туку само економски дериват од тој удел.
„Важно е да се нагласи дека тие токени не носат права како што се гласање или директно сопствеништво. Станува збор за дериватни инструменти. Сепак, предноста на токенизацијата е можноста за делумно сопствеништво и глобална достапност преку блокчејн-мрежи, што го демократизира пристапот до инвестирање“, вели Габељиќ.
Тој го оценува потегот на „Робинхуд“ како значаен, бидејќи е меѓу првите големи финтек-платформи што се обидуваат да го спојат традиционалниот пазар на капитал со блокчејн-инфраструктурата. „Иако концептот на токенизација на реален имот постои со години, ’Робинхуд’ има потенцијал со својот бренд и досег да го забрза неговото прифаќање“.
Токенизираниот американски имот во последно време станува сè попопуларен кај меѓународните инвеститори што сакаат да учествуваат во растот на тој пазар. Криптоберзата „Кракен“ исто така најави дека наскоро ќе понуди токенизирани хартии од вредност за своите интернационални корисници, а раководителите на ГДХ (Galaxy Digital Holdings) разговарале со американските регулатори за токенизација на сопствени и акции на други компании. Дополнително, финансиски гиганти како „Блекрок“ (BlackRock) во изминатите години започнаа токенизирани фондови.
„Денес сме сведоци на сè поголема токенизација на различни класи на имот – од акции и недвижности до фондови со ризичен капитал – и тоа на повеќе блокчејн-платформи. ’Робинхуд’ може да одигра клучна улога во популаризацијата на овие производи, особено ако ги направи едноставни за користење и усогласени со регулаторните рамки“, заклучува Габељиќ.
Што треба да знаат инвеститорите
Според соговорниците, инвеститорите мора целосно да ја разберат структурата на производите во кои вложуваат. Како и кај секој нов пазар, така и во овој случај постојат голем број ризици: регулаторни, ликвидносни, како и ризик од друга договорна страна.
Depositphotos
„Советувам секој инвеститор да направи детална анализа и да не влегува во вакви инвестиции без разбирање на сите правни и технички аспекти. Спојот на традиционалните финансии (TradFi) и децентрализираните финансии (DeFi) носи огромни можности, но и дополнителна одговорност“, вели Габељиќ.
Сличен став има и директорката на секторот за меѓународна соработка и развој при Комисијата за хартии од вредност на Србија, Анина Милановиќ. Таа смета дека разбирањето на самата структура на производот не треба да биде проблем за професионалните инвеститори и големите вложувачи како што се банките и инвестициските друштва, кои имаат доволно искуство, знаење и стручност за самостојно донесување одлуки и правилна процена на ризиците. „Потенцијални проблеми може да се појават кај ’ретејл’ инвеститорите – физички лица, обични граѓани што едноставно не се доволно упатени во разбирањето на производите и ризиците што ги носат“, додава таа.
Како што покажа примерот со „Робинхуд“ и „Опен еј-ај“, дури и компании со таков углед доаѓаат во ситуации во кои мораат дополнително да ги појаснат правните аспекти на своите производи. Затоа Милановиќ повикува на претпазливост и скептицизам при разгледување инвестициски производи со кои инвеститорите не се целосно запознаени.
„Инвеститорите секогаш ги советувам на максимална претпазливост – внимателно читање и анализа на документацијата што го следи понудениот инвестициски производ, разбирање на правата што ги дава токенот и вложување исклучиво во производи што добро ги познаваат“, вели таа.
Дури и во земји каде што производот на „Робинхуд“ сè уште не е достапен, не е на штета да се работи на превенција, за да се избегнат непријатни изненадувања при потенцијални идни вложувања во вакви производи.
.webp){kind=icon}
Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...