Емоционалната интелигенција е најефикасната алатка на лидерството

Кога Сатја Надела во 2014 година го презеде раководството на „Мајкрософт“, компанијата се наоѓаше на крстопат. Иако финансиски беше стабилна, многумина ја доживуваа како технолошки гигант кој задоцнил со иновациите и чии внатрешни хиерархии ја задушувале креативноста. Наместо да се потпре на чиста техничка експертиза или строга контрола на процесите, Надела воведе нешто неочекувано во деловниот свет – емпатија. Неговиот фокус на слушање на вработените, отворање простор за дијалог и развивање меѓучовечки односи доведе до раст на иновациите, продуктивноста и внатрешната мотивација на тимот.

„Лидерите мора да бидат во состојба да ја согледаат целината, да имаат емпатија кон другите и да ги охрабрат луѓето што ги водат“, изјави тој еднаш, покажувајќи како емоционално интелигентното лидерство функционира во пракса. Резултатот беше препород на компанијата и враќање на иновативноста, што повторно ја вброи меѓу највредните и највлијателните на пазарот.

Современото лидерство бара нови алатки

Овој пример јасно илустрира нешто што сè почесто се препознава во бизнисот – емоционалната интелигенција станува клучна деловна алатка. Додека традиционалното лидерство инсистира на контрола и на резултати, емоционалната интелигенција внесува нова логика: успехот се гради преку разбирање на луѓето, нивните емоции и потреби, бидејќи само ангажирани и мотивирани вработени можат да го поттикнат растот.

Емоционалната интелигенција е како мускул: расте и се обликува преку искуство и пракса – како што мускулот зајакнува со вежбање. / Depositphotos

Тоа го потврдува и извештајот State of the Global Workplace на „Галуп“, според кој ангажираноста на вработените во светот лани паднала од 23 на 21 отсто. Овој пад – втор по ред од 2009 година – не влијае само на атмосферата во компаниите, туку и на финансиските резултати: се проценува дека ниската ангажираност во 2024 година ја чинела светската економија околу 438 милијарди долари поради изгубена продуктивност. „Галуп“ наведува дека, доколку работната сила би била целосно ангажирана, глобалната економија би добила дополнителни 9,6 билиони долари. Токму затоа компаниите сè повеќе истражуваат алатки како што е емоционалната интелигенција во лидерството, затоа што се покажува дека директно придонесуваат за поголема посветеност и, со тоа, подобра продуктивност.

Што е, всушност, емоционална интелигенција?

Психотерапевтката Јелена Крстиќ за „Блумберг Адриа“ објаснува дека емоционалната интелигенција (ЕИ) претставува „мост меѓу емоциите и разумот, кој ги усогласува мислите, чувствата и однесувањето во хармонична целина“. Станува збор за способност да ги препознаеме, разбереме и управуваме сопствените емоции, но и конструктивно да реагираме на емоциите на другите.

Психотерапевтката Јелена Крстиќ. Фото: лична архива

„Емоционалната интелигенција на работа е клучна бидејќи води до поголема мотивација и посветеност, ја засилува тимската соработка и довербата, а конфликтите ги претвора во можност за раст. Лидерите што слушаат, а не само командуваат, создаваат средина во која вработените се чуствуваат важни и уважени“, истакнува Крстиќ. Таа додава дека компаниите кои го негуваат овој пристап имаат помал одлив на кадар, постабилни тимови и повисока продуктивност. Таквите лидери не носат секогаш одлуки што им одговараат на сите, но создаваат простор во кој вработените слободно го изразуваат своето мислење и знаат дека ќе бидат сослушани. „Самото тоа ја зголемува мотивацијата, лојалноста и подготвеноста тимот да работи заедно“, објаснува.

Најчести пречки на патот кон ЕИ-лидерство

Патот до емоционално интелигентно лидерство не е лесен: „Потребни се време и континуиран напор за да се развие емоционалната интелигенција“, вели Крстиќ. Дел од професионалците се борат со сопствените емоции – или не ги препознаваат, или се бранат со одбранбени механизми, што ја отежнува регулацијата на емоциите и поврзувањето со другите.

„Често е присутен и суров начин на размислување и верување дека личните особини се непроменливи, што создава отпор кон работа на себе и промени. Понатаму, развојот на емоционалната интелигенција бара и подготвеност за ранливост, што за некои луѓе може да биде застрашувачко.“

Имајте на ум во кризни ситуации: во игра не се само меѓучовечки односи, туку и милијарди долари продуктивност. / Depositphotos

Предизвици постојат и на ниво на компании. Во деловни култури фокусирани исклучиво на профит и брзина, работата на емоционални вештини често изгледа непотребна. Строгите хиерархии и нагласената контрола го кочат изразувањето емоции и конструктивниот дијалог, а отсуството на мерни алатки доведува до погрешни проценки и неефикасни програми за развој. „Таквата средина наградува контрола и бројки, а ја занемарува емпатијата и активното слушање – токму елементите што придонесуваат за долгорочна стабилност на тимот“, додава Крстиќ.

Може ли емоционалната интелигенција да се тренира?

Одговорот е – да! Како што потсетува Крстиќ, уште д-р Даниел Голман, психолог и автор на бестселерот „Емоционалната Интелигенција - Зошто е поважна од Ај-кју“ (Emotional Intelligence – Why It Can Matter More Than IQ) во издаваштво не „Геопоетика“ (Geopoetika), тврди дека емоционалната интелигенција е како мускул: расте и се обликува преку искуство и пракса, исто како што мускулот зајакнува со вежбање.

„Тоа не е фиксна особина туку сет вештини што може да се научат. Развојот се случува преку интросpeкција, рефлексија и постојано барање повратни информации од колегите. Лидерите што континуирано работат на себе – преку тренизи, обуки или психотерапија – бележат раст на емпатијата и отпорноста на стрес“, вели таа.

Заблескајте како лидер – слушајте. Тие што слушаат создаваат средина во која вработените се чувствуваат важни и почитувани/ Depositphotos

Препознавањето на смислата во работата исто така игра клучна улога. „Кога вработените чувствуваат дека нивната работа има подлабока смисла од голата заработка, растат иницијативата и задоволството – а со нив и резултатите“, објаснува Крстиќ. Токму затоа многу глобални компании последниве години вложуваат во програми за емоционална писменост и mindfulness работилници за менаџери, препознавајќи дека во прашање не се само меѓучовечки односи, туку и милијарди долари продуктивност.

Како да ја унапредите емпатијата, комуникацијата и управувањето со стрес

Развивање емпатија

• Вежбајте активно слушање: слушајте без однапред да го составувате одговорот, поставувајте отворени прашања и обрнувајте внимание на невербалните сигнали.
• Ставете се во туѓа перспектива: напишете три можни мотиви или чувства на другата страна и обидете се да ја формулирате нејзината гледна точка.

 

Подобра комуникација

• Вежбајте самоуверен стил со формулата: факти – чувства – акција.
• Јасно опишете го проблемот, изразете како се чувствувате и предложете конкретно решение.

 

Управување со стрес

• Практикувајте вежба за дишење 4-7-8 пред важни состаноци/одлуки: вдишување 4 сек., задржување 7, издишување 8.
• Водете дневник на мисли и чувства за да ги препознаете негативните навики и да ги замените со конструктивни.
• Секој ден запишете барем една причина зошто вашите задачи се важни – поврзувањето на работата со смисла значајно го намалува стресот.       

 

Ставете се во туѓа перспектива – клучен совет за поуспешно лидерство и решавање проблеми. / Depositphotos

Како еден лидер може самиот да препознае дека има ниска моционална интелигенција?

„Јасен сигнал за ниска ЕИ е кога лидерот не умее да ги препознае и именува сопствените емоции, ниту да ги разбере и забележи емоциите кај членовите на тимот. Често реагира импулсивно и пребрзо, тешко ги контролира гневот и фрустрацијата. Не забележува како неговите зборови влијаат врз другите, јавно критикува или понижува соработници, прекумерно контролира, создава притисок и постојано трча по учинок, профит и заработка. Недостатокот на активно слушање, слаба емпатија и избегнување конструктивен дијалог се исто така показатели. Нема трпение за различни мислења и негативната повратна информација ја доживува лично“, вели Крстиќ.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар