Кинески Конгрес: Како Кина ќе ги нокаутира САД?

Она што е јасно од говорот на кинескиот премиер Ли Кианг е дека Кина го следи својот пат во економскиот и технолошкиот развој, без оглед на Трамп и неговите тарифи, изјави за „Блумберг Адрија“ Зорана Баковиќ, експерт за Кина и поранешен дописник на весникот „Дело“ од Пекинг.

Денеска завршува еден голем политички настан во втората по големина економија во светот, за време на кој Азиската империја дефинираше широк опсег на национални приоритети кои се движат од економија, пазари на капитал, национална безбедност и надворешната политика до меѓународната трговија.

Но, дури и најсилната азиска економија, која произведува близу 20 отсто од глобалниот БДП, не е целосно изолирана од последиците од тарифните војни на Трамп, вели аналитичарката. Одржувањето на претходната цел од околу пет отсто економски раст е делумно одговор на американските царини, вели Баковиќ.

Баковиќ: Кинезите ги препознаа слабите точки на САД

Само вчера, на претпоследниот ден од сесиите на Националната политичка консултативна конференција и Националниот народен конгрес, Кина воведе одмазднички царини за некои земјоделски и прехранбени производи и најави истраги и ограничувања за работењето на некои американски компании.

Според Баковиќ, одговорот на Кина на царините од 20 отсто на Трамп за стоки од 440 милијарди долари што САД ги увезува од азискиот гигант секоја година е одлучувачки и во никој случај не е воздржан, како што сметаат некои набљудувачи. Пекинг воведува зголемени царини за бројни земјоделски производи од САД, за кои Кина е најголемиот пазар во странство.

„Кинезите ја препознаа ранливоста на САД и ги таргетираат со одмазднички тарифи“, вели експертката за Кина, Зорана Баковиќ.

Дополнително, таа вели дека не треба да се заборави дека кинеската влада на тарифите додаде и санкции против 15 американски компании, вклучително и производител на дронови, и спречува уште 10 да работат во Кина. Ова е голема ескалација на трговската војна меѓу двете најголеми светски економии, смета експертката. „Пекинг јасно одлучи да прибегне кон политика на остар одговор“, вели таа, можеби од страв дека кинескиот лидер Шји Џинпинг ќе изгледа (пре)слаб во однос на САД, како што некои го обвинуваа за време на првиот мандат на Трамп, додава Баковиќ.

„Кинезите ги идентификуваа ранливостите на САД и ги таргетираат со одмазднички тарифи“, смета поранешната дописничка, додека економистот Урош Делевиќ од Гринвич универзитетот во Обединетото кралство ги дефинира американските тарифи како „очајнички обид да се загрози технолошкиот напредок на Кина“.

Приватни и јавни пари за технологија

А токму тоа беше во првите редови на националните приоритети на новонастанатата азиска империја во конклавите што штотуку завршија. На таканаречените „две сесии“ или Лиангхуи, Кинезите ја усвоија следнава стратегија од перспектива на економската политика: од една страна, тие одлучија дека Трамп не ги интересира од перспектива на нивниот долгорочен план за развој, бидејќи тие продолжуваат да се обложуваат на производи со додадена вредност како што се чипови, е-автомобили, роботи, квантна технологија, 6Г мрежи и вештачка интелигенција, а од друга страна, целите се слични како и пред една година, вели соговорничката.

На состанокот Кина одлучи да ги зголеми инвестициите во истражување и развој за 10 отсто. Минатата година, според податоците на Државниот завод за статистика, Народна Република издвоила 2,68 отсто од БДП за споменатите инвестиции или речиси 495 милијарди долари номинално, што е за 8,3 отсто повеќе од претходната година.

„Тоа се производи со кои Кина ја најавува својата нова фаза на развој и е „имуна“ на секојдневните политички настани во светот, но во тој процес тие само воспоставуваат самодоволност во критичните развојни области, а со тоа се изолираат од негативните последици од царините на Трамп“, вели Баковиќ.

„Затоа кинеското раководство одлучи на состанокот да ги зголеми инвестициите во истражување и развој за 10 проценти“, вели таа. Минатата година, според податоците на Националното биро за статистика, Народната Република издвоила 2,68 отсто од БДП, или речиси 495 милијарди долари, за гореспоменатите инвестиции, што е за 8,3 отсто повеќе од претходната година. Кина е втора во светот, веднаш зад САД.

Кинеската глобализација наспроти американскиот протекционизам

Треба да се нагласи дека исклучително внимание посветиле и на привлекување странски директни инвестиции, вели таа. Ова особено се однесува на зајакнувањето на инвестициите во ризичен капитал во развојот на вештачката интелигенција, каде што државата се стреми кон важна цел за тоа – самодоволност.

Покрај промовирањето на домашната потрошувачка, привлекувањето странски директни инвестиции (СДИ) е сè поважна – и проблематична – цел за партиското раководство, бидејќи официјалните владини податоци што ги цитира „Никеи Азија“ покажуваат дека само 4,5 милијарди американски долари директни странски инвестиции се слеале во земјата минатата година. Станува збор за бројка која е за 90 отсто помала од претходната година и претставува најниско ниво во повеќе од три децении. Причина? Прекумерна државна контрола врз приватниот сектор и пазарите на капитал.

„Државата најави и бројни даночни олеснувања и други мерки на состаноците кои имаат за цел да ја направат Кина повторно интересна инвестициска дестинација“, вели таа, но какви ќе бидат тие во конкретна смисла, „ќе почекаме и видиме“. Но, кинеската влада исто така користи дерегулација на пазарите на капитал и економијата како ПР алатка за да се обиде да се разликува од САД на Трамп. „Кина сака да покаже дека е посветена на отворена економија и глобализација и да се позиционира против тарифниот протекционизам на САД“, вели соговорничката, нагласувајќи ја двојната функција на зголемувањето на странските инвестиции.

Кина верува дека царините на Трамп се удар во колено, вели експертката, бидејќи тие ја прават американската економија и пазарите на капитал помалку интересни во очите на азиските инвеститори.

„Ако гледате од перспектива на азиските земји, се зголемува сомнежот за американскиот долар и инвестициите во акции на американските компании, а тоа води кон создавање сојузи кои не се експлицитно антиамерикански, но не ги вклучуваат САД. Токму на ова смета Кина“, објаснува Баковиќ.

Самата влада, исто така, ќе преземе чекори за зајакнување на инвестициската атрактивност на кинеската економија, бидејќи покрај странскиот капитал ќе го мобилизира и домашниот капитал. Така, шефот на Националната комисија за развој и реформи, Џенг Шанџи, за време на состаноците најави дека Кина ќе формира јавно-приватен фонд вреден 138 милијарди долари за поддршка на технолошки стартапи како „Дипсик“. Приоритет ќе имаат проекти од областа на вештачката интелигенција, чиповите и обновливите извори на енергија, се вели во соопштението.

Земјоделството како тајно оружје на Кина?

Кинеските царини воведени вчера се насочени бидејќи вклучуваат данок од 15 отсто за пилешко, пченица и пченка и 10 отсто за соја, свинско, говедско месо и овошје. Годишниот увоз на земјоделски и прехранбени производи од Кина во САД изнесува 16,6 отсто.

Маја Веселич, синолог (специјалист по синологија – наука што го проучува кинескиот јазик, литература, историја, култура) од Филозофскиот факултет во Љубљана објаснува дека земјоделството е многу важна компонента на кинеската национална безбедност, поради што државата систематски и стратешки го регулира ова прашање: „Од 2021 година, Кина силно ја нагласува безбедноста на храната како компонента на националната безбедност поради искуството со прекини во синџирот на снабдување и климатските промени за време на пандемијата“.

Не само што Кина знае колку може повеќе да им наштети на САД, вели Баковиќ, туку и во областа на безбедноста на храната е релативно добро изолирана од негативните последици од тарифната војна. Според Веселич, тоа го овозможува стратегијата од 2014 година. „Тогаш беше воведена нова национална стратегија која покрај мерките за зголемување на ефикасноста на домашното земјоделско производство, што опфаќа воведување високи технологии во земјоделството, како што е забрзаната дронизација, предвидува и систематско интегрирање во синџирите за производство на храна во странство“, објаснува таа.

На ова се додава давање под закуп на земјоделско земјиште во странство и различни форми на соработка меѓу кинеските агробизниси со домашните производители, како и поврзување со прехранбената индустрија.

Но, трговската војна, во која „Кина ќе се бори до крај“, како што рече портпаролот на кинеското Министерство за надворешни работи, далеку е од тоа да ја одразува недвосмислената позиција на Пекинг.

„Кинезите многу строго ја разликуваат трговската војна од сè друго, бидејќи тоа не значи дека Пекинг не е подготвен да соработува со САД и Западот во други области на меѓународната политика, како што е завршувањето на војната во Украина“, рече Баковиќ, опишувајќи ја специфичната позиција на Пекинг и кон САД и кон Украина и кон Русија.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар