Македонските студентки Ангелина Серафимовска, Бисера Поповска и Надица Десанова создадоа биокожа од комбуха, за која тврдат дека има потенцијал за широка примена во повеќе индустрии. Нивната љубов кон природата и општеството, а особено кон животните, ги натерала да создадат одржлив материјал, за кој велат дека ја спојува традиционалната медицина со модерната наука. Нивната цел е да овозможат одржлива и еколошка алтернатива на традиционалната кожа, која ќе придонесе за намалување на отпадот и за подобрување на животната средина.
Ангелина студира биохемија и физиологија на Природно-математичкиот факултет при УКИМ во Скопје, Бисера е студентка на Технолошкиот факултет, насока биотехнологија, а Надица е студентка на Машинскиот факултет при УКИМ. Овие три амбициозни девојки практикуваат мултидисциплинарен пристап на учење (STEM), кој опфаќа широк спектар на области од науката, технологијата, математиката и инженерството. Тие се соосновачи на „Биохајд“ (BioHide), стартап со кој ја формализираа нивната иновација.
„Еден ден гледајќи ја баба ѝ на Бисера како прави чај комбуха во домашни услови, ние се заинтересиравме. Во еден обичен разговор ја прашавме за што го користи чајот и што точно е SCOBY (Symbiotic culture of bacteria and yeast) што се формира како нуспродукт во тој процес, па така и ја добивме инспирацијата“, вели Серафимовска.
Таа за „Блумберг Адрија“ детално го опишува производствениот процес, кој почнува со ферментација на чајот од комбуха, при што се создава SCOBY, што е основниот материјал за нивните производи. Вели дека за да се добие посакуваниот квалитет, овој процес се одвива во контролирана средина, со точно определени количества на состојките. Откако материјалот е доволно зрел, го сушат и го обработуваат за да добијат издржлив биоматеријал.
Bio Hyde
„На почетокот производството главно се одвиваше во мојата кујна и кај родителите на Бисера, но сега, откако обезбедивме средства, формираме сопствен производствен погон, каде што процесот ќе биде оптимизиран и соодветно контролиран. Состојките за процесот на раст ги набавуваме исклучиво од нашите локални земјоделци, а за кроењето на материјалот соработуваме со нашите локални занаетчии“, објаснува Серафимовска.
Таа вели дека материјалот, кој го изработуваат без користење токсични хемикалии, не само што личи на кожа,туку и во некои случаи дури има и подобри карактеристики. Серафимовска тврди дека е пофлексибилен и полесен од природната кожа од животинско потекло, дека е водоотпорен и биоразградлив, со одлична отпорност на притисок и кинење и дека со соодветна обработка може да добие и подобра отпорност на оган. Според неа, токму тоа го прави идеален за различни индустрии. За почеток ќе го развиваат во модната индустрија за изработка на облека, чанти, обувки и разни додатоци.
Bio Hyde
„Би сакале да го видиме и во автомобилската индустрија за производство на внатрешни делови, како седишта и панели, каде што издржливоста и еколошката свесност се многу важни. Гледаме потенцијал за негова употреба и во индустријата за мебел“, едногласни се креаторките на „Биохајд“.
Со растење на нивниот бизнис планираат отворање на повеќе работни места за жените од маргинализираните заедници, кои би ги вклучиле во производствениот процес. Тие велат дека веќе има повеќе заинтересирани потенцијални инвеститори со кои би го оптимизирале производството.
Во нивниот стартап досега вложиле 4.000 евра. Поголемиот дел од парите (3.000 евра) се грант што им го додели здружението за социјални иновации „Арно“, а остатокот се лични средства. Финансиска поддршка за разни настани, натпревари и конференции на кои учествувале добиле и од ГИЗ (Германско друштво за интернационална соработка).
Bio Hyde
Ангелина, Бисера и Надица неодамна победија на натпреварот „Зелени идеи“ и во септември ќе се обидат да ја освојат главната награда на регионално ниво, каде што премијата е 10.000 евра. Станува збор за настан организиран од „Балкан грин фоундејшн“ (Balkan Green Foundation), а поддржан од „Рокфелер брадрс фонд“ (Rockefeller Brothers Fund), кој финансиски го стимулира развојот на зелената економија во регионот. Лани се одржа во Црна Гора и победи македонската дизајнерка Мирјана Јосифоска, а годинава е закажан во Босна и Херцеговина.
.webp){kind=icon}