Украина соопшти дека нејзините испораки на земјоделски култури преку коридорот за безбеден премин на Црно Море остануваат суспендирани втор ден, што ја зголемува неизвесноста за идните испораки од клучниот земјоделски извозник.
Според договорот склучен минатата година за одржување на протокот на житото од Украина, заедничкиот координативен центар во Истанбул е домаќин на тимови од Украина, Русија, Турција и Обединетите нации (ОН), кои ги проверуваат бродовите што се упатуваат кон и од три украински пристаништа. Вчера немаше никакви инспекции, за што Киев обвини за опструкции од страна на Русија, а украинското министерство за инфраструктура денеска соопшти дека активностите сè уште се запрени.
Најновиот прекин на пратките преку море доаѓа во исто време кога тројца соседи на Украина во Европската Унија престанаа да дозволуваат увоз на некои од нејзините земјоделски товари, загрозувајќи го на тој начин клучниот алтернативен пат до извозните пазари. Имено, Полска, Унгарија и Словачка во последните денови го забранија увозот на украинско жито поради загриженоста дека испораките им наштетуваат на нивните домашни пазари.
Контролите на бродовите накратко беа прекинати и минатата недела, а Москва најави дека може да се откаже од иницијативата доколку нејзините прашања во врска со сопственото жито и ѓубрива не бидат решени до средината на мај. Заканата ја нагласува несигурноста околу договорот за извоз, кој е клучен за намалување на глобалните трошоци за храна во однос на рекордните цени постигнати по инвазијата на Русија врз Украина.
„Русија сè уште одбива да го следи планот за украинските пристаништа и им наметнува сопствен план, што е неприфатливо“, се вели во текстуалната пораката на украинското министерство за инфраструктура.
Претходно „РИА новости“ (RIA Novosti) го цитираше рускиот директор на Одделот за меѓународни организации на руското министерство за надворешни работи, Петр Иличев, кој рече дека се обновени инспекциите на бродовите во рамките на договорот за жито од Црно Море.
Референтните фјучерси на пченицата достигнаа највисока вредност во речиси три недели, но реакцијата на пазарот на овие нарушувања е релативно придушена, веројатно затоа што не е период за најголеми испораки на култури, односно новата жетва е за неколку месеци. Цените се зголемија за 0,4 проценти, достигнувајќи 7,1025 долари за бушел во Чикаго, со што добивката овој месец достигна 2,6 отсто.
Договорот за извоз преку Црно Море беше постигнат минатата година, со посредство на ОН и Турција. Турција соопшти дека министерот за одбрана Хулуси Акар денеска ќе се сретне со украинскиот министер за инфраструктура Олександр Кубраков, за да разговараат за житото. Украинска делегација, пак, вчера ја посети Полска за да разговара за прашањата за житото, иако сè уште нема детали за исходот.
Забрани од ЕУ
Полска и другите соседни земји се согласија да ѝ помогнат на Украина да ги испрати своите товари низ нивната територија, откако инвазијата на Москва минатата година привремено го блокира извозот преку Црно Море. Но дел од таа украинска понуда сега се трупа во Источна Европа, притискајќи ги локалните земјоделци, бидејќи глобалните цени на житото паднаа по минатогодишниот врв.
Додека Словачка вели дека Украина сè уште може да го пренесува своето жито низ територијата на Словачка, локалните медиуми објавија дека Полска нема да дозволи транзит на украинските резерви. Унгарија не прецизира што значи забраната за увоз за транзитот на украинската стока. Ограничувањата ги нагласуваат неусогласувањата во напорите на блокот да ја поддржи Украина. Некои земји-членки изразија несогласување околу прашањата како што се вооружувањето на Киев, забраната за увоз на руска енергија и помагањето на земјата, која е опустошена од војната, да извезува храна што помага да се прехранат милиони луѓе во земјите во развој.