Доаѓа ли период во кој Северна Македонија ќе биде принудена со заеми да го брани стабилниот курс на денарот односно да обезбеди девизна ликвидност е прашање што заслужува сериозно внимание откако беа објавени новите податоци за нивото на девизните резерви и за трговската размена на земјава.
Според податоците на Народната банка, на крајот на мај 2022 година, официјалните девизни резерви изнесуваат 3,18 милијарди евра, што е намалување за 56,8 милиони евра во однос на април, годинава. Статистиката открива континуиран пад на резервите. Од април, 2021 до мај 2022 година тие се намалени за 820 милиони евра.
Од друга страна, Државниот завод за статистика објави дека вкупната вредност на извозот на стоки од Северна Македонија, во периодот јануари – април 2022 година, изнесува 2,62 милијарди евра и бележи пораст од 15,1 отсто во однос на истиот период од претходната година.
Прочитај повеќе
Се топат македонските девизни резерви
Континуиран пад на резервите во текот на 2022 година
02.06.2022
Драстичен пораст на цената на бензините
Малопродажната цена на еуросупер БС-95 од денес изнесува 104 денари за литар
01.06.2022
Се очекува пораст на цената на нафтата за 49,1 отсто во 2022
Цената ќе расте поради недостиг на понудата поради воведувањето забрана за увоз на руска нафта од страна на САД и Обединетото Кралство
23.05.2022
Вредноста на увeзената стока, во истиот период, изнесува 3,92 милијарди евра, што е за 27,3 отсто повеќе во споредба со истиот период од претходната година. Трговскиот дефицит, во периодот јануари – април 2022 година, изнесува 1,30 милијарди евра.
Очигледно е дека новите зголемени цени на енергенсите и на храната го „билдаат“ увозот во земјава и истовремено ја зголемуваат побарувачката за девизи со кои компаниите-увозници купуваат струја, нафтени деривати и храна од странство.
Во економската теорија се смета дека девизните резерви се во сигурна зона доколку можат да покријат четиримесечен увоз. Ако се погледнат најновите трендови станува јасно дека сегашното ниво на резервите е помало отколку увозот во првите четири месеци од годинава.
Од Народната банка во повеќе наврати во изминатиов период уверуваат дека курсот на денарот е стабилен и дека постојат инструменти за обезбедување на девизна ликвидност како на пример репо-линијата од ЕЦБ во износ од 400 милиони евра. Станува збор за финансиски инструмент кој обезбедува брз пристап на Народната банка до дополнителна ликвидност во евра, директно од ЕЦБ, во замена за соодветен колатерал деноминиран во евра.
Доколку продолжи забревтаниот раст на цените на енергенсите и храната на меѓународните пазари, а пред се поради воените дејствија во Украина може да се очекува дека монетарната власт ќе биде принудена прв пат да ја искористи оваа можност од ЕЦБ за да ја одржи макрофинансиската стабилност.