Руските воени вежби ја зголемуваат вознемиреноста на НАТО по упадот со дронови во Полска

Русија пред четири години беше дел од воените вежби со својот сојузник, Белорусија, со околу 200.000 војници. Неколку месеци подоцна, претседателот Владимир Путин нареди неговите трупи да ја нападнат Украина.

Оваа година изданието на вежбите — познати како „Запад“ — веројатно ќе биде многу помало, имајќи ја предвид растегнатата руска војска во Украина. Но, тензиите се зголемија откако бран руски борбени дронови ја нарушија полската територија оваа недела, што ја натера владата во Варшава да побара одговор од НАТО.

Доналд Туск, премиерот на Полска, ја обвини Москва за намерно прекршување на воздушниот простор на земјата за да предизвика тензии, поврзувајќи го тоа со воените вежби што се одржуваат од 12 до 16 септември. Неколку часа откако силите на НАТО ги соборија дроновите при најсериозното руско нарушување од почетокот на војната во Украина во 2022 година, Туск жестоко реагираше против Кремљ.

„Немаме сомнеж дека поттикнувањето немири и продлабочувањето на политичките поделби — како и тајмингот на вежбата ’Запад‘ — претставува нешто повеќе од позирање или провокација“, изјави Туск пред пратениците во средата, нагласувајќи дека „значителен“ број дронови потекнувале од белоруска територија. Нови ветувања за поддршка со противвоздушна одбрана дојдоа од Германија, Франција, Велика Британија и Холандија.

Првите вежби „Запад“ од почетокот на целосната инвазија на Украина, се одвиваат во услови на најголема војна во Европа по Втората светска војна, која влегува во четвртата година, и во услови на зголемена загриженост дека Москва ја тестира способноста на НАТО да ги брани своите членки.

Вежбите, кои одамна претставуваат извор на тензии со западот, добиваат ново значење додека армиите на НАТО внимателно набљудуваат.

„Запад“ ќе се одржува во Белорусија и во западните воени окрузи на Русија, Москва и Ленинград, и ќе вклучува операции во балтичкиот ексклав Калининград и на Арктикот, според владите на Латвија и Литванија. Русија ќе распореди околу 30.000 војници, проценува Министерството за одбрана на Литванија.

Русија даде малку коментари за операцијата. Секретарот на Советот за безбедност на Белорусија, Александар Волфович, изјави дека вежбите се „строго одбранбени“, пренесе државната новинска агенција „Белта“ на 27 август.

Лидерите на НАТО веќе се подготвуваа за можноста од провокација додека алијансата паралелно, ги спроведува своите воени вежби во балтичките држави, Германија, Полска и Финска. Тие комбинирани вежби може да мобилизираат повеќе од 60.000 припадници во рамки на операции што се одвиваат со недели наназад, почнувајќи од август.

„Војна со сенки“

Западните функционери повеќепати изјавија дека не очекуваат акутна закана или тајни планови за напад. Наместо тоа, воените вежби на двете страни ќе послужат за тестирање на капацитетите, при што НАТО ќе ја проценува руската опрема, човечка сила и оперативна подготвеност.

„Можеме да го наречеме форма ’војување со сенки‘, но мотивациите и импликациите се многу различни на двете страни“, изјави Агнија Григас, нерезидентен соработник на Атлантскиот совет. „Русија му се заканува на поредокот заснован на правила; НАТО се обидува да го зачува.“

Западот одамна ги смета вежбите „Запад“ за платформа преку која Москва демонстрира моќ — дома и во странство — и ги експлоатира регионалните стравови преку вежби што вклучуваат сценарија за нуклеарен удар.

Од своја страна, Западот ќе се обиде да ја демонстрира својата способност да одврати каков било агресивен потег од Москва.

„Нашата цел е да ѝ покажеме на нашата јавност и на самите нас, како и на Русија, дека ќе бидеме подготвени“, изјави Каспарс Пудан, највисокиот генерал на Латвија, во едно интервју. „Русија јасно сака да покаже дека е моќна“, додаде тој.

Операциите се одржуваат во Латвија и Литванија, со учество на речиси 30.000 локални и НАТО војници, сè до октомври, додека Полска овој месец е домаќин на вежби со сличен број учесници. Германија придонесува со околу 8.000 војници во вежбата позната како „Квадрига 2025“, која се одржува низ балтичкиот регион и Финска.

Највисокиот германски генерал, Карстен Бројер, овој месец забележа дека вежбите на НАТО ќе се преклопат со „Запад“, предупредувајќи ја Москва да не ги ескалира тензиите. Тој рече дека иако нема акутна закана од напад, владата на Путин веројатно ќе го искористи настанот.

Туск се задржа на досегашната практика на мисијата за симулирање напад врз Сувалскиот премин, пограничниот појас меѓу Полска и Литванија долг помалку од 100 километри, кој се наоѓа меѓу Белорусија и Калининград. Воените планери го сметаат за можно „тесно грло“ што би можело да ги отсече балтичките држави од остатокот на Европа во случај на напад.

Bloomberg Mercury

 

Но, други европски лидери го нагласуваат асиметричниот ризик од Русија, наместо нејзината демонстрација на воена моќ. Министерот за одбрана на Латвија, Андрис Спрудс, изјави дека напорите на Кремљ се исто толку насочени кон активности надвор од бојното поле, со цел да се сее поделба.

„Не станува збор само за вежбите како воена активност, туку и за информативна кампања“, изјави Спрудс во едно интервју. „Станува збор за поткопување на чувството за безбедност кај луѓето.“

Во август, литванската армија ја обвини Русија дека спроведува јавна информативна кампања со лажни тврдења дека балтичките држави изведувале напади со дронови врз цели на руска територија.

Државите што се граничат со Белорусија преземаат мерки. Полска соопшти дека планира да ја затвори границата со поранешната советска република, најблискиот сојузник на Путин, пред почетокот на „Запад“, наведувајќи ја „многу агресивната природа“ на руските активности. Заедно со Латвија и Литванија, Полска исто така затвори делови од својот воздушен простор.

„Не очекуваме и немаме информации дека овие вежби ’Запад‘ ќе бидат искористени за некаква агресија“, изјави претседателот на Литванија, Гитанас Науседа, пред новинарите оваа недела. „Но, како и со секој настан со зголемена воена активност, може да има провокации, дронови може да навлезат во нашата територија.“

Во контраст со тензиите, белорускиот претседател Александар Лукашенко во четвртокот ослободи 52 политички затвореници, што е втор ваков потег годинава.