Нафтата поскапува, македонските резерви се полупразни

Колкави се шансите цената на нафтата да стигне до 100 долари за барел до крајот на летото? Доколку до септември црното злато стигне да се продава по цена изразена со три цифри, тоа ќе биде прв случај по две години.

Нафтата од типот брент во средата на берзите затвори со цена од 91 долар за барел. До почетокот на викендот, цената не падна под 90 долари. Од почетокот на годината цената порасна за 18 отсто. Сегашните цени се на петмесечен максимум.

Bloomberg Chartmaker

Цената во последните денови се одржува на високо ниво пред сè поради стравот од ескалација на судирот меѓу Израел и Иран, но проблемот е постар. Цената расте поради слабата понуда, која е резултат на одлуката на ОПЕК да го намали производството на нафта. Неодамна Мексико го намали извозот на сурова нафта, со што го влоши глобалниот притисок, што пак ги натера рафинериите во САД, најголемиот светски производител на нафта, да трошат повеќе домашни барели. Проблем се и нападите на бунтовниците Хути врз танкери во Црвено Море, што ја одложува испораката на сурова нафта.

„Мислам дека нафтата од 100 долари е сосема реална, само бара малку повеќе ризични цени за реален геополитички ризик“, рече Боб Мекнали, основач на консултантската компанија „Рапидан енерџи груп“ и поранешен советник во Белата куќа, во интервју за „Блумберг“.

Македонските нафтени резерви не се полнат во согласност со законот

Високите цени на нафтата стануваат ризик за инфлацијата, која сега се покажува дека е поотпорна одошто се очекуваше. Тоа, пак, од својата страна, ги проблематизира одлуките на централните банки за намалување на каматите.

Во земјава инфлацијата во март забрза и сега е на нивото од пред половина година. Во последното статистичко соопштение се наведува дека најголем раст на цените во март има кај транспортот. Актуелните цени на нафтените деривати во земјава се на нивото од крајот на летото лани.

Во услови на затегнат пазар и страв дека цените на нафтата повторно ќе се искачат на нивоата од пред две години, во земјава има проблем со почитување на законските одредби за нивото на државните резерви.

Во финансискиот план на најголемиот трговец со нафтени деривати во земјава, „Макпетрол“, се наведува дека нафтените резерви се значително пониски.

„На 1 јануари 2021 година беше донесен Законот за задолжителни нафтени резерви со цел усогласување со Директивата 2009/119/ЕЗ. Според истиот тој, подготвен е Акциски план со цел зголемување на задолжителните нафтени резерви на 90-дневен просек од нето-увозот или на 61 ден од просечната потрошувачка, зависно кое од двете количества е поголемо. Нивото на задолжителните нафтени резерви, калкулирани според новата методологија, не е постигнато заклучно со август 2023 година, односно дневниот просек од нето-увозот е 52 дена“, пишува во финансискиот план на компанијата објавен на Македонската берза.

Фалат пари за да се наполнат резервите

Од Агенцијата за задолжителни нафтени резерви во изјава за „Блумберг Адрија“ велат дека Македонија е лидер во регионот според количеството на нафтени резерви што ги поседува, иако признаваат дека тоа ниво е под законската обврска.

Оттаму велат дека има повеќе причини зошто нафтените резерви не се полни. Првата причина е недостигот од пари. Имено, Министерството за финансии, во согласност со Акцискиот план, треба да одвојува по 500 милиони денари годишно за оваа намена.

„Но тие пари oд почетокот на кризата не стигнуваат до Агенцијата од 2022 година и ние не можеме да распишуваме повеќе од две јавни набавки годишно“, велат од Агенција.

Од Министерството за финансии за „Блумберг Адрија“ велат дека Акцискиот план за формирање задолжителни резерви го носи Владата по предлог на Агенцијата за задолжителни нафтени резерви. Оттука, сите одлуки се во надлежност на Агенцијата за нафтени резерви. 

Другата причина за пониското ниво на нафтените резерви е тоа што Агенцијата во текот на шест години им дала 40 милиони литри горива на државните институции.

Третата причина е сменетата методологија за пресметка на количеството на деривати што ги чува државата.

„Сепак, тоа што нафтените резерви не се на законското ниво не претставува никаков проблем, затоа што државата интервенира со резервите само во случаи на кризна ситуација, а таква нема“, велат од Агенцијата.

Надлежните не очекуваат потреси на пазарот, затоа што четирите компании што се занимаваат со трговија со деривати во земјава имаат сопствени резерви, кои во согласно законот мораат да ги чуваат. Истите компании ги чуваат и резервите на државата, а за тоа наплатуваат по 153,7 (2,5 евра) денари за литар. Оттука, помалите резерви што ги чува државата негативно влијаат на приходите на компаниите трговци со нафтени деривати.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар